Het proces van Bradley Manning voor de militaire krijgsraad in de VS is maandag 3 juni van start gegaan. Zelf pleit hij schuldig voor tien misdrijven waar hij 20 jaar voor riskeert. De openbare aanklager wil meer. Indien de rechtbank daar op ingaat, riskeert hij de doodstraf. Een duidelijke verwittiging van Obama aan alle klokkenluiders.

Een ongebroken man

Ondanks een keiharde periode in complete isolatie bleek Bradley Manning tijdens de hoorzittingen ter voorbereiding van zijn proces ongebroken. Activisten zijn er in geslaagd zijn volledige eerste toespraak tot zijn rechters op te nemen.

Het is immers zo dat elke soldaat de plicht heeft oorlogsmisdaden te rapporteren. Vermits zijn oversten hem dat verboden, heeft hij het als zijn morele plicht beschouwd deze oorlogsmisdaden openbaar te maken.

In de Amerikaanse massamedia wordt er nauwelijks over de zaak gesproken. Als ze dat al doen, wordt zijn homoseksualiteit steeds aangehaald als mogelijke verklaring voor zijn ‘onstabiel’ gedrag. Ook in de media hier krijgt zijn zaak niet bijzonder veel aandacht.

Collateral Murder

Om het kort samen te vatten, Bradley Manning wordt er van beschuldigd de bron te zijn van honderdduizenden documenten die WikiLeaks in de loop de voorbije jaren gepubliceerd heeft. Het gaat dan in hoofdzaak over de zogenaamde ‘Iraq War Logs’, de ‘Afghan War Logs’, correspondentie van het ministerie van buitenlandse zaken en meest belangrijk van al, de zogenaamde ‘Collateral Murder’ video.

Op die beeldband is te zien hoe een helikopterbemanning meerdere burgers, die geen enkele bedreiging vormen, worden doodgeschoten – met inbegrip van kinderen en de bemanning van een toesnellende ambulance. Het is deze video die WikiLeaks als organisatie definitief op de kaart heeft gezet.

Uit zijn toespraak blijkt dat Bradley Manning zeer goed bewust is van wat hij gedaan heeft en waarom, eveneens van de risico’s die hij daarmee neemt. Zijn verdediging zal dan ook duidelijk zijn. De wetsovertredingen waar hij schuldig voor pleit heeft hij begaan omdat hij aan een hogere wet beantwoordde.

Meldplicht voor oorlogsmisdaden

Het is immers zo dat elke Amerikaanse soldaat de plicht heeft oorlogsmisdaden te rapporteren aan zijn oversten. Vermits zijn oversten hem dat verboden, heeft hij het als zijn morele plicht beschouwd deze oorlogsmisdaden openbaar te maken. Manning vervulde zo zijn wettelijke plicht om onwettige bevelen niet op te volgen.

• Sectie 499 van het Army Field Manual, het wetboek met de verplichtingen van de militair, stelt: “Elke overtreding van de oorlogswetten is een oorlogsmisdaad.” Die oorlogswetten staan beschreven in de Conventies van Genève.
• Artikel 85 van het Eerste Protocol van de Conventies van Genève omschrijven ‘het maken van de burgerbevolking of individuele burgers tot het voorwerp van een aanval’ als een ernstig misdrijf. Het beschieten en doden van burgers getoond in de ‘Collateral Murder’ video overtreedt deze voorziening van de Conventies.
• Het Gemeenschappelijk Artikel 3 van de Conventies van Genève vereist dat gewonden worden weggevoerd en verzorgd. Artikel 17 van het Eerste Protocol stelt dat de burgerbevolking “ de toestemming zal hebben, zelfs op eigen initiatief, om de gewonden weg te halen en de verzorgen.” Verder stelt het Artikel ook: “Niemand zal verwond worden … voor dergelijke humanitaire daden.” Het vuren op hulpverleners in de ‘Collateral Murder’ video overtreedt deze bepaling in de Conventies.
• Sectie 27.10 van het Army Field Manual bepaalt dat ‘mishandeling van dode lichamen’ een oorlogsmisdaad is. Toen een legerjeep over één van de doden reed, werd deze bepaling overtreden.
• Amerikaanse militairen beschikken ook over een schematisch overzicht van hun verplichtingen. Het US Army Subject Schedule 27.1 vermeldt ‘de verplichting om alle overtredingen van de oorlogswetten te rapporteren.’

Tijdens de hoorzitting waar hij schuldig pleitte, legde Manning uit dat hij naar zijn oversten was gestapt met het verzoek de ‘Collateral Murder’ video te onderzoeken, maar zijn oversten weigerden dat.

Morele verontwaardiging

“Ik was geschokt door de behandeling van gekwetste kinderen”, verklaarde Manning. Het stoorde hem ook dat de soldaten die in de video voorkwamen “geen waarde leken te hechten aan menselijk leven omdat ze naar hun doelwitten refereerden als ‘dode smeerlappen’”.

Een bevel om geheime informatie met bewijzen van oorlogsmisdaden niet openbaar te maken is een onwettig bevel. Dat is dan ook Mannings centrale verdedigingslijn voor dit proces.

5 redenen voor de media om ongerust te zijn

1. De ‘neutrale’ houding van de media in deze zaak zou wel eens zeer nefast kunnen uitdraaien voor de persvrijheid. Als Manning veroordeeld wordt voor het tonen van de ‘Collateral Murder’ video, dan geldt dat even goed voor eender welke journalist die bewijzen van oorlogsmisdaden publiceert.
2. Manning is een symbool voor alle klokkenluiders in de VS en daarbuiten. President Obama heeft meer processen lopen tegen klokkenluiders dan alle presidenten voor hem in de hele Amerikaanse geschiedenis. Dit proces is dus ook een ernstige waarschuwing aan allen die overwegen geheime informatie naar de pers te brengen.
3. Manning wordt vervolgd volgens de Espionage Act van 1917 en riskeert de doodstraf aks de openbare aanklager er in slaagt hem voor hoogverraad te laten veroordelen. Elke onderzoeksjournalist is daarmee verwittigd. Deze Amerikaanse regering is bereid zeer ver te gaan om haar geheimen te bewaren.
4. Dit proces heeft volledig achter gesloten deuren plaats. Nadat activisten er in waren geslaagd binnen te dringen en de toespraak van Manning op te nemen, heeft de rechter nu ook bevolen om elke persoon die nota’s maakt uit de zaal te verwijderen. Een aantal activisten was immers van plan stenografische nota’s te maken.
5. De militairen, die de oorlogsmisdaden in de ‘Collateral Murder’ video pleegden, lopen ondertussen nog steeds vrij rond en werden nog nooit ondervraagd over deze feiten.

Als dit een proces was geweest in China of Rusland onder dezelfde omstandigheden was de berichtgeving in onze media unaniem geweest: dit kan niet. Dit gebeurt echter in de VS van president Obama.

Albert Einstein zei ooit: “Slechte dingen gebeuren niet omdat slechte mensen ze doen. Slechte dingen gebeuren omdat goede mensen er niets tegen doen”. Dit proces is een aanfluiting van alle internationaal aanvaarde rechtsregels.

Je kan alle artikels over Bradley Manning vinden in dit dossier.

Bronnen:

• Bradley Manning’s Trial Starts: 5 Things You Need to Know/Alex Kane/Alternet
• Bradley Manning’s Legal Duty to expose War Crimes/Marjorie Cohn/Truthout