Na zowat de meest verrassende campagne in de geschiedenis van de Britse Labourpartij wordt Jeremy Corbyn voorzitter met 59,5 procent van de uitgebrachte stemmen in de eerste ronde. Zijn overwinning is de eerste zege van een openlijk anti-austeriteitspoliticus aan de top van een grote traditionele partij in de EU
Jeremy Corbyn werd op de dag dat de kandidaturen moesten worden ingediend nog als een complete outsider beschouwd, iemand die meedeed om het debat open te trekken en een aantal thema’s aan bod te laten komen, maar zonder enig uitzicht op een overwinning. Hij behaalde elf weken later na een ongezien succesvolle campagne een overtuigende meerderheid van 59,5 procent in de eerste ronde.
De aanvankelijke gedoodverfde kandidaat-winnaar van het partijestablishment Yvette Cooper moest met 17 procent ander kandidaat Andy Burham met 19 procent voor zich laten. Liz Kendall, de meest Blair-getrouwe van deze drie, moest het zelfs met een povere 4,5 procent doen.
Backbencher sinds 1983
De overwinning van Jeremy Corbyn is merkwaardig om meerdere redenen. Corbyn is al volksvertegenwoordiger sinds 1983, toen conservatief Margaret Thatcher nog eerste minister was. Al die jaren was hij een typische ‘backbencher’, een parlementslid dat naar de achterste banken werd verwezen, omdat hij te eigengereid was. Meer dan 500 maal stemde hij tegen de eigen Labour-regeringen van Tony Blair en Gordon Brown. Al die jaren wist hij als lijsttrekker in het Londense kiesdistrict Islington North verkozen te worden, tegen de eigen partijtop in.
Als enige van de vier kandidaten profileerde hij zich met een openlijk sociaal-democratisch programma, waarvan hogere belastingen voor de hogere inkomens, verzet tegen de oorlog in Irak en hernationalisering van spoorwegen en de post de voornaamste blikvangers waren.
Tegen alle mediaberichtgeving in
Zijn overwinning is bovendien opmerkelijk omdat het Britse publiek via de mainstream media zo goed als geen inhoudelijke informatie kreeg over zijn kandidatuur. Voor rechtse conservatieve media is dat in Groot-Brittannië niets bijzonders. Wat opviel was dat de zogenaamd linkse kritische media zoals de Independent en de Guardian evenals de openbare omroep BBC over elkaar heen vielen in hun pogingen om Corbyn te ridiculiseren, te verdraaien en bijwijlen soms persoonlijk te beledigen.
Het mocht niet baten. Zijn campagne heeft haar succes zowat volledig te danken aan de sociale media als twitter, Facebook en zijn website. Bij 99 meetings wist hij bomvolle zalen te trekken, die dikwijls zo volzet waren dat hij zijn toespraken met megafoon buiten nog eens overdeed. Wat opviel was het groot aantal jongeren onder zijn supporters. Door zijn kandidatuur heeft Labour op enkele weken zijn lidmaatschap verdubbeld, dit in een periode dat partijlidmaatschap voor alle partijen al jaren stagneert.
De inhoud
Corbyn heeft geen imago en is geen vlotte of bevlogen spreker (wat tegen het einde van de campagne door de media werd vertaald als ‘een bewust nonchalant imago’). Het was zijn authenticiteit en de inhoud van zijn politieke boodschap die het hem deed.
Het ziet er voorlopig echter niet naar uit dat diezelfde Britse media na dit overweldigend democratisch succes van toon zullen veranderen. De Guardian noemt zijn overwinning ‘Election of MP and anti-war campaigner means party now has one of the most leftwing, anti-establishment leaders in its history’ en de BBC ‘Labour has elected its most left wing, most rebellious and most inexperienced leader in its history’.
Ongezien
Wat nu gebeurt is ongezien in de Britse geschiedenis. Of Jeremy Corbyn zijn beloftes zal waarmaken – of liever of het establishment van zijn eigen partij, een groot deel van zijn collega’s in het parlement en de Britse media hem die kans zullen geven – valt af te wachten.
Dat hij met dit sociaal-democratische politieke profiel kon verkozen raken is alvast historisch. Met deze verkiezing heeft voor het eerst een grote traditionele politieke partij in de Europese Unie een leider die openlijk tegenstander is van het neoliberale austeriteitsbeleid in al zijn aspecten.