De massaspionage van burgers en bedrijven door westerse inlichtingendiensten dient economische doelstellingen, niet de nationale veiligheid of de strijd tegen het terrorisme. Ook andere landen dan de VS en Groot-Brittannië zoals Zweden, Australië en Canada doen aan economische spionage.

Economische spionage

Volgens Glenn Greenwald op de Zweedse website ‘Uppdrag granskning’ (‘plicht tot kritiek’) wordt de stelling van de inlichtingendiensten NSA en de Britse GCHQ – dat het alleen maar over nationale veiligheid en terrorisme zou gaan – volledig tegengesproken door wat die diensten in het geheim doen. “Deze documenten (geleverd door klokkenluider Edward Snowden, red.) geven duidelijke bewijzen van spionage van energiebedrijven. Dat heeft met nationale veiligheid niets te maken.”

Uit deze documenten blijkt dat de Zweedse inlichtingendiensten hier eveneens aan meewerken. “Het gaat hier over echte samenwerking. De NSA was onder de indruk van de hoeveelheid van het geïnvesteerde geld en de technologische verfijning die de Zweden wisten te verkrijgen in hun eigen spionagesysteem.”

Hun samenwerking is volgens Greenwald gebaseerd op een gevoel van wederzijds belang. “Ze wisselen informatie uit over een grote variëteit van topics, die niets met nationale veiligheid te maken hebben, zoals de energiesector in Rusland”.

De pot en de ketel

“Westerse landen hebben over China gezegd dat dit land haar spionagecapaciteit heeft ingezet om westerse bedrijven te bespioneren, om zo oneerlijke economische voordelen te behalen voor de Chinese industrie en Chinese bedrijven. Dat zou dan de mogelijkheid ondermijnen om landen eerlijk met elkaar te laten concurreren, dat is een misbruik van inlichtingendiensten, dat breekt het internationaal vertrouwen in instellingen en is een inbreuk op het internationaal recht”.

“En toch zie je dat de VS en zijn bondgenoten, waaronder Zweden, net dat doen waar ze China van beschuldigen en telkens weer hebben veroordeeld.”

Zweden is verrre van het enige land dat nu in de problemen komt door de inlichtingen die Edward Snowden heeft doorgegeven aan Glenn Greenwald en die door een aantal kranten reeds gedeeltelijk werd gepubliceerd.

Australische klokkenluiders

Uit recent vrijgekomen documenten van WikiLeaks en van Snowden is gebleken dat Australië zijn ambassades in Indonesië en de Filipijnen jarenlang heeft gebruikt als basis voor het afluisteren van de regeringen daar.

Bovendien lokt het voorbeeld van Edward Snowden nieuwe onthullingen uit. Drie Australische klokkenluiders hebben bevestigd dat Australische ‘ontwikkelingshelpers’ tijdens de eerste moeilijke jaren van de onafhankelijkheid in Oost-Timor (tussen 1999 en 2002) bij het renoveren van de door de oorlog tegen Indonesië beschadigde regeringsgebouwen afluisterapparatuur in de muren heeft geïnstalleerd.

De Oost-Timorese regering laat het daar niet bij en heeft een procedure gestart voor het Arbitragehof in Den Haag om een verdrag te laten anulleren dat voorzag in het verdelen van de inkomsten van aardolie en aardgas in de Timorese territoriale wateren (de juridische argumenten voor de zaak vind je hier).

Politici met  belangen in de zakenwereld

Australië heeft die afluisterapparatuur gebruikt tijdens de onderhandelingen van dit verdrag in 2004. Het Australisch bedrijf Woodside Petroleum zou die energievoorraden in zee gaan uitbaten. Zowel de regerende Liberal-National Party van eerste minister Abbott als de Labor Party (die de vorige regering leidde) hebben banden met dit bedrijf.

Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Alexander Downer was ook een jaar hoofd van de inlichtingendienst ASIS in 2004 en werkt nu bij een pr-bedrijf dat voor Woodside werkt. Bovendien heeft de toenmalige minister van grondstoffen Gary Gray van 2001 tot 2007 ook voor Woodside gewerkt

George Brandis, huidig hoofd van de Australische inlichtingendienst ASIS heeft prompt een huiszoeking laten verrrichten in de kantoren van de advokaat van Oost-Timor in Australië en liet het paspoort van deze klokkenluiders intrekken, zodat ze niet naar Den Haag konden reizen voor hun getuigenis.

The Five Eyes

Volgens de onthullingen van Edward Snowden is deze economische spionage onderdeel van een veel groter geheel. Australië is samen met Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en Canada deel van de inner circle van vijf landen (‘the Five Eyes’) die samen met de VS alle informatie van hun inlichtingendiensten delen.

Hoewel er nog nauwelijks iets wordt over bericht in de grote media gaan de onthullingen van WikiLeaks en Snowden gewoon verder. Telkens worden na grondige analyse van eventuele veiligheidsrisico’s een aantal documenten vrijgegeven. Volgens Greenwald is amper 1 procent van de documenten van Snowden al vrijgegeven.

Recent werd aangetoond dat ook Canada reeds jarenlang nauw samenwerkt met het spionageprogramma van de Amerikaanse NSA. De onderhandelingen over het TPP-verdrag tussen de VS en de kuststaten van de Stille Oceaan dreigen nu zelfs stil te vallen, omdat de NSA de onderhandelingsdelegaties van de deelnemende landen in Singapore afluisterde …

Eerder was ook al uitgekomen dat Groot-Brittannië het Braziliaanse Petrobras afluisterde en dat de NSA alle communicatie van het kabinet van Braziliaans president Dilma Roussef, waaronder haar persoonlijke e-mail, volgde.