Op 24 april 2015 werd andermaal een zoveelste finale datum voor de definitieve ondergang van Griekenland overschreden. De Griekse bevolking blijft zijn regering steunen, maar is toch ongerust. “Het moet maar één keer wél waar zijn.” DeWereldMorgen.be besprak de recentste evolutie met Bruno Tersago in Athene.

“De Griekse bevolking blijft nog altijd in groten getale de huidige regering betrouwen. Dat neemt niet weg dat de mensen ongerust zijn. Er zijn weliswaar al zovele zogenaamde laatste data voor de ondergang gepasseerd, het moet echter maar één keer toch waar blijken te zijn. De Grieken willen immers wel degelijk binnen de EU blijven.”

“De huidige regering is drie maand aan de macht. Hoe dan ook, heeft ze volgens de Grieken meer gedaan om het Griekse standpunt te verdedigen in Brussel dan de vorige regeringen. Die krijgen nog altijd het verwijt dat ze niet eens probeerden weerwerk te bieden tegen de bevelen van de trojka.”

Onhandig media-optreden

“Hier in Athene weet Syriza nog niet goed hoe ze met de media moeten omgaan. Die gaan binnenkort zendrechten moeten betalen en waren sowieso al niet gul met positieve commentaar. Er zijn tegelijkertijd nogal veel Syriza-politici aanwezig in talkshows van die zenders, waar hun het vuur aan de schenen wordt gelegd. Toch blijven de opiniepeilingen positief. Dat heeft minder te maken met de mediastrategie van Syriza dan met het fundamentele gebrek aan geloofwaardigheid die de media hier hebben.”

De Griekse regering begint ondertussen toch werk te maken van een aantal electorale beloftes. Zo hadden zij aangekondigd de fiscale privileges van de oligarchen te zullen aanpakken. Op woensdag 22 april 2015 werd Leonidas Bobolas aangehouden op beschuldiging van belastingfraude en financiële witwasoperaties.

Aanpakken van de oligarchen

De Bobolas-dynastie is één van de grootste oligarchieën in Griekenland. Met het bouwbedrijf ELLAKTOR is vader Giorgios Bobolas rijk geworden dankzij lucratieve contracten voor infrastructuurwerken onder PASOK-regeringen. Zijn bedrijf kon onder meer het grootste deel van de infrastructuur voor de Olympische Spelen van 2004 bouwen. Het bedrijf verwierf ook heel wat tolwegen van de overheid.

Tevens is de familie Bobolas eigenaar van het bedrijf Hellas Gold, dat een joint venture heeft met het Canadese mijnbouwbedrijf Eldorado, voor de exploitatie van de goudmijn in Khaldikis. De regering is van plan de hele constructie voor belastingontduiking door deze mijnbouwbedrijven via Nederlandse postbusadressen te onderzoeken (Zie Hoe Nederland Griekse belastingen steelt).

Verder is de familie ook mede-eigenaar van ELPEDISON, een samengaan van het Italiaanse energiebedrijf EDISON met het Griekse ELPE, één van de twee grote petroleumraffinaderijen van Griekenland, waarin ook Spiros Latsis, de rijkste Griek, belangen heeft.

De familie is daarnaast ook eigenaar van kranten en de tv-zender Mega-Channel. Leonidas Bobolas is één van de personen op de befaamde Lagarde-lijst. Die lijst bevat personen die belangrijke sommen geld op HSBC-rekeningen in het buitenland hebben geplaatst om belastingen te ontduiken.

Het tijdschrift To Vima is een goed voorbeeld van de collusie tussen media en de oligarchie. Op zondag 26 april 2015 verspreidde deze publicatie het gerucht dat eerste minister Tsipras overweegt minister van Financiën Yanis Varoufakis te vervangen, omdat hij ‘onvoorbereid’ zou deelnemen aan de onderhandelingen met de trojka. “Klopt dus niets van”, reageert Tersago vanuit Athene.

To Potami

De familie Bobulas is een van de financiers van de nieuwe partij To Potami (‘de rivier’) die als een alternatief voor de stervende PASOK moet doorgaan. De sociaal-democraten dreigen bij volgende verkiezingen immers volledig ten onder te gaan.

Stavros Theodorakis (foto), leider van de partij, is een voormalig sterjournalist bij media van de familie Bobolas. Hij was ook een van de journalisten die voor opdrachten bij de nationale omroep ERT enorme sommen ontving, ten koste van het eigen budget van de omroep. “Onder meer Guy Verhofstadt riep de Grieken op om voor To Potami te stemmen ‘als ze wisten wat goed voor hen was’. Voor de meeste Grieken is Theodorakis echter verbrand. De media zelf berichten daar anders over, maar de gewone Griek weet wel beter.”

“Leonidas Bobolas is dus niet zomaar de eerste de beste, dit zijn de ‘Frère’s’ van Griekenland”, aldus Tersago, “en toeval of niet, op de dag zelf van zijn aanhouding werd de stroom afgesloten in het gebouw in de Atheense voorstad Marousi, waar het belastingkantoor is gevestigd dat het onderzoek naar Bobolas heeft geleid, en werd een briefomslag met wit poeder afgeleverd.”

1,8 miljoen euro

Hoewel hij aanvankelijk elke schuld ontkende, bleek Bobolas op de dag zelf van zijn aanhouding bereid om alsnog 1,8 miljoen euro te betalen van de 2 miljoen die door de belastingen werden geëist. Ook zijn broer Fotis Bobolas betaalde eenzelfde bedrag aan fiscale boetes.

“Dit is geen toevalstreffer voor de regering. Die wil wel degelijk werk maken van haar belofte om de oligarchen aan te pakken.”

Ondertussen is weeral eens een finale datum gepasseerd zonder dat de financiële ondergang er kwam. Geloven de Grieken die dreigingen nog?

Tersago: “Absoluut. Het moet maar één keer uitkomen om een ramp te zijn. Maar goed, hier denkt men toch vooral dat de EU met die voortdurende dreigingen de zaak wil uitstellen tot na de Spaanse regionale verkiezingen op 24 mei 2015. Het zou dan de bedoeling zijn Podemos de wind uit de zeilen te halen, door te voorkomen dat tegen dan Syriza met een succes zou kunnen uitpakken.”

Gouden Dageraad

Een ander stokpaardje van deze regering is de strijd tegen extreem-rechts. Het proces tegen Gouden Dageraad is er weliswaar al gekomen onder de vorige regering, maar deze regering wil daar toch spoed achter zetten. Op de eerste zitting kwamen de beschuldigden niet opdagen, de getuigen ten laste wel. Hun advocaten pleitten de parlementaire onschendbaarheid. Het proces is verdaagd naar 8 mei. Tegen dan moet het parlement beslissen over de opheffing van die onschendbaarheid. Ook hier tonen de media zich niet van hun meest neutrale kant.

“De Griekse populaire krant Protothema heeft op de dag van de eerste zitting de volledige lijst namen van alle getuigen ten laste gepubliceerd. Die krant is altijd al geassocieerd geweest met extreem-rechts. De Grieken zijn er dus nog niet helemaal gerust in of deze rechtszaak echt iets gaat oplossen. Het Griekse gerecht heeft niet bepaald een reputatie van politieke onafhankelijkheid tegenover de oude partijen en efficiënt of correct is het nooit geweest. Dat wordt dus afwachten.”

Lokale financiën

In de media hier werd de beslissing om het geld van de rekeningen van de lokale overheden op te eisen voor de centrale overheid voorgesteld als een zoveelste bewijs van de onkunde en de wanhoop van deze regering. Klopt dat?

Tersago: “Ik heb dat ook gelezen. Dat is eerst en vooral verkeerd woordgebruik. Het gaat niet over opeisen, maar om interne leningen tussen overheden, die worden terugbetaald. De lokale overheden komen daarmee niet in gevaar voor hun contante betalingen. Overigens is dit een courante praktijk ook in andere landen. De laatste PASOK-regering onder leiding van Evangelos Venizelos heeft dat ook gedaan. Ook toen werd alles netjes terugbetaald. Toen maakte niemand in de EU daar problemen van.”

“Maar goed, omdat de media daar moord en brand over schreeuwden, maakten de Grieken zich toch ongerust. Als de indruk wordt gewekt dat het geld opraakt, veroorzaakt dat reacties die van de verwachting een realiteit kunnen maken. Tsipras heeft dat echter bijzonder verstandig aangepakt. De Hoge Raad van Burgemeesters (in Griekenland zijn dit verkozen politici) heeft zich na een ontmoeting met Tsipras akkoord verklaard met de operatie, maar zelfs dan gebeurt het op vrijwillige basis.”

Maandelijkse afbetalingen

Met de wet of de afbetaling van fiscale achterstand heeft de regering ondertussen ook een andere belofte ingelost. Gewone Grieken, die enkel belastingen op hun loon betalen, kunnen hun fiscale schulden nu in honderd maandelijkse schijven afbetalen. Duits minister van Financiën Schäuble noemde dat een ‘eenzijdige actie’ die ingaat tegen de afspraken met de trojka. De vorige regering had die wet ook gestemd, maar één dag later al ingetrokken onder directe druk van de trojka.

“Schäuble kan er echter niet naast kijken dat nu met de kleine maandelijkse afbetalingen het geld wel binnenkomt, terwijl dat met de vorige regeling van maximaal 21 afbetalingen niet gebeurde. De mensen betaalden dan gewoon niets, omdat ze dat geld toch niet hadden.”

“Ondertussen kan je er niet naast kijken dat de Griekse media consequent alles wat de regering doet zo inkaderen dat het lijkt alsof Syriza geen enkel positief resultaat boekt. De meeste Europese media volgen hen daar grotendeels in. Op welke manier dat de Spaanse publieke opinie zal beïnvloeden weten we op 24 mei.”

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.