Permanente angst

“Het overheersende gevoel in Gaza is angst. Iedereen die ik hoor is in de eerste plaats bang. Ongeveer tachtig procent van de slachtoffers zijn burgers. Er is geen veiligheid, voor niemand. Een vriendin vertelde me dat iedereen elkaar toespreekt met de woorden ‘Het komt goed, het zal snel gedaan zijn,’ maar die stemmen verraden de onzekerheid. Iedereen wil geloven dat het snel gedaan zal zijn, maar de toekomst is vooral erg onzeker.“

“De mensen hebben ook niets concreets om zich te beschermen. In tegenstelling tot Israël, beschikt Gaza niet over schuilkelders. Mensen zoeken een plekje in hun huis dat hen het meest veilig lijkt. Daar verschuilen ze zich dan met het gezin. De enige concrete maatregel die mensen kunnen nemen is de ramen open zetten, zodat het glas niet versplintert bij bombardementen in de buurt.”

“Sinds vorige week dinsdag heeft Israël meer dan 2500 bombardementen op Gaza gepleegd, dat wil zeggen dat mensen continu ontploffingen horen en voelen. Vele huizen in de Gazastrook zijn simpele constructies met daken van asbest, die heel fragiel zijn. De huizen zijn dus absoluut niet bestand tegen bombardementen.”

Geen elektriciteit

“Gaza kampt met voortdurende tekorten in de elektriciteitsbevoorrading, reeds van voor deze aanval. De elektriciteitscentrale van Gaza werd enkele jaren geleden beschadigd door een vorig Israëlisch bombardement. De onderdelen die nodig zijn voor het herstel, geraken niet door de Israëlische blokkade, waardoor de centrale pertinent op verminderde capaciteit werkt.”

“Daarenboven kampt Gaza geregeld met tekorten aan het type stookolie waarop de centrale draait. Israël en Egypte verkopen wel stroom aan Gaza, maar die invoer komt slechts tegemoet aan ongeveer een derde van de elektriciteitsnoden van de inwoners. Hierdoor zijn er wisselende tekorten in elektriciteitsvoorziening, die verschillen per regio.”

“Mensen die het zich kunnen permitteren, kopen zelf kleine dieselgeneratoren. Die zijn echter eveneens afhankelijk van brandstof, die niet steeds voorhanden is. Op dit ogenblik zijn elektriciteitsonderbrekingen van 18 uur per dag de regel. Alleen wanneer er stroom is, kunnen mensen communiceren met elkaar en met de buitenwereld via telefoon en internet.”

“Het energieprobleem heeft ook repercussies op andere vlakken. Zonder elektriciteit stroomt er geen water door de kranen. Daarenboven is Gaza afhankelijk van zijn eigen grondwaterlaag. Er zijn geen waterreservoirs of aanvoerleidingen vanuit andere gebieden. Dagelijks stroomt er echter 60 à 80 miljoen liter deels behandeld of volledig onbehandeld rioleringswater in zee, waar het de eigen grondwatertafel aantast.”

“De VN schatten dat ongeveer de helft van Gaza’s bevolking gebruik maakt van septische tanken of beerputten om onbehandeld rioolwater te dumpen. Dat afvalwater sijpelt eveneens in de grondwatertafel. Intussen is 90 tot 95 procent van het grondwater nabij de kust besmet door deze vervuiling, en raakt de laag uitgeput door het oppompen voor de watervoorziening.”

Gebrek aan drinkbaar water

“Dit water is ongeschikt voor menselijke consumptie, maar het is de enige bron van vers water voor de bevolking. Hoe intensiever het grondwater gebruikt wordt, hoe meer zout en vervuiling erin doordringt. Op dit ogenblik wordt er meer water geëxtraheerd uit de grondwatertafel dan dat er in vloeit. Vervuild zeewater neemt de plaats in van het grondwater en put de watertafel zo ver uit dat die dreigt in te storten.”

“De blokkade van de voorbije jaren houdt daarenboven bouwmateriaal en onderdelen tegen die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van een degelijke infrastructuur voor drinkwater en riolering. Dat invoerverbod treft zowel de lokale autoriteiten als de internationale en lokale ngo’s die hier actief zijn.”

“Het Internationale Rode Kruis en Rode Halve Maan (ICRC) trekt nu aan de alarmbel: de bombardementen vernielen dit kwetsbare watersysteem. Daarenboven zijn een aantal technici omgekomen die essentieel zijn voor het onderhoud. Honderdduizenden mensen hebben op dit ogenblik geen water. Jacques De Maio, hoofd van het ICRC in Israël en de bezette gebieden vreest dat binnen enkele dagen de hele bevolking zonder water zal vallen.”

“In Gaza volgt men dezelfde schoolkalender als hier. Er is schoolvakantie sinds het begin van juni, zowel in de privéscholen als de openbare scholen. De kinderen zijn dus thuis. De schoolgebouwen van internationale ngo’s en van de VN worden ondertussen gebruikt als schuilplaatsen voor mensen die hun huizen ontvluchten, of die er niet meer naartoe kunnen, omdat ze vernield zijn.”

“De overheidsdiensten werken ondertussen gewoon verder, maar uiteraard met sterk verminderde capaciteit. De ministeries worden voortdurend bedreigd door bombardementen en effectief gebombardeerd. Ook politiestations, gebouwen van overheidsscholen en sportclubs van de overheid worden gebombardeerd door Israël. De bevolking is daarom sterk afhankelijk van de hulp van de VN en van het Rode Kruis en de Rode Halve Maan.

“Ik heb dagelijks contact met mijn vrienden in Gaza, op de ogenblikken dat ze kunnen communiceren. Ze vertellen me steeds weer dat ze bang zijn voor wat er nog kan gebeuren, en dat ze ontzet zijn dat dit überhaupt kan gebeuren. Ze voelen zich in de steek gelaten. Voor de derde keer in zes jaar tijd worden ze onderworpen aan een zware Israëlische belegering.”

Iedereen wil wapenstilstand

“Mahmoud Abu Rahma, een medewerker van de mensenrechtenorganisatie Al Mezan formuleerde zijn bezorgdheid als volgt:

“Iedereen wil uiteraard een wapenstilstand. Is het echter verstandig om zomaar een bestand te aanvaarden, als je weet dat Israël na de vorige wapenstilstand van 2012 bleef vuren op boeren, vissers en andere Palestijnse burgers? Is het verstandig om een wapenstilstand te aanvaarden als de criminele blokkade niet ontmanteld wordt?”

“Is het wel verstandig om een wapenstilstand te aanvaarden, terwijl Israël haar wandaden in de bezette Westelijke Jordaanoever onverminderd verder zet? Kunnen we een bestand aanvaarden terwijl Israël doorgaat met de apartheidsbehandeling van Palestijnse burgers in Israël? Kunnen we de wapenstilstand wel aanvaarden als Israël ons blijft belegeren en blokkeren?”

“De echte reden voor de recente escalatie is het eenheidsverdrag tussen Hamas en Fatah.”

“Ik zeg dus: Neen! We hebben genoeg geleden. Het is tijd dat het stopt. Mijn enige bezorgdheid is, uiteraard, hoe kunnen we de veiligheid van onze burgers waarborgen, sinds zij de voornaamste doelwitten van de Israëlische aanvallen zijn. Daar moet Israël voor ter verantwoording geroepen worden. Dat is het enige antwoord.”

Eenzijdige berichtgeving

Inge Neefs: “De mensen hier weten goed hoe de westerse massamedia de toestand weergeven. Daarover wisselen ze uitgebreid van gedachten op Twitter en Facebook. Mensen zijn zeer verontwaardigd door deze  vooringenomen en foute voorstelling van zaken. Ik denk bijvoorbeeld aan de eenzijdige berichtgeving van de BBC.”

“Er zijn nuanceverschillen tussen de media. Enerzijds valt me op dat er veel aandacht is voor de vele doden in Gaza en dat er verontwaardiging is over het groot aantal burgerslachtoffers, die het doelwit zijn van Israël. Anderzijds vallen me vier belangrijke dingen op in de recente berichtgeving hier in Vlaanderen.”

“De huidige escalatie situeert zich niet in het ijle. Ik mis een analyse die de bezetting en de blokkade van Palestijns gebied mee in rekening neemt. Israël onderwerpt Gaza, Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever sinds 1967 aan een militaire blokkade, die op gewelddadige wijze gehandhaafd wordt.”

“Dit gaat gepaard met systematische schendingen van de mensenrechten en het internationaal recht. Daaraan voorafgaand zijn er de gebeurtenissen uit 1948 die een enorme vluchtelingenpopulatie op de been hebben gebracht. De bevolking van Gaza telt ongeveer 66 procent vluchtelingen, aan wie het recht op terugkeer ontkend wordt en die nooit gecompenseerd werden voor het verlies van huis en land.”

Een spoor van gebroken beloftes

De media spreken van een ‘oorlog’. Dat klopt niet: dit is een militaire belegering die twee ongelijke partijen kent. Israël is de bezetter, Gaza wordt bezet. Gaza is sinds 2007 een openluchtgevangenis, de grenzen zijn quasi hermetisch afgesloten, export is onmogelijk en import is aan ernstige restricties gebonden en er is geen vrije doorgang voor personen.”

“Israël bezet de Gazastrook nog steeds door haar militair arsenaal in te zetten vanuit de lucht, vanuit de zee en langs de landsgrenzen. Dat is de provocatie die gewapende facties uit de Gazastrook tot actie aanzet. Die context van onrecht, geënt op het verleden en nog steeds geldend in het heden, ontbreekt bijna volledig in de berichtgeving.”

“Ook al verlangen Palestijnen wanhopig naar een wapenstilstand, ze wantrouwen Israël. Dit is reeds de derde keer in zes jaar tijd dat Gaza een grootschalige Israëlische aanval ondergaat. In 2012 maakte Israël tal van beloftes, die het niet nakwam. Gaza zou bijvoorbeeld toegang krijgen tot 10 kilometer zee voor zijn vissers, dat is nooit uitgevoerd.”

“Visvangst is voor duizenden Palestijnen hun enige broodwinning en een belangrijke bron van voeding. Bovendien, het Israëlische geweld beperkt zich niet tot de drie periodes dat er een grootschalige aanval was. In de zogenaamd ‘rustige’ periode gebeuren er wekelijks aanvallen, waar vaak burgers het slachtoffer van zijn.”

“Hamas heeft het voorstel voor een bestand niet aanvaard, dat Egypte met Israël had onderhandeld, zonder dat de organisatie daar bij werd betrokken. Hamas heeft redenen om Egypte te wantrouwen als onderhandelaar. Sinds de val van president Morsi staat het huidige Egyptische regime onder leiding van president Sissi zeer vijandig tegenover de Moslimbroeders, waar Hamas mee verwant is.”

“In de afgelopen maanden deed Egypte zware aanvallen op de tunnels, die de voornaamste levensader van Gaza zijn. Bovendien werd ook de enige grensdoorgang met Egypte in Rafah gesloten. Dit is niet meer veranderd sinds deze hevige belegering.”

“Daarenboven, een wapenstilstand alleen is onvoldoende. Zonder rechtvaardigheid kan er geen vrede zijn. De bezetting en de blokkade moeten ontmanteld worden, zoniet zal Gaza een openluchtgevangenis blijven, onderworpen aan de militaire onderdrukking van Israël.”

Hamas

“Het valt moeilijk in te schatten hoe populair Hamas nog is. In 2006 had de organisatie tot algehele verrassing de eerste en enige Palestijnse verkiezingen ooit gewonnen. Die verkiezingen waren aanvankelijk internationaal erkend als eerlijk en transparant. Sindsdien werd de organisatie voor die overwinning zwaar bestraft door Israël.”

“Aan de ene kant zijn vele Palestijnen in Gaza erg kritisch over het beleid van Hamas. Aan de andere kant zit de volledige bevolking in hetzelfde schuitje en het gevoel dat men zich niet zomaar wil laten afslachten zonder weerwerk te bieden, leeft bij zowat de gehele bevolking van Gaza.”

“Palestijnen zijn echter geen uniform collectief: net zoals bij eender welke bevolking, bestaat er een veelvoud aan opinies. De meningen zijn dus verdeeld. Sommigen staan volledig achter de inzet van raketten vanuit Gaza. Anderen vinden dat het alleen kan als ze militaire doelwitten viseren. Nog anderen vinden dat deze aanvallen moeten stoppen.”

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.