Julian Assange mag beroep aantekenen bij Hooggerechtshof, kleine stap vooruit

Lode Vanoost  - 

Stella Morris voor de High Court. Foto: Twitter @DEAcampaign

FacebooktwitterFacebooktwitter

Het Britse gerecht heeft voor de eerste maal een mogelijkheid toegelaten voor Julian Assange om toegang te krijgen tot een eerlijk proces. Daarmee is zijn zaak verre van voorbij. Hij blijft in de maximum security Belmarsh Prison samen met moordenaars en terroristen. Mainstream journalisten, nu meer dan ooit is het tijd om tot inzicht te komen en zijn strijd voor uw persvrijheid te steunen.

De Britse High Court heeft maandagmorgen 24 januari 2021 beslist om Julian Assange toe te staan beroep aan te tekenen bij de Britse Supreme Court. Dit is verrassend omdat het werd beslist door dezelfde twee rechters die eerder zijn beroep tegen het vonnis in eerste aanleg hadden verworpen.

Zijn beroep mag niet echter gaan over de grond van de zaak maar over slechts één deel van de rechtsgang. Zijn verdediging argumenteert dat de advocaten van de VS na het vonnis in eerste aanleg in reactie op dit vonnis een aantal verzekeringen hebben gegeven dat Julian Assange in de VS niet zou worden onderworpen aan de regels van de supermax gevangenissen. Deze gevangenissen hebben een veel strenger regime van permanente isoleercellen, bijna geen contact met familie of advocaten en geen normaal recht op verdediging.

De advocaten van Assange vechten deze bezwaren op twee niveau’s aan: technisch en inhoudelijk. De verzekeringen werden verschaft nà het vonnis in eerste aanleg voor de behandeling in beroep, wat op zichzelf reeds reden hoort te zijn om ze te verwerpen. Ze werden toch aanvaard door de rechtbank.

Bovendien werden deze verzekeringen zo geformuleerd dat ze volledig vrijblijvend zijn en de facto geen enkele garantie bieden, omdat de VS er in vermelden dat ze kunnen ingetrokken worden “als Assange door zijn gedrag de voorwaarden van zijn vrijheidsberoving zou schenden”. Deze formulering is zo vaag dat ze eender wat kan betekenen. Het komt er op neer dat de geboden garanties géén garanties zijn. Ook daarom – naast alle andere redenen – moet het Brits gerecht volgens Assange’s advocaten het uitleveringsverzoek van de VS weigeren.

Zowel Stella Morris, de partner van Julian Assange en moeder van zijn twee zoontjes, en Kristinn Hrafnsson, hoofdredacteur van WikiLeaks, wijzen er op dat dit weliswaar een onverwachte overwinning is, maar dat de risico’s op uitlevering daarmee nog niet verminderd zijn.

Beiden wijzen er op dat Assange ondertussen nog steeds in een isoleercel verblijft in Belmarsh Prison waar hij nog steeds zeer slecht wordt behandeld. De Britse overheid weigert hem in afwachting van een eindvonnis vrij te laten of naar een gewone gevangenis over te brengen.

Zelfs als Assange deze zaak uiteindelijk zou winnen – wat gezien de aard van het Britse politieke systeem zéér twijfelachtig is – is de waarschuwing nu duidelijk genoeg: dit staat u te wachten als u de hoogmoed hebt de oorlogsmisdaden die wij zelf begaan te publiceren.

Het Hooggerechtshof moet nu op zijn beurt beslissen of ze dat beroep wil horen of niet, wat opnieuw weken tot maanden kan duren. Verwerpt het Hof deze aanvraag of vonnist ze het beroep ongeldig, dan keert de zaak terug naar de gewone rechtbank die opnieuw ten gronde moet vonnissen met dezelfde rechter, waarna de rechtbank zijn vonnis overmaakt aan minister van binnenlandse zaken Priti Patel om de uitlevering uit te voeren.

‘Punishment by process’

De reeks van wettelijke en procedurele schendingen door het Britse gerecht in deze zaak is zelfs naar Britse normen zeer lang. Zoals Hrafnsson aanhaalde in zijn eerste reactie is dit ‘punishment by process’, waarmee wordt bedoeld dat de hele rechtsgang zelf bedoeld is als straf.

De betrokken rechters zijn niet dom en weten nu reeds dat deze rechtsgang ooit volledig zal worden verworpen. Hun doelstelling in deze zaak is echter niet het spreken van recht. In de eerste plaats is het de bedoeling Assange zo lang mogelijk van zijn vrijheid te beroven, de tweede doelstelling is Assange uitgeleverd te krijgen aan de VS voor hij zijn zaak ten gronde kan winnen.

De boodschap aan de journalisten van de wereld is duidelijk. Het Britse gerecht – en de politieke klasse die het land leidt – wil een juridisch precedent scheppen. Zij wil de VS het alleenrecht toekennen om de uitlevering te verkrijgen van een niet-VS-burger die buiten het grondgebied van de VS een wet zou hebben overtreden die alleen geldt op het grondgebied van de VS.

Zelfs als Assange deze zaak uiteindelijk zou winnen – wat gezien de aard van het Britse politieke systeem zéér twijfelachtig is – is de waarschuwing nu duidelijk genoeg: dit staat u te wachten als u de hoogmoed hebt de oorlogsmisdaden die wij zelf begaan te publiceren.

Het Britse gerecht is daarmee niet aan zijn proefstuk toe. Tientallen Ieren en Noord-Ieren zaten tientallen jaren onschuldig in de gevangenis voor aanslagen tot het gerecht hen wel moest vrijlaten, omdat bewezen werd dat de ondervragers reeds bij de eerste dag van aanhoudingen wisten dat ze niet de echte daders hadden. De bedoeling was naar de publieke opinie de indruk te geven dat hard werd opgetreden tegen Noord-Ierse terroristen en om het Noord-Iers verzet collectief te straffen.

Vakbondsleider Arthur Scargill, leider van de koolmijnstakingen van de jaren 1980, werd jarenlang verlamd door processen voor de beschuldiging dat hij en zijn vakbond geld hadden aanvaard van Libisch leider Khaddafi en van mijnvakbonden in de Sovjet-Unie. De dagelijks herhaalde beschuldigingen in de media braken de staking en de mijnwerkersvakbond.

Uiteindelijk won Scargill over de hele lijn. Het bleek dat zowel de staatsveiligheid, de politie als de aanklagers van bij de start wisten dat de hele zaak bogus was, maar dat de procesvoering zelf en de mediahetze de echte bedoelingen waren. Zelfs een bonafide auteur als Geert Mak haalde in zijn boek In Europa van 2007 de weerlegde beschuldiging aan als een ‘feit’, terwijl zijn volledige vrijspraak dan al meer dan tien jaar uitgesproken was.

De echte bedoeling van de opgezette campagne tegen Scargill was ondertussen volledig verwezenlijkt. De mijnwerkersvakbond raakte verscheurd door interne conflicten en Scargill werd een verbitterd man, nog meer nadat hij jarenlang door de Britse tabloids werd achtervolgd. Wat het Britse gerecht en de politieke leiding met Assange nu doet is vergelijkbaar. Door middel van jarenlange procesvoering de reputatie van een journalist ondermijnen om zijn boodschap onder te sneeuwen.

In beide gevallen, de Noord-Ierse zaken en Arthur Scargill, kon het Britse gerecht en de politieke elite bovendien rekenen op de goedwillige bereidheid van de mainstream media om over de uiteindelijke beslissing van het gerecht zo goed als niets meer te vermelden.

Met succes. Nog steeds zijn er journalisten die schrijven over het ‘feit’ dat Scargill zijn strijd heeft verloren wegens zijn Libische en Russische connecties en dat Noord-Ierse ’terroristen’ werden vrijgelaten op technische gronden.

Over de leugens die jarenlang werden verspreid over Julian Assange verwijzen we naar de tientallen artikels die we de voorbije jaren hebben gepubliceerd in ons dossier over Julian Assange en WikiLeaks.

Julian Assange wacht nog maanden angstaanjagende en onzekere rechtzittingen. De pers kan wel degelijk een verschil maken. Daarvoor moeten twee dingen gebeuren. Eerst en vooral is het nooit te laat om zelf de informatie op te zoeken in plaats van te copy-pasten van de BBC en de Guardian, zélf bronnen na te gaan en zélf conclusies te trekken.

De publieke opinie moet weten waarom deze zaak zo belangrijk is voor de persvrijheid in het algemeen en het voortbestaan van onderzoeksjournalistiek in het bijzonder. Reeds duizenden journalisten over de hele wereld – dikwijls tegen hun werkgever in – hebben zich solidair verklaard met Assange (zie Aan alle Belgische journalisten die nu nog zwijgen over het lot van hun collega Julian Assange).

De keuze is aan u, journalisten van de grote media, of u journalisten wil zijn, die naam waardig, of niet. Het kan nog steeds.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.