Met ‘De Essentiële Chomsky’ verschijnt voor het eerst een handig overzicht van zijn gedachtengoed in een vlot leesbaar formaat. Voor wie Noam Chomsky wil ontdekken, is dit de ideale start.

Noam Chomsky (1928) introduceren is onbegonnen werk. Hij heeft al zoveel boeken en artikels geschreven, zoveel lezingen gegeven – die ook allemaal op het internet te vinden zijn. Chomsky’s politieke analyse – van zijn allereerste essay ‘The Responsibility of Intellectuals’ in 1967 tot zijn meest recente artikel – staat als een huis.

Het is weinigen gegeven zo relevant én accuraat te zijn en te blijven. Zijn boeken zijn lijvig en staan vol vergelijkende voorbeelden en voetnoten met bronnenmateriaal. Die bronnen blijken meestal de grote media zelf te zijn. Chomsky weet daar telkens weer die informatie uit te halen die context geeft aan wat in de wereld gebeurt.

Zijn uitgevers hebben daarom vanaf de jaren 1990 regelmatig handige boekjes uitgebracht om zijn lijvige productie toegankelijk te maken voor een breed publiek. De progressieve uitgever Odonian Press publiceerde in 1992 What Uncle Sam Really Wants, een bundel interviews met journalist David Barsamian. Dat was zo een groot succes dat er nog drie vervolgen kwamen. In 2011 werden ze alle vier gebundeld en heruitgegeven als How The World Works.

Onvermijdelijk

De vertaling van dit laatste boek is sinds begin september 2014 te verkrijgen. Het zijn stuk voor stuk vlot leesbare hoofdstukken waar Chomsky thema per thema zijn ideeën en analyses samenvat. Ieder hoofdstuk is ook perfect leesbaar op zichzelf. De Essentiële Chomsky is met andere woorden de ideale introductie tot zijn werk.

Wie wil begrijpen wat de VS in Irak, Afghanistan, Pakistan en Jemen doen, kan hier lezen wat Chomsky daar reeds over zei in de jaren 1990. Over de echte vrije markt:

“Het is zeer onwaarschijnlijk dat wat we vandaag ‘de onvermijdelijke gevolgen van de vrije markt’ noemen, in een echt democratische maatschappij zouden aanvaard worden”.

De EU onderhandelt met de VS een vrijhandelsakkoord, dat een vernietigende impact zal hebben op onze democratie. Waarom deze ‘vrijhandelsakkoorden’ zo hard worden doorgedrukt in het grootst mogelijke geheim, daar waarschuwde Chomsky reeds voor in 1994.

Belastinggeld

Dat de militaire industrie van de VS een systeem is om grote bedrijven met belastinggeld te subsidiëren (en tegelijk hun hegemonie in het buitenland te handhaven) is bekend. Chomsky legt dat systeem in begrijpelijke termen uit en graaft dieper naar de maatschappelijke visie en de belangen achter dit systeem.

Chomsky gaf deze interviews net voor de grote doorbraak van het internet en voor de opkomst van de linkse presidenten in Latijns-Amerika. Hier houdt hij met dat laatste dus nog geen rekening. Zijn analyse blijkt vandaag volledig te kloppen. Hij voorspelde toen al dat Latijns-Amerika zichzelf ooit zou bevrijden (wat nu met vallen en opstaan gebeurt).

Hij zag ook zeer vroeg in dat internet wel een enorm potentieel had maar tegelijk in groot gevaar was. Niet voor niets proberen Amerikaanse bedrijven nu de toegang tot het internet te ‘commercialiseren’, lees ‘ideologisch te stroomlijnen’.

Het systeem zoals het is

Chomsky’s grootste verdienste is dat hij het systeem uitlegt zoals het is, niet een of andere krankzinnige samenzwering, maar een logisch en consistent geheel van belangen en ideologische keuzes die vorm krijgen in een beleid dat zeer rationeel overwogen en goed doordacht is.

Het is een systeem dat werkt ten voordele van hen die het in stand houden. Chomsky vraagt terecht: “Hoeft dat ons te verwonderen?”

Dit boek geeft historisch inzicht. Het zet aan tot verder onderzoek, meer literatuur, bronnenonderzoek, media-analyse. Chomsky toont de lezer ‘hoe de wereld echt werkt’.

De Essentiële Chomsky is ideaal leesvoer voor de jonge student politieke wetenschappen, die verder wil kijken dan zijn cursussen. Ook de geïnteresseerde leek en zowat iedereen die met deze briljante geest kennis wil maken vindt in dit boek de ideale introductie. Aan de hand van de inhoudstafel kan de lezer kiezen uit tientallen thema’s die afzonderlijk gelezen kunnen worden.

U bent echter verwittigd. Wie dit boek uit heeft zal nog meer willen lezen, niet alleen van Chomsky, maar ook van de vele andere briljante geesten die hij citeert en aanprijst.

‘De Essentiële Chomsky’ verschijnt in september 2014. Deel 1 werd vertaald door Steven Leenknecht, delen 2-3-4 door Lode Vanoost.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.