Groot nieuws volgens de VRT: Palestijnen in Gaza verbreken op 25 februari voor het eerst de wapenstilstand met een raketaanval op Israël, met objectieve en neutrale commentaar. Vijf minuten journalistiek onderzoek levert echter een ander beeld. De VRT dringt een eenzijdige versie op van het conflict Israël/Palestina, zonder daar openlijk voor uit te komen.
Tijdens het journaal van 26 februari 2013 lukte het de VRT andermaal om in nauwelijks 18 seconden een compleet vertekend beeld te geven van een van de langst durende conflicten ter wereld.
Met als ondertitel ‘Weer raket afgevuurd op Israël’ worden beelden vertoond van brokstukken van een rudimentaire raket ergens op een weg in Israël, blijkbaar zonder noemenswaardige schade (als die er zou zijn, zou ze zonder twijfel getoond worden), waarbij volgende commentaar wordt gesproken:
“Vanuit het Palestijnse Gaza is vanochtend weer een raket afgevuurd op het zuiden van Israël, en dat was van november geleden. Toen hebben beide partijen mekaar een week lang bestookt. Door de dood van een Palestijn in een Israëlische gevangenis is afgelopen weekend de spanning weer gestegen.”
Even terugspoelen. Sinds het staakt-het-vuren tussen Gaza en Israël van november 2012 tot 25 februari 2013 heeft Israël tien Palestijnen gedood op de westelijke Jordaanoever en Gaza, viel het ongeveer 100 maal binnen in Gaza, waarbij 63 maal wapens werden afgevuurd in de richting van Palestijnse burgers en heeft Israël 40 maal vissersboten geënterd binnen de territoriale wateren van Gaza. Dat zijn telkens schendingen van het staakt-het-vuren. Dat is blijkbaar compleet irrelevante informatie voor de VRT.
Het is eenieders recht, zelfs van de nieuwdienst van de VRT, om partij te kiezen in een conflict. Daar kunnen zelfs gegronde redenen voor zijn. De eerlijkheid gebiedt echter wel dat men die positionering duidelijk maakt aan de lezer/kijker/luisteraar.
Het kiezen van een kant en dat dan verbergen achter een waas van vermeende objectiviteit/ neutraliteit/ afstandelijkheid is misleidend. Het is een vorm van desinformatie, omdat het de kijker niet de mogelijkheid biedt om de aangeboden berichtgeving te kaderen en omdat het een bepaalde interpretatie van het conflict opdringt. Bovendien, de zinsnede ‘beide partijen hebben een week lang elkaar bestookt’ geeft een schijn van gelijkwaardigheid tussen twee ‘partijen’ die er helemaal niet is.
Door systematisch niet te berichten (of in omfloerste en goedpratende termen zoals ‘defensie’, ‘controle’ …) over de schendingen van het wapenbestand door Israël, maar van de allereerste schending van datzelfde bestand door Palestijnen wel onmiddellijk een item te maken, toont de VRT hoe men met het weergeven van ‘objectieve feiten’ (het afvuren van een raket vanuit Gaza) toch aan desinformatie kan doen.
Dat heeft de VRT in het verleden al meermaals gedaan, o.a. op 21 november 2012. In een historisch overzicht van het conflict (zie het volledig artikel hier) omschreef de VRT de periodes dat Israël de bezette gebieden terroriseerde terwijl er geen noemenswaardige tegenreacties kwamen van Palestijnse zijde als ’tussenin is het even rustig’. Men mag dus veronderstellen dat het sinds het recente wapenbestand van november 2012 volgens de VRT eveneens ‘rustig’ was.
De VRT had ook kunnen kiezen om dit feit te becommentariëren als volgt:
“Na meerdere schendingen van het wapenbestand door Israël kwam voor het eerst een reactie uit Gaza, waarschijnlijk het gevolg van het overlijden in verdachte omstandigheden van een Palestijnse gevangene, die zoals duizenden van zijn volksgenoten zonder wettelijke basis uit de bezette gebieden werd weggehaald en in Israël vastgehouden zonder vorm van proces, een overtreding van de Conventies van Genève.”
De VRT kan (en mag) beargumenteren dat deze alternatieve commentaar eveneens is geschreven vanuit een partijdige interpretatie van het conflict door DeWereldMorgen.be. Fair enough. Benadruk dan wel het woord ‘eveneens’.
DeWereldMorgen.be bekent zeer graag dat het de kant kiest van het internationaal recht, zoals daar zijn de VN-Resoluties over het conflict, de Conventies van Genève, het VN-Handvest en niet van de illegale bezetting en kolonisering van Palestina.
Met deze selectieve berichtgeving propageert de VRT een vertekend beeld van dit conflict, versterkt het Israël in zijn verzet tegen een onderhandelde oplossing en maakt het de Palestijnen duidelijk dat zij niet moeten rekenen op enig begrip voor hun lot.
Andermaal stelt de VRT dit conflict voor als een strijd tussen twee gelijkwaardige partijen die elkaar om een of andere duistere reden de duivel aandoen. In werkelijkheid gaat het om de verpletterende militaire bezetting van een volk door een van de (door ons) best uitgeruste legers ter wereld.
Wie ‘neutrale’ berichtgeving verspreidt over een conflict tussen een bezetter en een onderdrukt volk, is niet neutraal, maar staat aan de kant van de sterkste. Waarvan andermaal akte.