Fictie over Palestina is niet dik gezaaid. Susan Abulhawa scoort met twee schitterende boeken. Nu is er ook een product van eigen bodem. Koen Stuyck debuteert verdienstelijk met ‘Golem’, een verhaal over identiteit, karakter en volharding, dat een realistisch beeld geeft van de werkelijkheid van de bezetting van een volk en de onwil van de bezetter om dat te erkennen.
Sinds ik recenseer voor deze website word ik overspoeld met aanvragen om dit of dat boek te beschrijven. Non-fictie krijgt bij DeWereldMorgen.be altijd voorrang. Dat zal de lezer die ons profiel kent niet verbazen.
Koen Stuyck publiceerde zijn ‘Golem’ reeds in het voorjaar 2015. Door de drukte raakte zijn boek bedolven onder de steeds maar aangroeiende stapel. Dat was onterecht. Met dit boek heeft Koen Stuyck een opmerkelijk debuut geschreven dat aangenaam verrast.
Een Golem is een mythische figuur in de Joodse traditie. Het is hun versie van de ‘duivel’, zeg maar. (Meer informatie vind je in het boek).
Koen Stuyck vertelt het verhaal van twee personages, de Antwerpse stadsjournalist Aart en en de Israëlische soldaat Fishel. Aart komt via een Joods vriendinnetje in Antwerpen in het bezit van een aantal dingen die hij voor haar naar haar familie in Israël wil brengen. Aart heeft echter ook een Palestijnse vriend in Antwerpen. Die wil van zijn bezoek aan Israël gebruik maken om een brief aan een familielid te bezorgen in de bezette Palestijnse gebieden.
Fishel is met verlof. Werkloos of met ziekteverlof, dat is niet helemaal duidelijk. Hij heeft een aantal psychisch problemen maar weet zelf niet goed meer waar die aan te wijten zijn. Het verhaal van Aart en Fishel wordt beurtelings door elkaar verteld. Stilaan begint voor de lezer een en ander te dagen. Fishel en Aart hebben iets met elkaar te maken. Om te weten wat hen verbindt moet je dit boek lezen. Idem dito voor wat die Golem in het verhaal komt doen.
Koen Stuyck heeft een originele verhaallijn uitgedacht. Ondertussen krijgt de lezer een inkijk in het leven van een doorsnee Israëlisch gezin, dat compleet onwetend van de gruwel van de bezetting enkele kilometers verder een welvarend middenklasse leven leidt (of toch doet alsof het daar niets over weet). De pogingen van Aart om zijn Palestijnse brief af te geven laten die werkelijkheid zien in al zijn aspecten, de willekeurige aanhoudingen, het arbitraire en onvoorspelbare geweld van de controleposten… en de uitzichtloze onmogelijkheid om de bezetter tot andere gedachten te brengen.
Jammer dat dit boek geen grote uitgever heeft gevonden, want dit is degelijk materiaal. Koen Stuyck kan schrijven en weet een verhaal te vertellen. Zijn debuut lijdt wel onder een aantal tekortkomingen, die een degelijke redacteur had kunnen oplossen. Zo is het begin van het verhaal in Antwerpen een beetje onsamenhangend en traag. Het verhaal schiet pas goed op gang wanneer Aart naar Israël vertrekt (maar dat is dan ook het overgrote deel van het boek). Er staan ook nog redelijk wat kleine taal- en tikfoutjes in.
Desalniettemin is dit een bijzonder verdienstelijk debuut, dat talent toont en meer aandacht verdient. Wie er in slaagt een zo controversiële context als de bezette gebieden in een spannend verhaal vol mystiek en een vleugje science-fiction te integreren kan meer. Wordt vervolgd?
Koen Stuyck gaf zijn eerste boek Golem in eigen beheer uit. Je kan het boek bestellen via de website Golem – het boek.