Israël heeft Hamasleider Jabari vermoord terwijl hij onderhandelde over een wapenstilstand. Dat Israël een nieuwe oorlog ontketende door een onderhandelaar te treffen, komt nauwelijks aan bod in de media hier. Daarvoor moet je bij de Israëlische pers te rade gaan.

Oorlog als geïsoleerd feit

Zoals bij alle vorige oorlogen van Israël tegen de bevolking van de door hen bezette (en in het geval van Gaza omsingelde/geblokkeerde) gebieden, zijn de context, de achtergrond en de historische wortels van het conflict de eerste slachtoffers van de media-oorlog die tegelijk met deze uitbarstingen van geweld losbreekt.

Het recht op duiding van de feiten – en op gewoon de waarheid – van de lezer/kijker/luisteraar/internetbezoeker is daarbij opnieuw het eerste slachtoffer.

De vorige aanval op Gaza van december 2008 – januari 2009 werd door het Israëlisch leger Operation Cast Lead (‘gegoten lood’) genoemd. Dit maal koos de regering van Israël voor een iets minder agressief klinkende naam, Operation Pillar of Defense (‘zuil van defensie’).

De ‘publieke opinie’

Israël trok zich toen weer eens niets aan van de verontwaardiging van de publieke opinie over heel de wereld. Alleen de regeringen van de VS, Canada en de Europese Unie namen een pro-Israëlstandpunt in, daarin niet gevolgd door de eigen publieke opinie (zelfs een aantal lidstaten zoals Frankrijk en Duitsland protesteerden, zij het niet om principiële redenen maar uit strategisch eigenbelang).

In de grote westerse massamedia hier werd die beperkte westerse steun vertaald als ‘de publieke opinie’ of ‘de wereldgemeenschap’, waarmee ze verduidelijkten wie volgens hen meetelt in het grote schema der dingen.

De éne oorlogsmisdaad is de andere niet

Een VN-rapport over de slachting van Gaza 2008-2009 was vernietigend. Het Israëlisch leger had op grote schaal oorlogsmisdaden begaan. Dat werd ook over Hamas gezegd. De cijfers en krachtverhoudingen maakten echter duideljk dat het verpletterende overwicht van de misdaden aan Israëlische zijde werden begaan.

De leider van de VN-commissie, de joodse Zuid-Afrikaanse jurist Richard Goldstone, nam achteraf afstand van zijn eigen rapport, maar overtuigde enkel Israël en de VS. Ondertussen is voldoende bekend dat de aanval op Gaza ruim op voorhand was gepland en dat Hamas zich in de maanden en weken rigoureus aan de wapenstilstand had gehouden. Dat kon je allemaal later wel ergens lezen/zien/horen in de grote media, echter nooit op de frontpagina.

Selectief geheugenverlies

Daar leren diezelfde media geen lessen uit. Dat ook nu weer het huidige offensief van Israël tegen Gaza andere en diepere oorzaken zou kunnen hebben is andermaal taboe.

Je kan de klassieke berichtgeving over wat nu gaande is als volgt samenvatten. Er is ginder heel ver weg van hier een conflict tussen twee volkeren, die elkaar regelmatig de duivel aandoen, aan de ene kant fanatieke moslims die om een of andere duistere reden joden haten, aan de ander kant joden die alleen maar hun land verdedigen maar daarbij toch wel wat overdrijven. Simpel en hanteerbaar. Als die stoute Palestijnen nu maar zouden stoppen met Israël aan te vallen, dan zou het toch moeten kunnen, die vrede. Daar is maar één probleem mee: het heeft met de waarheid niets te maken.

Gaza is de grootste openluchtgevangenis ter wereld. Het Palestijnse volk gaat al 45 jaar gebukt onder een illegale bezetting. Israël overtreedt talloze VN-resoluties. Hamas is een organisatie ontstaan uit die 45 jaar onderdrukking en vernedering van een volk. Je kan voor of tegen hun ideologie of politiek programma zijn. Je kan zelfs hun militaire acties veroordelen, het zijn echter verzetsdaden. De militaire acties van het Israëlisch leger zijn die van en bezetter. Het militaire/technologische/logistieke overwicht van Israël is verpletterend. Dit is géén strijd tussen twee gelijkwaardige tegenstanders.

Vreemd genoeg zijn de Israëlische media veel opener over de ware redenen achter het huidige conflict. De krant (en website) Haaretz is niet bepaald een neutrale stem in het conflict met Palestina. De krant stelt de fundamentele principes van de staat Israël en van deze en andere oorlogen niet in twijfel maar stelt wel regelmatig pertinente vragen bij de tactische en strategische keuzes die de opeenvolgende regeringen van Israël maken.

Ahmad Jabari

Zo was het deze krant die uitbracht dat de moordaanslag op Hamasleider Ahmad Jabari niet zomaar een lukraak gekozen actie was. Ahmad Jabari was immers niet de eerste de beste. Hij was de tweede in rang van de militaire vleugel van Hamas en instrumenteel in de ontwikkeling van de capaciteit om vanuit Hamas land/landraketten af te vuren.

Hoewel hij nooit officieel werd gepromoveerd was hij sinds 2002 de facto opperbevelhebber nadat zijn voorganger Mohammed Deif zwaar werd gewond in een aanslag. Hij heeft  daarvoor ook 13 jaar in Israëlische gevangenissen doorgebracht waar hij het respect voor de Conventies van Genève aan de lijve ondervonden heeft.

Jabari was ook de man die er voor gezorgd heeft dat de Israëlische gegijzelde soldaat Gilad Shalit zoveel jaren kon verborgen worden gehouden voor de pogingen van Israël om hem te bevrijden. Tegelijkertijd was hij ook de man die zijn uiteindelijke uitwisseling heeft onderhandeld. Hamas beschouwde hem als een krijgsgevangene. Israël heeft de duizenden Palestijnen in hun gevangenissen – dikwijls jarenlang zonder vorm van proces – nooit als krijgsgevangenen erkend. Voor hen is het woord ’terrorist’ gereserveerd.

Bovendien was hij via Egyptische tussenpersonen druk aan het onderhandelen met Israël om een nieuwe uitbarsting te vermijden. Een akkoord was bijna voltooid dat de methodologie afsprak om escalaties te vermijden als fracties die aan de controle van Hamas ontsnapten een militaire provocatieve actie zouden uitvoeren. Israël zou zich van represailles onthouden als Hamas zelf de betrokken groepen zou aanpakken en uitschakelen. Dat akkoord was zo goed als rond.

Informatie uit onverdachte hoek

Deze informatie komt niet zomaar uit Palestijnse bronnen. Ze komt van vredesactivist Gershon Baskin die destijds de succesvolle onderhandelingen voerde over de vrijlating van Israëlisch soldaat Gilad Shalit. Na de vrijlating van de Israëlische soldaat Shalit onderhield deze man dagelijks contacten met Hamasverantwoordelijken en met de Egyptische autoriteiten.

Enkele uren voor hij werd vermoord ontving Jabari nog een tekst voor een langdurige wapenstilstand. Door het ingrijpen van het Israëlisch leger mislukten die pogingen die nochtans al maanden aan de gang waren. Volgens Baskin was de Israëlische leiding op de hoogte van de geboekte vooruitgang, maar gaven ze toch bevel Jabari te doden.

Daarmee doodde Israël, volgens Ha’aretz, zijn eigen onderaannemer (‘subcontractor’). Jabari was immers al meer dan vijf jaar de man die er moest voor zorgen dat er geen acties vanuit Gaza kwamen. Hamas slaagde er echter nooit in om de andere meer extreme groepen in Gaza onder controle te krijgen en voor dat falen werd Jabari nu afgestraft.

Een kapitale fout of een strategische zet

Baskin zegt dat Israël hiermee een “kapitale strategische” fout maakte, want het bloed dat nu vloeit had kunnen vermeden worden. Een andere interpretatie is echter mogelijk: Nethanyanhu en andere Israëlische leiders wilden juist vermijden dat er een voorstel voor wapenstilstand door Hamas aanvaard werd. Baskin zei zelf: “Ze gaan meer stemmen winnen met dit (met deze oorlog)”.

Inderdaad, kiezen voor oorlog op het ogenblik dat onderhandelingen lijken te gaan slagen is een constante in de geschiedenis van Israël, zeker als verkiezingen om de hoek loeren. Eerste minister Netanyahu komt nu voortdurend op de Israëlische tv-zenders en is populairder dan ooit.

Nog volgens Ha’aretz toont een recente opiniepeiling aan dat 84 procent van de Israëlische bevolking achter de operatie ‘Zuil van verdediging’ staat. Als je daar de Arabische bevolking van Israël aftrekt kom je op het cijfer van 90 procent steun voor de oorlog.

Voor minister van defensie Ehud Barak hangt zijn politieke toekomst af van deze oorlog. Hij heeft zich van Labour afgescheurd en is nu lid van de regering met een kleine parlementaire fractie. Hij dreigde in de peilingen ten onder te gaan en hoop nu alsnog op een politiek heropstanding.

22 januari 2013

De droeve waarheid is dat de huidige aanval op Gaza waarschijnlijk zal beslecht worden op 22 januari, de dag van de parlementaire verkiezingen in Israël.

Ook dat is een constante in het lijden van de bevolking van Gaza. Hun lot wordt beslist in een land dat het hunne niet is en hen al 45 jaar bezet en onderdrukt in een oorlog die door de internationale gemeenschap – in zijn echte betekenis, niet in de operationele versie van de westerse massamedia – wordt veroordeeld door talloze VN-resoluties.

Hun lot wordt beslist door verkiezingen waar ze zelf geen enkel inspraak in hebben. De bevolking van Gaza wordt zo nogmaals gestraft voor de ‘misdaad’ die ze in 2006 beging. Toen behaalde Hamas een overwinning in verkiezingen die door alle internationale waarnemers als legitiem werden erkend. Israël, de VS en de Europese Unie toonden hun respect voor deze democratische beslissing door Hamas op de lijst van terroristische organisaties te plaatsen.

Wordt – hoe tragisch ook – vervolgd.