Een en ander begon in 1951 toen Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Luxemburg en België de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS) oprichtten om hun kolen- en staalindustrie gemeenschappelijk te besturen. Daar is het niet bij gebleven. Een historisch overzicht.

In 1957 werd de EGKS omgevormd tot de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Tevens werd toen een Europees Parlement opgericht.  Dit parlement werd tot 1979 samengesteld uit delegaties van de nationale parlementen. In 1965 werd de Europese Commissie opgericht om het dagelijks bestuur waar te nemen. Het bestond uit een college van zes leden, één lid uit elke lidstaat. Tevens werd de Europese Raad opgericht, waarin de regeringsleiders (of hun ministers) op gezette tijden samenkwamen om beleidsafspraken te maken.

In 1979 werd voor het eerst een rechtstreekse verkiezing georganiseerd voor het Europees Parlement. In de nieuwe Europese Verdagen kreeg dit parlement vanaf datzelfde jaar geleidelijk meer bevoegdheden. Het is echter nog steeds geen wetgevende vergadering, zoals de nationale parlementen.

De bevoegdheden van de EU werden verder uitgebreid door de Europese Akte (1986), het Verdrag van Maastricht (1992) waarbij de EEG de Europese Unie (EU) werd, het Verdrag van Amsterdam (1997) en het Verdrag van Nice (2001). In 2004 werd voor het eerst een voorstel van verdrag verworpen, het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa. Referenda in Nederland en Frankrijk verkregen immers geen meerderheid.

In de plaats kwam dan het Verdrag van Lissabon (2007) dat onder meer besliste tot de instelling van een permanente voorzitter van de Europese Raad. Op 19 november 2009 werd de Belg Herman Van Rompuy als eerste in die functie benoemd. Zijn officiële titel is overigens ‘Voorzitter van de Europese Raad’, niet ‘president’ (zoals in de media voortdurend wordt vermeld). Dit verdrag legt ook een aantal regels vast waaraan de lidstaten zich dienen te houden bij het opstellen en uitvoeren van hun begroting.

Vandaag heeft de EU 28 lidstaten, Kroatië werd als laatste lid in juli 2013. Daaraan gingen vooraf: Denemarken, Ierland en Groot-Brittannië (1973), Griekenland (1981), Spanje en Portugal (1986), Oostenrijk, Finland en Zweden (1995), de Tsjechische Republiek, Estland, Cyprus, Letland, Litouwen, Hongarije, Malta, Polen, Slovakije en Slovenië (2004), Roemenië en Bulgarije (2007).

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.