Uit een op 15 juni 2015 gelekte versie van de langverwachte pauselijke encycliek blijkt dat paus Franciscus waarschuwt voor een “nooit geziene vernietiging van het ecosysteem” voor het einde van deze eeuw. Gelovigen moeten hun manier van leven veranderen, of er volgen “zware consequenties voor ons allemaal”, schrijft de paus.

Katholieken over de hele wereld wachten op de aangekondigde encycliek, een brief van de paus aan bisschoppen met instructies. Maar het Italiaanse magazine Espresso kon al beslag leggen op een gelekte versie. Daarin stelt Franciscus dat de klimaatverandering een probleem is dat door de mens gecreëerd is. Hij windt er geen doekjes om.

De aarde, stelt paus Franciscus, “protesteert tegen het kwaad dat we haar aandoen, omwille van het onverantwoordelijk gebruik van de rijkdommen die God haar gegeven heeft. We zijn opgegroeid met de overtuiging dat we haar eigenaren en meesters zijn, en dat we het recht hebben om ze te plunderen. Het geweld dat bestaat in het menselijke hart, gewond door zonde, is ook manifest in de symptomen van de ziekte die we zien in de aarde, het water, de lucht en de levende wezens.”

“De mensheid wordt opgeroepen om bewust te worden van de noodzaak aan veranderingen in levensstijl en de manier waarop we produceren en consumeren om deze opwarming te bestrijden”, zo staat in de gelekte versie. “Talrijke wetenschappelijke studies tonen aan dat het grootste deel van de klimaatverandering in de voorbije decennia te wijten is aan de hoge concentratie van broeikasgassen, die vooral afkomstig zijn uit menselijke activiteit.”

Klimaatontkenners

Opvallend is dat de encycliek ook een tik uitdeelt aan de klimaatontkenners. “De houdingen die in de weg staan van een oplossing, zelfs onder gelovigen, variëren van ontkenning van het probleem tot onverschilligheid, tot berusting of blind geloof in technische oplossingen.”

Franciscus maakt bovendien duidelijk dat deze encycliek gericht is tot iedereen, ongeacht het geloof. “Geconfronteerd met de wereldwijde teloorgang van het milieu, wil ik mij richten tot iedereen die deze planeet bewoont”, schrijft de paus. “In deze encycliek stel ik voor om in gesprek te gaan met iedereen omtrent onze gemeenschappelijke thuis.”

Paus-chemicus

Klimaatontkenners in de VS hadden eerder gesteld dat de paus het debat over de klimaatopwarming beter aan wetenschappers zou overlaten. Het was hun blijkbaar ontgaan dat Jorge Bergoglio, voor hij paus Franciscus werd, een universitair diploma scheikunde op zak had.

Volgens NASA-klimatoloog Gavin Schmidt zou de encycliek van de paus wel eens een grotere impact kunnen hebben op de publieke opinie dan de komende klimaatconferentie COP21 in Parijs eind 2015. “De paus legt de nadruk op de morele verplichting om te strijden tegen de klimaatwijziging, maar vooral op het feit dat het de armen zijn die de zwaarste tol betalen van de gevolgen.”

In 2014 verraste de paus al met de uitspraak dat de evolutietheorie en de big bang-theorie (over het ontstaan van het heelal) werkelijk zijn en dat God geen wezen met een magische toverstaf is.

Het lijdt geen twijfel dat de paus met deze uitspraken en met de encycliek over de klimaatverandering een groter publiek dan praktiserende katholieken zal bereiken en de aandacht voor de problematiek zal vergroten.

(het fragment ‘Paus-chemicus’ is een eigen toevoeging bij het IPS-bericht)

• Pope Francis’s Encyclical Could Have Bigger Impact Than the Paris Climate Talks, Says NASA Scientist
• Pope Francis declares evolution and Big Bang theory are real and God is not ‘a magician with a magic wand’

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.