UPDATE: deze blog verscheen al eens op 4 januari 2014. Vandaag was een breuk aan de bovenleiding de oorzaak van een geblokkeerde trein. Eén reiziger vond zichzelf slimmer dan de rest. Dat hij elektrocutie of een voorbijrijdende trein riskeerde is al erg genoeg (zoals ik hieronder ook zeg, mensen onderschatten compleet de snelheid van aankomende treinen). Dat hij daarmee een zeer gevaarlijk voorbeeld geeft aan anderen is bedenkelijker. Hieronder de ongewijzigde tekst van mijn blog van 4 januari.

Er was weer heel wat te doen over de perikelen van de NMBS. Ik weiger onderscheid te maken tussen NMBS en Infrabel. Het gaat voor de mensen immers over de ’trein’.  Tussen Leuven en Aarschot zaten passagiers vijf uur vast op een trein. Het was weer een hoogdag van kritiek op de NMBS. Hoe incompetent ze daar toch zijn, enzovoort enzovoort.

Alle gekheid op een stokje. Als er een boom over een weg valt, maak je gewoon ommekeer. Een bus die in panne valt, dan stap je gewoon op de volgende … Uit de trein stappen zomaar in het veld doe je niet zomaar, zeker niet als er stroomdraden rondslingeren. Zelfs zonder storm laat de NMBS nooit toe dat mensen tussen de stations uitstappen. Om te beginnen is het voor de meeste mensen gevaarlijk hoog om vanuit de deur van de berm te springen.

Bovendien, mensen onderschatten de snelheid van treinen. Zeker grote groepen langs het spoor zijn levensgevaarlijk, omdat door het groepsgevoel het gevaar nog meer wordt onderschat. Dat is geen aanvoelen. De NMBS weet dat uit ervaring.  Dat de NMBS veiligheid laat primeren op comfort is dus niet meer dan normaal. Dezelfde mensen die nu klagen zouden moord en brand schreeuwen van verontwaardiging als mensen langs het spoor zouden verongelukken.

Dat een en ander nu samenviel en er onvoldoende bussen op tijd konden worden ingezet is een samenloop van omstandigheden. Als deze situatie op tien minuten was opgelost geweest, zouden de media er geen seconde aandacht aan hebben besteed. Vijf uur is uiteraard te lang. Dat kan beter. Het is echter nog altijd te verkiezen boven ongelukken met de passagiers langs het spoor in stormweer. Binnen blijven zitten was zondermeer de veiligste optie.

Ik moet er toch nog even aan herinneren dat om de trein het even slecht te laten doen als de auto de vertragingen nog serieus zullen moeten toenemen. Dat wens ik niet en elke vertraging is vervelend. Het dient wel even gezegd. Er is immers geen enkele autobestuurder die presteert om 95 procent van de tijd exact op een vast – op voorhand vastgelegd – tijdstip (met een speling van 5 minuten) thuis of op het werk te geraken. Een trein hoef je niet zelf te parkeren overdag (met een prijskaartje), je hoeft niet zelf voor de brandstof en het onderhoud te zorgen. Bovendien, rijden met de auto is vele malen onveiliger dan met de trein, niet alleen tijdens stormweer.

In plaats van telkens defensief te reageren op de ongenuanceerde mediakritiek, zou de NMBS er beter aan doen haar troeven uit te spelen. Het kan altijd beter, voor het ogenblik gaat het zelfs redelijk slecht, de stiptheid is ondermaats, treinen worden afgeschaft, reizigers missen hun aansluiting … maar zelfs dan is en blijft het alternatief auto op alle vlakken slechter.

Dat de media dat niet benadrukken, heeft alles te maken met het feit dat kritiek op de auto kritiek op de mensen zelf is, op hun eigen gedrag. Dat doen de media niet graag.

En ondertussen blijft het aantal treingebruikers toenemen. Maar goed ook.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.