Het moeten bange dagen geweest zijn voor Julian Assange in de ambassade van Ecuador in Londen. Rechtse presidentskandidaat Guillermo Lasso had aangekondigd zijn politiek asiel te zullen intrekken. Zijn tegenstrever Lenin Moreno heeft het echter nipt gehaald. Hij staat voor een verderzetting van het beleid van Rafael Correa.

Na twee mandaten liet de grondwet niet toe aan Rafael Correa om opnieuw kandidaat te zijn voor een derde termijn. Correa zette zich volledig achter de kandidatuur van Lenin Moreno. Die was reeds vice-president onder Correa tussen 2007 en 2013.

In de eerste ronde op 19 februari 2017 behaalde Moreno met zijn linkse eenheidslijst Frente Unidos 39,36 procent van de stemmen, terwijl zijn voornaamste tegenstrever, de rechtse kandidaat Guillermo Lasso 28,09 procent haalde. De kieswet van Ecuador bepaalt dat een kandidaat 50 procent plus één stem moet halen om rechtstreeks te worden verkozen in de eerste ronde. Dat kan ook als hij 40 procent haalt én als tegelijk de tweede sterkste kandidaat minder dan 30 procent haalt. Moreno behaalde echter nipt 0,64 procent te weinig voor 40 procent, terwijl Lasso toch boven de 30 procent bleef.

Overwinning was niet verzekerd

Succes in de tweede ronde was echter allesbehalve zeker voor Moreno, omdat meerdere kleinere kandidaten na de eerste ronde hun steun uitspraken voor Lasso. Alle andere rechtse kandidaten deden dat, maar ook een aantal centrumlinkse kandidaten steunden Lasso.

Heel wat kiezers hebben uiteindelijk toch gekozen voor Moreno, niet zozeer uit groot enthousiasme voor zijn programma, maar omdat ze de voorstellen van Lasso nog minder aanvaardbaar vonden. Met 51,17 procent van de stemmen (voorlopige uitslag op 4 april) wordt Lenin Moreno president van een zeer verdeeld land.

Het lijdt geen enkele twijfel dat tien jaar onder Rafael Correa voor miljoenen Ecuadorianen sociale vooruitgang hebben gebracht. De betere middenklasse en zeker de rijken dachten daar anders over. Zij zagen zijn beleid van herverdeling van de inkomsten naar de armen en de lagere middenklasse niet zitten. Dat neemt niet weg dat Correa ook een aantal controversiële beleidskeuzes heeft gemaakt, die niet bepaald consequent progressief kunnen worden genoemd.

Verderzetting beleid Correa

Lenin Moreno zal het beleid van Correa verderzetten, zowel de positieve als de negatieve kanten van het beleid van zijn voorganger. Hij komt uit een gezin met uitgesproken linkse standpunten, vandaar ook de voornaam die zijn ouders voor hem kozen (zijn tweede voornaam is Voltaire – in het Spaans Boltaire). Dat maakt van Moreno echter allesbehalve een ‘leninist’. Eerder kan je hem sociaal-democraat noemen (in de echte betekenis van dat woord, niet in de concrete invulling van de meeste Europese partijen).

Net als Correa is hij bovendien een pragmaticus die niet zal aarzelen ook keuzes te maken die eerder pragmatisch en opportunistisch zijn. Zijn vice-president wordt Jorge Glas Espinel, die sinds 2013 al vice-president was onder Correa. Ook hij staat voor eenzelfde beleid.

President in een rolstoel

Lenin Moreno wordt met zijn verkiezing de eerste staatsleider ter wereld in een rolstoel. Bij een gewapende overval op 3 januari 1998 in een kruidenierswinkel werd hij in de rug neergeschoten. Hij bleef verlamd in beide benen.

Sinds hij vice-president werd in 2007 heeft hij meerdere internationale erkenningen gekregen voor zijn verdediging van de rechten van gehandicapten. Van december 2013 tot eind 2016 was hij speciale gezant voor de rechten van gehandicapten van VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon. In 2012 verloor hij nipt de nominatie voor de Nobelprijs voor de Vrede van laureaat Europese Unie.

Alvast één persoon kan voor de komende vijf jaar opgelucht ademhalen. Moreno heeft immers reeds tijdens de campagne gesteld dat hij het asiel van Julian Assange in de ambassade in Londen onverminderd zal verderzetten. Daar verblijft Assange sinds 16 augustus 2012.

Assange werd in al die jaren nog altijd niet van een misdrijf beschuldigd door het Zweedse gerecht – in tegenstelling tot de steeds weer herhaalde bewering in de media dat hij zou vervolgd worden voor verkrachting. De VN heeft zijn gedwongen verblijf in de ambassade veroordeeld als een vorm van arbitraire detentie (voor meer inlichtingen over zijn zaak zie ons Dossier WikiLeaks).