Tijdens rellen in de Libische stad Benghazi kwamen dinsdagavond 11 september de Amerikaanse ambassadeur en drie van zijn medewerkers om in het consulaat ter plaatse. In Egypte werd eveneens een Amerikaans consulaat bestormd en in Tunesië wordt tot gelijkaardige acties opgeroepen. Wat gebeurt er?

Een internationale misdaad

Alvorens de gebeurtenissen te becommentariëren eerst dit. Aanvallen op diplomatieke gebouwen en personen zijn een internationaal misdrijf en een inbreuk op diplomatieke verdragen die door alle landen ter wereld worden erkend. Die verdragen zijn de basis van het internationale verkeer. Een schending van de principes van die verdragen is een bedreiging voor alle landen.

Aanslagen op diplomatiek personeel zijn nog zoveel ernstiger. Dit is onaanvaardbaar en moet in de strengste bewoordingen veroordeeld worden. De schuldigen moeten internationaal vervolgd worden. Geen enkel godsdienstig/ideologisch/politiek of ander argument kan worden ingeroepen om deze (en andere) misdaden goed te praten.

Beledigingen zijn geen excuus voor deze misdaden

Een en ander is blijkbaar een reactie van moslims op een provocerend amateurfilmpje op het internet, waarin acteurs een vernederende voorstelling van de profeet geven. De profeet met een menselijk gelaat reproduceren is op zich al niet toegelaten volgens de regels van de islam. Het zou echter vooral gaan over wat de acteurs in het filmpje doen en zeggen.

Het is en blijft echter ontoelaatbaar dat personen zich op basis van dergelijke verwerpelijke initiatieven het recht toeëigenen zich te wreken door mensenlevens te nemen (of door personen te verwonden of te bedreigen met verwonding).

Waarom nu plots die hevige reactie?

Beledigingen van godsdiensten doen zich voortdurend voor, vooral sinds het bestaan van het internet. Het filmpje waarvan nu sprake is, is geen uitzondering. Dat het net nu plotsklaps en op zoveel verschillende plaatsen dergelijke gewelddadige reacties veroorzaakt, roept een aantal vragen op.

Het kan niet anders dan dat extremistische bewegingen reeds enige tijd klaar waren om deze gecoördineerde acties – want dat zijn ze blijkbaar – uit te lokken. Spontane rellen zijn nooit zo massaal en goed georganiseerd dat ze leiden tot de inname van consulaten op meerdere plaatsen tegelijk.

Het is eveneens verbazend vast te stellen dat bij deze zogenaamd spontane rellen ook granaatwerpers werden ingezet. De Amerikaanse ambassadeur is blijkbaar omgekomen tijdens een dergelijke aanval. Het kan natuurlijk toeval zijn, maar dat net hij en de personen rond hem het slachtoffer werden en niet andere personen in het consulaat werpt eveneens vragen op. Dit ruikt dus naar een voorbereide actie.

Het kan geen toeval zijn dat net deze week de installering van de eerste ‘democratische’ regering van Libië zou gebeuren. De eerste minister stond klaar om de fakkel over te nemen van het voorlopig bewind.

Internationaal onderzoek

Een internationaal onderzoek door de VN lijkt de enige mogelijkheid om recht te spreken in deze zaak. De Libische autoriteiten zijn immers duidelijk niet in staat om de zaken zelf onder controle te houden.

De commentaren beginnen pas te lopen, maar er is reeds een tendens waar te nemen. Er wordt nergens gesteld dat de overheid van Libië (en van Egypte) hiervoor verantwoordelijk is. De omstandigheden zouden daar nog niet duidelijk genoeg voor zijn.

Als dit was gebeurd in een land als Iran of Venezuela (of in Syrië) zouden diezelfde massamedia nooit eenzelfde terughoudendheid betonen. Men zou onmiddellijk het regime, de regering, het staatshoofd … met de vinger wijzen.

Internationale samenwerking is altijd de goede aanpak …

Niets van dit alles. De Amerikaanse president heeft al laten weten dat zijn overheid nauwgezet zal samenwerken met de overheidsdiensten in Libië en Egypte.

Ooit waren incidenten als de moord op een ambassadeur reden genoeg voor onmiddelljke oorlogsverklaringen. Gelukkig zijn die tijden voorbij.

De aanpak van de VS is de juiste. Incidenten als deze moeten eerst grondig worden onderzocht vooraleer besluiten worden getrokken.

… dus ook wanneer het om ‘onze vijanden’ gaat

De wereld zou veel beter af zijn als de VS en zijn bondgenoten in de Europese Unie een dergelijke aanpak ook zouden toepassen wanneer zich gelijkaardige incidenten voordoen in landen die niet op hun vriendenlijst staan. Het Westen zou de wereldvrede dus ook beter dienen als ze op anderen dezelfde principes toepast als op zichzelf.

Bovendien zijn deze incidenten andermaal een bewijs dat de NAVO in Libië zaait wat ze oogst. Ze heeft de weg geopend voor de effectieve overname van het land door fanatieke extremisten, eerst door hen alle steun te geven voor de omverwerping van het regime van Khaddafi, daarna door hen een prowesterse pseudodemocratie op te dringen waar ze niet van moeten weten.

In Syrië kijken de machthebbers en het verzet met meer dan gewone belangstelling toe. Dit staat ook hen te wachten.