Het Noorse Comité van de Nobelprijs heeft de Nobelprijs voor de Vrede 2014 toegekend aan de Pakistaanse Malala Yousafzai en de Indiër Kailash Satyarthi.
Een zeventienjarig Pakistaans meisje …
Malala Yousafzai werd geboren op 12 juli 1997 in de Pakistaanse stad Mingora. In september 2008 gaf ze op elfjarige leeftijd een toespraak in de stad Peshawar, als reactie op de toenemende aanslagen van de Talliban tegen meisjesscholen in de regio waar ze woont. De titel van haar toespraak was openlijk gericht tegen hen: Hoe durft de Taliban mijn basisrecht op onderijs afnemen?
Vanaf begin 2009 begon zij te bloggen over het leven onder de dreiging van de Taliban, waarbij ze de schuilnaam Gul Makai gebruikte. Haar ware identiteit raakte echter bekend in december 2009. Ze kreeg meerdere prijzen voor haar inzet. Ondanks expliciete doodsbedreigingen ging haar familie ervan uit, dat de Taliban het niet zou aandurven om een aanslag te plegen op een kind.
Dat bleek een verkeerde inschatting. Op 9 oktober 2012 werd ze van vlakbij door het hoofd geschoten door een man die aan boord van de schoolbus stapte. Na meerdere chirurgische ingrepen in Groot-Brittannië overleefde ze haar levensgevaarlijke verwondingen en zette ze haar acties verder.
In oktober 2013 sprak ze de Algemene Vergadering van de VN toe. In 2013 werd ze reeds genomineerd voor de Nobelprijs. Ze wordt internationaal erkend als een gezaghebbende stem voor de rechten van kinderen en van vrouwen.
… en een zestigjarige Indiër
Kailash Satyarthi (1954) is een Indische kinderrechtenactivist. Op 26-jarige leeftijd gaf hij een veelbelovende carrière als burgerlijk ingenieur electronica op om voltijds tegen de wijdverbreide kinderarbeid in India te strijden.
Zijn organisatie Bachpan Bachao Andolan (‘beweging voor het redden van kinderen’) heeft sinds zijn oprichting in 1980 ongeveer 30.000 kinderen bevrijd uit dwangarbeid en slavernij. Met zijn organisatie zet hij zich in voor onderwijs en integratie van deze kinderen.
Hij reist ook de wereld rond om lezingen te geven over de strijd tegen kinderarbeid en andere vormen van uitbuiting zoals kinderprostitutie. Daarbij klaagt hij regelmatig grote bedrijven aan voor hun medeplichtigheid aan wantoestanden in de landen, waar zij hun productie uitbesteden aan malafide ondernemers. Commentatoren zien in hem een moreel opvolger van Mahatma Gandhi.
Zoektocht
Het Noorse comité voor de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede wil beide activisten met de prijs erkennen voor het werk dat ze hebben verricht en willen hen zo steunen om die strijd verder te zetten.
Het comité ontkende dat de gemeenschappelijke keuze van een Pakistaanse en Indische winnaar ook bedoeld is om de zoektocht naar vrede tussen beide landen te ondersteunen. “Deze keuze is gebaseerd op de waardering voor de inzet van beide personen voor de rechten van kinderen in de wereld. Het conflict tussen beide landen heeft met deze keuze niets te maken”.
Malala en haar grote voorbeeld Malalai
Malala Yasufzai heeft altijd haar bewondering en respect uitgesproken voor een andere activiste met een gelijkaardige voornaam, de Afghaanse Malalai Joya. Deze dame, geboren in 1978, lid van het Afghaanse parlement van 2005 tot 2007, heeft eveneens zeer uitgesproken meningen over kinder- en vrouwenrechten.
In 2007 werd zij uit het Afghaanse parlement gegooid, toen ze openlijk de aanwezigheid van fanatieke bendeleiders en oorlogsmisdadigers in het parlement aanklaagde. Sindsdien leeft ze onder permanente bewaking uit vrees voor haar leven. Ze overleefde tot nu vier aanslagen.
Los van de grote verdiensten die Malalai Yousafzai zonder enige twijfel heeft, blijft het een feit dat Joya niet even hard wordt gesteund in het westen, omdat zij haar strijd voor vrouwenrechten koppelt aan zware kritiek op de Amerikaans-Britse bezetting. Die ziet Joya als één van de oorzaken voor de wantoestanden in haar land (en in Pakistan). “Als de VS niet langer honderden miljoenen dollar doorsluizen naar de warlords, dan stort hun rijk als een kaartenhuis in elkaar”, vertelde ze in 2010 aan DeWereldMorgen.be (zie Hulde aan vijf helden die de Nobelprijs voor de Vrede nooit zullen krijgen).
Omdat zij daarenboven de inzet van drones door de Amerikaanse regering afkeurt, moet zij het zonder de steun doen die Yousafzai wel krijgt. Joya krijgt bijvoorbeeld geen visa om naar het buitenland te reizen.
Malala Yousafzai heeft grote verdiensten, maar houdt zich wat betreft de westerse militaire inmenging in Afghanistan en Pakistan meer op de vlakte, hoewel ze zich toch ook al heeft uitgesproken over het gebruik van drones. Voor die uitspraken is nauwelijks aandacht in de media. Yousafzai spreekt zich ook regelmatig vol lof uit voor Malalai Joya, die ze haar grote voorbeeld noemt.
- The Malala-Malalai Connection
- Seeing What They Want to See in Malala. Media amplify Yousafzai’s criticism of Taliban, not US drones
- Drones, the Media and Malala’s Message
Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.