Rellen in de hoofdstad Bujumbura na de aankondiging dat de president voor een derde mandaat wil gaan (africanspotlight.com)

Bob Rugurika (iwacu-burundi.org)

Pierre Claver Mbonimpa (bujanews.wordpress.com)

Pacifique Nininahazwe (burunditransparence.org)

Vital Nshimirimana (iwacu-burundi.org)

Op 25 april 2015 werd huidig president Pierre Nkurunziza van Burundidoor door zijn partij naar voor geschoven als kandidaat voor een derde mandaat bij de verkiezingen. Volgens het vredesakkoord van Arusha (2000) en de Burundese grondwet afstand mag de president echter slechts twee mandaten uitvoeren. In Burkina Faso leidde een gelijkaardige situatie nog tot het verdrijven van president Blaise Compaoré.

Burundese organisaties van het maatschappelijk middenveld en van de politieke oppositie riepen na de beslissing van de regeringspartij Conseil National Pour la Défense de la Démocratie–Forces pour la Défense de la Démocratie (CNDD-FDD) op om op zondag 26 april en maandag 27 april op straat te komen om hun onvrede over de politieke beslissing te uiten.

Dit leidde tot gewelddadige confrontaties tussen manifestanten en politie. Straten werden geblokkeerd, er werden stenen gegooid en de politie zette traangas, het waterkanon en later ook echte kogels in. Verschillende bronnen, onder andere het Burundese Rode Kruis, spreken van 6 doden en verschillende gewonden. Door het toenemende risico op geweld en de geruchten over training en bewapening van de Imbonerakure (‘zij die ver vooruit kijken’), de jeugdliga van de CNDD-FDD, bevinden er zich al meer dan 15.000 vluchtelingen in buurlanden Rwanda, Congo en Tanzania.

11.11.11, koepelorganisatie van derdewereldorganisaties, noemt de Belgische reactie op de crisis ondermaats: “De stabiliteit van een land mag niet rond de belangen van een man draaien. Zowel minister van buitenlandse zaken Didier Reynders (MR) als minister van ontwikkelingszaken De Croo (VLD) reageerden al in die zin.”

Daarmee bleef de reactie uit ons land volgens 11.11.11 te voorzichtig in vergelijking met die van andere landen. “Zo vroeg Groot-Brittannië aan president Nkurunziza zelfs rechtuit om deze beslissing terug te draaien.” 11.11.11 wijst er op dat België als grootste bilaterale donor van Burundi “best wat scherper uit de hoek (kan) komen”. “België moet nu de situatie van Burundi op de internationale agenda zetten… We moeten niet wachten op meer doden voor er gehandeld wordt.”

Ook de Burundese onafhankelijke media en het middenveld krijgen het zwaar te verduren. Op 27 april viel de politie het ‘maison de la presse’ in de hoofdstad Bujumbura binnen, waar verschillende radiostations samen aan het uitzenden waren. Radio Publique Africaine (RPA), het populaire radiostation van directeur Bob Rugurika, die onlangs ook een tijd in de gevangenis doorbracht, werd uit de ether gehaald. Tevens sloot de overheid al de uitzendingen van private radiostations in het binnenland af.

Tijdens die inval bij het ‘maison de la presse’ werd ook mensenrechtenverdediger Pierre Claver Mbonimpa door de inlichtingendiensten gearresteerd. Pierre Claver Mbonimpa is een van de meest emblematische figuren van het Burundese middenveld en zat voorheen al geruime tijd gevangen, omdat hij militaire training van de jeugdliga van de CNDD-FDD (Imbonerakure) in buurland Congo aan de kaak stelde. Daarnaast zijn er ook arrestatiebevelen uitgeschreven tegen activisten Pacifique Nininahazwe en Vital Nshimirimana, omwille van hun betrokkenheid bij de mobilisatie tegen het derde mandaat van Nkurunziza.

11.11.11 eist van de Belgische regering een krachtdadig optreden, onder meer door de intrekking te eisen van de arrestatie van Pierre Claver Mbonimpa en van de arrestatiebevelen tegen Pacifique Nininahazwe en Vital Nshimirimana.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.