De woordenstrijd tussen Duitsland en Griekenland wordt bitsiger. Griekenland eist betaling van oorlogsschulden. Duitsland eist keiharde uitvoering van opgelegde besparingsplannen. Wij bespraken de recentste evoluties met Bruno Tersago, onze man ter plaatse.

“De recente fotoshoot van Yanis Varoufakis in het Franse royalty-blad Paris Match is niet goed gevallen hier. Hij heeft zich al verontschuldigd op de Griekse tv voor zijn ‘verkeerde inschatting’. Dit soort flaters zijn uiteraard niet aangenaam voor de regering. Voorlopig is de schade nog beperkt.”

“Varoufakis heeft wel een aantal duidelijke ‘adviezen’ gekregen van zijn collega’s in de regering om voortaan wat beter op te letten en zich op zijn werk als minister te concentreren.”

“De Duitse media doen er een schepje bovenop, door fragmenten uit te zenden van lezingen die hij in het verleden als academicus gaf, onder meer over de Duitse oorlogsschulden. Syriza, waar hij niet eens lid van was, stond toen nog rond 4 procent. Hij kon toen uiteraard niet weten dat hij ooit minister zou worden in en regering onder leiding van deze partij.”

“Ze halen nu zinsneden van die lezingen uit hun context, om hem als onbetrouwbaar voor te stellen. In combinatie met zijn eigen recente, al te ijverige media-activiteit komt hij zo wel in controversieel vaarwater. Sommige commentatoren denken echter dat ze hem nog laten doen, als bliksemafleider, want voorlopig is er nog niet veel verwezenlijkt. De extreem-linkse vleugel van Syriza is er in ieder geval niet mee opgezet.”

“Zijn rol moet ook niet overschat worden. De echte euro-onderhandelingen worden grotendeels door vice-eersteminister Yannis Daragasakis gevoerd. Toch blijft Varoufakis de tweede meest populaire politicus van het ogenblik, al wordt de afstand met Alexis Tsipras groter. Die blijft het ondertussen immers zeer goed doen. In een opiniepeiling van vorige zondag 15 maart, heeft hij nog steeds het vertrouwen van 79 procent van alle Grieken. Dat is dertig procent meer dan alle Grieken die voor Syriza stemden op 25 januari 2015.”

Heeft de regering nog het vertrouwen van de bevolking?

“59 procent van alle Grieken is nog steeds tevreden met de aanpak van de Europese onderhandelingen door hun regering. In feite zijn de Grieken altijd zeer realistisch gebleven over de kansen van de verkiezingsbeloften van Syriza. Bovendien is er voor het ogenblik nauwelijks politieke oppositie.”

“Ondertussen slagen de twee traditionele machtspartijen er immers niet in zich te herpakken. De sociaaldemocraten van PASOK flirten in de peilingen met de grens van de kiesdrempel van 3 procent. Zolang Evangelos Venizelos partijleider is zal dat niet beteren. Hij belichaamt zowat alles wat de mensen hier aan de oude politieke kaste verwijten. Hij is met stip de meest impopulaire politicus van het ogenblik in Griekenland.”

“De conservatieve Nieuwe Demokratie haalt nog 16 procent in de peilingen, toch vijf procent minder dan hun verkiezingsuitslag. Er is daar een bittere interne machtsstrijd aan de gang. Voormalig eerste minister en partijleider Antonis Samaras vecht voor zijn politieke overleving, terwijl een aantal partijleden openlijk zijn leiderschap betwisten.”

Panos Kammenos, minister van Defensie, en voorzitter van zijn partij Onafhankelijke Grieken heeft de laatste tijd wel een aantal bedenkelijke dingen gezegd. Heeft Tsipras zijn coalitiepartner goed in de hand?

“Hij laat hem begaan, zolang hij maar op zijn terrein van defensie blijft. Kammenos’ uitspraak dat hij alle asielzoekers naar Berlijn zou sturen, viel uiteraard niet goed. Over het algemeen blijft hij echter bij zijn ministerie, waar hij onder meer de contracten van Duitse wapenaankopen aan het uitpluizen is. Daar waren in het verleden heel wat vermoedens over corruptie over. Duitse bedrijven zouden enorme bedragen hebben betaald aan Griekse tussenpersonen. Ook hier dreigt dus een confrontatie met Duitsland.”

Veel heeft de regering ondertussen toch nog niet gedaan?

“Toch wel, alleen zijn dat stappen die nog geen concrete gevolgen hebben. De wetsvoorstellen om mensen recht te geven op voedselbonnen, het verbod om de elektriciteit af te sluiten of om mensen uit hun ‘enige woning’ te zetten en voor goedkope gezondheidszorg zijn ingediend. Dat zijn wetten waar weinig Griekse politici tegen durven te stemmen. Zelfs de extreemrechtse partij Gouden Dageraad heeft al aangekondigd deze voorstellen mee te zullen goedkeuren.”

“Tsipras heeft voor het ogenblik ook nog goed zijn extreem-linkse vleugel in handen. Die kunnen hem na amper twee maanden moeilijk verwijten dat er nog niet veel is verwezenlijkt. De echte reality-check gaat eerder komen eind juni wanneer het huidige akkoord met de EU afloopt.”

Is de recente Griekse focus op de Duitse oorlogsschulden toch niet eerder een tactisch spel om zo meer toegevingen af te dwingen?

“De 92-jarige Manolis Glezos, Europarlementslid voor Syriza, één van de twee mannen die in 1941 de nazivlag van de Akropolis had verwijderd, heeft een enorm archief verzameld over de Duitse oorlogsmisdaden in Griekenland. Het Duitse administratieve archief over die periode in Griekenland is ook grotendeels bewaard gebleven. Dit is de Grieken wel degelijk menens.”

“Tactische overwegingen spelen dus uiteraard mee, maar toch zit dat gevoel van gekrenkte waardigheid veel dieper. Ook de vorige regeringen hebben met dat idee gespeeld. Er was in 1997 een vonnis van de Griekse rechtbank over schadevergoeding voor vier nabestaanden van de slachtoffers van de massamoord in Distomo¹. Dat vonnis heeft bepaald dat Duitse bezittingen in Griekenland, zoals het Goethe-instituut, in beslag kunnen worden genomen als Duitsland de schadevergoeding in dat vonnis niet betaalt.”

“Tot nu hebben de opeenvolgende regeringen de uitvoering van dat vonnis voor zich uit geschoven. Nikos Paraskevopoulos, huidige minister van Justitie, heeft echter al laten verstaan dat hij uitvoering van het vonnis overweegt. Duits minister van Financiën Schäuble vergiftigt het klimaat ondertussen nog verder met zijn bikkelharde commentaren op de Griekse besparingsvoorstellen.”

“Martin Schultz, de Duitse voorzitter van het Europees Parlement, heeft dan ook nog verklaard in de Duitse media dat de coalitie van Syriza met de Onafhankelijke Grieken ‘fout’ is. Zelfs Griekse tegenstanders van deze coalitie aanzien dat als een belediging, dan nog van een Duitser. Kan je je inbeelden dat hij over de regering van Charles Michel zou zeggen, dat die coalitie met de N-VA ‘fout’ zou zijn? Hoe zouden wij reageren?”

“Duits bondskanselier Angela Merkel wil blijkbaar de sfeer wat verlichten, want ze heeft zopas voor het eerst een persoonlijke uitnodiging gestuurd naar Tsipras, voor een gesprek maandag 23 maart in Berlijn, na de EU-top. Dat zou er kunnen op wijzen dat zij deze Duits-Griekse bitsige woordenstrijd wil bijsturen.”

Dat is misschien ook eerder tactisch van haar, een good cop/bad cop-aanpak?

“Zou kunnen, maar ik denk dat ze vooral een Grexit wil vermijden. Ze wil niet dat een uitstap uit de eurozone op de rekening van Duitsland alleen zou worden gezet. Vooral vreest ze – volgens mij terecht – dat het hek dan van de dam is. Dan zakt de hele euro-constructie in elkaar.”

“Tsipras kan inderdaad heel wat beloftes niet of nog niet waarmaken. Daar staat tegenover dat zijn regering het nog altijd veel beter doet, dan hun tegenstanders in de EU-instellingen in Brussel hadden gehoopt. We hebben zeker nog het laatste niet gezien van de regering van Alexis Tsipras.”

1 Op 10 juni 1944 werden 214 mannen, vrouwen en kinderen afgemaakt in het dorpje Distomo als vergelding voor een aanslag van het verzet in de buurt. Vier nabestaanden verkregen in 1997 een schadevergoeding van 28 miljoen euro door de rechtbank. Omdat de beklaagde een buitenlandse overheid is, moet de minister van Justitie zijn toestemming geven voor de uitvoering van het vonnis. Dit is nog steeds niet gebeurd. Uitvoering van het vonnis zou een belangrijk precedent vormen voor nieuwe rechtszaken.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.