Families van slachtoffers van moordaanslagen in de Amerikaanse staat Connecticut hebben een belangrijke rol gespeeld in de strijd voor de afschaffing van de doodstraf, in wat één van de meest intense campagnes ooit was in de VS.
Wraakgevoelens zijn menselijk
Barbara McKitis, de moeder van Elizabeth Brancato, werd in 1979 vermoord. Ze was 53. Elizabeth Brancato liep enkele jaren met gefrustreerde wraakgevoelens rond. De moordenaar van haar moeder werd voor doodslag veroordeeld tot 25 jaar.
Hij kwam na vijf jaar voorwaardelijk vrij. Zijn advocaten konden immers aantonen dat er geen ‘voorbedachte rade’ was (‘second degree murder’). De doodstraf is enkel van toepassing als de dader voor ‘first degree murder’ wordt veroordeeld (het ‘doelbewust en vooraf gepland’ doden van een mens).
Elizabeth Brancato liep jaren met frustratie en wraakgevoelens rond. Op haar blog verwoordt zij dit zo:
“Ik geef toe dat ik na de moord op mijn moeder lange tijd woest was, wraakgevoelens koesterde en mijn moeders moordenaar dood wenste. Ik dacht dat ik wraak als rechtspraak wenste. Wat ik echt wilde was mijn moeder terug en niet moeten denken aan de gruwel van haar dood. Stilaan begon ik in te zien dat doden in haar naam haar feitelijk zou onteren. Als wij echt geloven dat het verkeerd is haar leven te nemen, dan is het ook verkeerd een ander leven te nemen. Ik zie de doodstraf niet als een manier om het geweld te doen stoppen, maar als een deel van de spiraal van nooit stoppend geweld.”
Samen met 180 andere families van slachtoffers in Connecticut heeft ze jarenlang met talloze acties geijverd voor de afschaffing van de doodstraf. Met een delegatie was ze aanwezig bij de stemming in de Senaat (van de staat Connecticut, niet de federale Senaat) op 5 april en bij de stemming in de Kamer op 12 april.
Ook de tegenstanders kwamen aan het woord
Er was ook één familie actief aan de andere zijde. Geneesheer William Petit heeft als enige de moord op zijn vrouw en twee dochters overleefd die in 2007 door twee inbrekers werd gepleegd die net voorwaardelijk vrij waren voor vorige misdrijven.
“Het debat tussen beide zijden was sereen en respectvol”
Hun proces is nog niet afgerond. Eén van beide daders riskeerde de doodstraf. Zijn argumenten hebben de wetgevende macht echter niet kunnen overtuigen. Opvallend was echter dat het debat tussen beide zijden zeer sereen en respectvol was (wat zeker in de VS nieuw is).
Meer en meer families ijveren voor afschaffing
Shari Silberstein, voorzitter van de vereniging Equal Justice USA, stelt vast dat de massale steun van families van slachtoffers voor de afschaffing ongewoon groot was en dat meer en meer staten dezelfde richting uitgaan: meer steun voor de afschaffing, minder steun voor het behoud.
Zo zijn er recent in Maryland ook al 50 families actief en ook in Californië, Colorado en Montana neemt soortgelijke activiteit toe. Inspanningen van families van slachtoffers waren ook instrumenteel voor de afschaffing van de doodstraf in New Jersey en New Mexico.
Bovendien blijkt dit geen strijd te zijn die netjes door de Republikeinse/Democratische lijnen wordt bepaald. Het is zelfs geen onderwerp van debat in de voorverkiezingen. In ieder geval toont dit aan dat de stereotiepe vooroordelen over de VS in Europa dringend moeten genuanceerd worden. Het is dan ook zeer jammer dat de grote media aan deze recente beslissing van de staat Connecticut zo weinig aandacht besteden.