Macedonië laat sinds 25 februari 2016 alleen nog mondjesmaat Syrische en Iraakse vluchtelingen door. De andere vluchtelingen kunnen nergens anders heen. Griekenland heeft de middelen noch de capaciteit om hen op te vangen. Bruno Tersago, onze man ter plaatse, maakt een bilan van de voorbij hectische dagen.
Terminal E7, Piraeus, Athene. Gewoonlijk slapen hier dakloze Grieken, nu vluchtelingen (Bruno Tersago)
Voedselbedeling met de veerboot op de achtergrond (Bruno Tersago)
Ook terminal E1 zit vol met hoofdzakelijk vrouwen met kleine kinderen (Bruno Tersago)
Vrijwilligers verdelen schoenen (Bruno Tersago)
Terminal E3. 80 vrouwen en kinderen zitten vast in de vertrekhal (Bruno Tersago)
Er zijn vandaag (zaterdag 27 februari 2016) in Piraeus nog 1200 vluchtelingen toegekomen op de veerboot uit Lesbos en Chios, bovenop de 1700 die er al vast zaten. De Griekse eilanden hebben nauwelijks eigen opvangcapaciteit en elke dag blijven vluchtelingen de levensgevaarlijk overtocht van de Turkse kust naar de Griekse eilanden wagen. De Griekse overheid kan niet anders dan ze van de eilanden weghalen en laat de veerboten dus verder varen.”
“In Athene zitten alle opvangkampen sinds vrijdag (26 februari) vol boven hun capaciteit. Het kamp Schisto, dat pas eind vorige week klaar was, zit nu al aan een capaciteit van 120 procent met 1200 vluchtelingen. Het kamp Elaieoas, in centraal Athene, heeft een capaciteit van 1000 mensen en ook daar zitten nu 1200 vluchtelingen samen. “
“In het noorden van Griekenland, nabij de stad Thessaloniki, zit het kamp van Diavata ook vol. Ook hier weer 1200 vluchtelingen. Al deze kampen zijn deels gefinancierd door de UNHCR (de vluchtelingenorganisatie van de VN) en Europese fondsen. Het grootste deel komt echter van de Griekse overheid.”
“De Griekse overheid heeft in het Olympische hockeystadion in Athene verder nog tijdelijk 2000 mensen ondergebracht, maar dat stadion kan niet als opvangkamp dienst doen en een deel van de gestrande vluchtelingen slaapt op de Atheense pleinen, zoals het Viktoriaplein, dat nu vol Afghanen zit.
“De Griekse overheid heeft 33 miljoen euro gekregen van een fonds van 509 miljoen dat is voorzien voor de opvang van de vluchtelingen. Dat staat ver van het bedrag van 5 miljard dat minister Homans vorige week in het programma De Afspraak vermeldde.”
“Ondertussen wil een deel van de vluchtelingen niet langer wachten in Athene en is te voet vertrokken naar het noorden. Er is op dit moment geen busvervoer meer naar Idomeni (aan de grens met Macedonië). De mensen zitten hier dus vast. Sommigen beginnen dus maar te voet aan de reis langs de pechstrook van de autostrade, 550 kilometer ver, vrouwen met kleine kinderen.”
“Dat is een hopeloze zaak. Onderweg aan de wegrestaurants lopen er ook profiteurs rond die hen doen betalen voor het opladen van hun gsm, voor verzorgingsproducten of die hen extra laten betalen voor flesjes water of het gebruik van toiletten.”
“Dat soort uitbuiters heb je natuurlijk overal. (In Brussel en in de kampen van Calais lopen ook dergelijke figuren rond, nvdr). Maar er zijn veel meer Grieken, vaak werkloos en al jaren zonder inkomen, die gewoon dingen weggeven, eten, schoenen, kleren, geneesmiddelen, batterijen. Er is veel solidariteit, Grieks en internationaal. Dat zie je hier ook in de haven van Piraeus.”
“In de haventerminals zitten er nu ongeveer 2200 mensen vast, grotendeels moeders met kinderen. Daar zijn ook veel zieke kinderen bij. Een aantal huisdokters komt hier vrijwillig helpen. Er is echter niets voorzien voor een degelijk onderzoek. De dokters bieden hun hulp vrijwillig aan. In een opslagruimte in de haven kunnen ze geneesmiddelen vinden die door vrijwilligers van over heel Europa naar Griekenland zijn gestuurd.”
“De vrijwilligers die hier komen telkens als de aankomst van een veerboot wordt aangekondigd zijn voornamelijk werklozen die geen uitkering meer hebben. Dat doen ze zowel overdag als wanneer er ’s nachts een veerboot toekomt. Vluchtelingen helpen geeft een zekere zin aan hun leven hier in Athene. Het zijn zelf mensen die al een tijdje aan de zijlijn leven van de maatschappij. Net zij zijn hier zeer solidair. Ze eten hetzelfde mee met de vluchtelingen..”
“Je hoort er nauwelijks iets over in de media, maar er komt hier ook veel buitenlandse steun toe. De Nederlandse organisatie Hulpkaravaan naar Griekenland heeft hier nog pas 8 containers geleverd met kleren, schoenen, babymelk, geneesmiddelen. Dat is allemaal netjes geïnventariseerd en opgeslagen in een van de gebouwen hier, zodat het efficiënt kan worden verdeeld. De Amerikaanse ngo Carry The Future heeft ook babymateriaal geleverd, zoals buggy’s (‘baby carriers’).
“Een groot probleem is de communicatie. Vandaag waren hier twee Griekse Syriërs aanwezig om volledig gratis te tolken. Die moesten zelf ook voor de politie tolken, wanneer die een aantal mededelingen wilden omroepen. Zelf hebben die geen tolken. Er komen ook soms Griekse Afghanen helpen. Dat zijn ook mensen die het hier niet breed hebben, maar toch hun vrije tijd opofferen.”
“De haven zelf is totaal niet geschikt om zoveel mensen hier op te vangen. Dit zijn gewoon terminals met een inkomhal en een paar loketten voor ticketcontrole, om in en uit te stappen. In de grote terminal zijn er 2 WC’s. De havenautoriteiten hebben nu een aantal mobiele chemische WC’s buiten gezet aan elke terminal.”
“Die havenautoriteit is voorlopig nog openbaar, maar dat gaat weldra veranderen. Zoals afgesproken in het memorandum (de financieringsvoorwaarden die de Eurogroep heeft opgelegd aan de Griekse regering, nvdr) is de zeehaven van Piraeus reeds voor 67 procent in handen van het Chinese transportbedrijf COSCO. Die hebben daar 486 miljoen euro voor betaald. Dat is een wel bijzonder lage prijs.” (Omgerekend naar 100 procent geeft dat de haven een waarde van 725 miljoen euro, nvdr)
“Piraeus is de grootse zeehaven van de Oostelijke Middellandse Zee. In 2014 legden hier 47.839 schepen aan, goed voor 73,1 miljoen tonnage. In hetzelfde jaar hebben hier 396 miljoen passagiers de veerboot genomen naar de Griekse eilanden, Kreta, Cyprus, zowel toeristen als Grieken.” (Ter vergelijking, de haven van Antwerpen verhandelde in 2014 199 miljoen ton goederen, nvdr)
“De voorbije weken is het aantal vluchtelingen op de dool over heel Griekenland tussen hier en de grens met Macedonië opgelopen tot 25.000. Slechts een klein deel daarvan zitten in officiële kampen. De rest slaapt in erbarmelijke omstandigheden langs de kant van de weg, in het open veld.”
“Ondertussen blijven er elke dag honderden vluchtelingen de levensgevaarlijke oversteek wagen naar de Griekse eilanden, waar er geen plaats voor hen is. Dit doen mensen alleen als ze wanhopig zijn.”