“Eerst en vooral, er waren reeds heel wat problemen tijdens de Chávez-jaren maar daar staat tegenover dat armoede heel sterk werd ingeperkt, de toegankelijkheid van onderwijs werd enorm uitgebreid. Er worden heel regelmatig opiniepeilingen gehouden in Latijns-Amerikaanse landen door Latinobarómetro, het voornaamste polling-bedrijf op het continent, gevestigd in Chili en allesbehalve sympathiek tegenover Chávez. Bekijk hun peilingen tijdens de Chávez-jaren.”

“Venezuela stond helemaal aan de top naast Uruguay in steun van de bevolking voor democratie en voor de regering. Daar was een reden voor. Er werd in het land verkiezing na verkiezing gehouden, referendum na referendum. Die werden nauwkeurig gemonitord onder andere door het Carter Center¹ dat vaststelde dat verkiezingen in Venezuela zowat de meest eerlijke zijn in de wereld. OK, dat is hoe de bevolking er over dacht. Daar hadden ze redenen voor.”

Koloniale economie

“Er werden ook ernstige fouten gemaakt, die ik trouwens jarenlang heb bekritiseerd. Een fatale fout was het niet veranderen van de koloniale economie. De VS overheersten Venezuela al een eeuw lang, sinds het de Britten buiten smeet onder president Woodrow Wilson (1913-1921), toen de olie daar werd ontdekt. De VS smeten de Britten nogal brutaal buiten en namen het land over. Sindsdien domineerden de VS het land volledig, wat gepaard ging met heel wat afschuwelijke wreedheden, waar we het nu niet over gaan hebben. Eén effect was dat de economie bijna volledig gebaseerd was op de aardolie. Eén van Chávez’ vergissingen was daar niets aan te veranderen. De economie is nog altijd grotendeels gebaseerd op petroleum. Ze werd niet gediversifieerd.”

“Een tweede zware vergissing – hier citeer ik Francisco Rodriguez, de voornaamste econoom en woordvoerder van de oppositie, een ernstig econoom. Hij zei: “De zware fout van de regering van Hugo Chávez was dat ze geen (financiële) reserves opzij zette tijdens de periode van hoge olieprijzen en die reserves direct spendeerde. Die werden uitgegeven aan sociale programma’s en andere zaken in het land. Ze werden ook uitgegeven aan internationalistische inspanningen, om bijvoorbeeld goedkope olie te leveren² aan Haïti, dat nauwelijks overleefde, en aan vele andere staten.”

“Bovendien, in tegenstelling tot al dat gepraat over ‘socialisme’, heeft hij de kapitalistische klasse nooit aangeraakt. Een groot deel van deze upperclass heeft zich tijdens heel de Chávez-periode nog meer verrijkt.”

Geen financiële reserves

“Wat dat betekende was dat een jaar na Chávez’ overlijden de olieprijs in elkaar zakte en de regering geen financiële reserves had om die crisis aan te pakken. Ze moesten dus naar de internationale kredietmarkt gaan. Ik moet je niet vertellen wie daar de lakens uitdelen. Je kan raden wat daar de reactie was. Daarbovenop kwamen de sancties die keihard, brutaal en verwoestend waren voor de bevolking. Ik citeer opnieuw Rodriguez, de voornaamste econoom van de oppositie. Hij zegt dat de sancties de crisis in een humanitaire catastrofe hebben veranderd. De meest recente sancties verhinderen letterlijk elke toegang voor de regering tot enige vorm van financiële steun. Dit is een operatie om de bevolking te verhongeren tot onderwerping.”

“Maduro’s beleidskeuzes zijn op vele vlakken lamentabel geweest, economisch, repressie en andere keuzes, maar die werden genomen in een context van onophoudelijke ondermijning. Neem de media. Van bij het begin van de Chávez-jaren zijn de media een openlijke stem geweest voor de oppositie tegen Chávez, op manieren die bijna niet in te beelden zijn. Neem bijvoorbeeld in 2002, het begin van Chávez, toen een militaire staatsgreep werd gepleegd. Die hief de regering en de president op, schafte het Hooggerechtshof af, ontbond het parlement. De VS steunden die coup uiteraard openlijk. Kijk dan naar de media, bijvoorbeeld The New York Times, die applaudisseerden! Ze vonden dat wonderbaar, een terugkeer naar vrijheid en democratie.”

“Die coup werd redelijk snel zelf omvergeworpen door een volksopstand. Heeft iemand ooit zijn lovende woorden voor de coup ingetrokken? Daarna volgden jaren van economische sabotage, in combinatie met interne problemen en foute vergissingen, sommige zelfs zeer ernstig. Ik kan hier zeggen dat ik een van de mensen was die zeer actief was in het aanklagen van schendingen van de mensenrechten. Het is echter compleet belachelijk om dan maar de vele verwezenlijkingen te negeren van al die jaren en de populaire steun die ze hadden, niet alleen in de opiniepeilingen maar ook in de verkiezingen, eerlijke verkiezing na eerlijke verkiezing.”

Media waren altijd tegen Chávez

“Nu doen de media amper nog de moeite om te doen alsof ze berichten over de situatie ter plaatse. The New York Times, de Washington Post, de Europese media, dat zijn gewoon kranten voor de oppositie. Daar moet heel wat over gezegd worden, waar hier geen tijd voor is, maar dit is een wreedaardige situatie.”

“Wat hier aan het gebeuren is, is een softe coup, een wurggreep die op een of andere manier zal leiden tot de val van de regering en een terugkeer van Venezuela naar de omstandigheden die je ziet in de landen van de regio die door de VS wordt overheerst. Als je kijkt naar de statistieken van misdaden en wreedheden, kijk naar de landen die de VS onder zijn controle heeft, de Centraal-Amerikaanse landen en Colombia, het gevaarlijkste land ter wereld voor vakbondsactivisten en strijders voor de mensenrechten.”

Dit is de vertaling door Lode Vanoost van het deel over Venezuela van een recent lang radiogesprek tussen Noam Chomsky en Ralph Nader.

Notes:

1   Opgericht door voormalig VS-president Jimmy Carter.

2   Het PetroCaribe Fund, een initiatief van Chávez dat vanaf 2005 goedkope leningen en aankoopprijzen gaf voor goederen en petroleum, aan Haïti, Antigua en Barbuda, de Bahama’s, Belize, Cuba, de Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Jamaica, Santa Lucia, Saint Kitts en Nevis, Saint Vincent en de Grenadines en aan Suriname.