Na de voorspelde ruime overwinning – haar eerste – van Hillary Clinton in de zuidelijke staat South-Carolina verklaren de Amerikaanse media de Democratische race als over. Bernie Sanders blijft landelijk echter beter scoren. Het tijdschrift In These Times maakte op basis van de huidige peilingen per deelstaat een inschatting van het mogelijke eindresultaat.

Na de ruime overwinning van Hillary Clinton bij de voorverkiezingen van 27 februari 2016 in de zuidelijke deelstaat South-Carolina zijn de grote Amerikaanse media meer dan ooit overtuigd dat Clinton de Democratische nominatie zal winnen. Ook nu geven ze de eindresultaten van deze voorverkiezing weer met inbegrip van de niet verkozen ‘superdelegates’, die beide kandidaten ondertussen al hebben verkregen (voor meer uitleg over de ‘superdelegates’, zie Sanders moet meer doen dan winnen  )

Na deze allereerste ruime overwinning van Clinton in South-Carolina is de stand van de verkozen delegates 91-65. Dat biedt na amper vier voorverkiezingen geen zekerheid voor geen van beide kandidaten. Dat weet Hillary Clinton best van al. In 2008 verloor ze hier zwaar van tegenkandidaat Barack Obama. In de media krijg je echter voortdurend de cijfers 544-85 te zien, wat een heel andere indruk geeft.

South-Carolina

South-Carolina ligt aan de zuidelijke Atlantische kust naast Georgia net boven Florida. Het was in 1860 de eerste staat die zich afscheurde van de VS-federatie, na de verkiezing van Abraham Lincoln, die de slavernij wilde afschaffen. De staat had op dat ogenblik meer zwarte inwoners dan blanke. Met die afscheiding begon de Amerikaanse Burgeroorlog.

Tot in 2015 wapperde op het Capitool in de hoofdstad Columbia nog de vlag van de zelfverklaarde onafhankelijke Geconfedereerde Staten van Amerika tijdens de Burgeroorlog. Het is een staat waar vakbonden geen recht hebben op collectief overleg (wat daar ‘recht op werken’ wordt genoemd). Bedrijven betalen er 5 procent vennootschapsbelasting en betalen lage minimumlonen.

In 2016 wonen er 4,8 miljoen mensen, 69 procent blank, 28 procent zwart. Hillary Clinton heeft het overgrote deel van die zwarte stemmen gekregen. Hoe dit zwart stemgedrag te rijmen valt met haar politieke daden (en die van president Bill Clinton) is voor een buitenstaander een raadsel. Clinton was al jongedame Republikeinse en medewerkster van presidentskandidaat Barry Goldwater, een openlijk tegenstander van gelijke burgerrechten. Als lid van de raad van bestuur van de warenhuisketen WalMart en als senator heeft ze zich altijd halsstarrig verzet tegen hogere minimumlonen. Die raken zwarten, vooral zwarte vrouwen zeer hard.

Afrikaans-Amerikanen stemmen sinds de jaren 1960 zo goed als volledig Democratisch. Uit onderzoeken blijkt dat ze dat vooral uit nutsoverwegingen doen, de Republikeinen zijn voor hen nog veel erger. Bernie Sanders overtuigt hen niet, omdat hij door hen niet als een mogelijk winnaar wordt gezien. Bovendien is hij van de verre noordoostelijke staat Vermont in het blanke ‘Europese’ New England.

Hillary Clinton zet haar midwest-accent in het zuiden dik in de verf. Sanders heeft wat dat betreft een nadeel. Hij spreekt met een zwaar New Yorks-accent, wat in het zuiden altijd verdacht is. Hij is bovendien atheïst. Dat maakt het niet evident om Afrikaans-Amerikanen in het zuiden voor zich te winnen. Dat verklaart dan ook zijn voorspelde lage score in South-Carolina. Hij heeft in zijn campagne niet veel op deze deelstaat ingezet. Of dat een verstandige keuze was, zal moeten blijken.

Zoals hierboven al vermeld, is het voor het eerst dat de media de stemmen van de superdelegates zo prominent toevoegen. Kijkers kunnen voortdurend op hun scherm zien dat de tussenstand Clinton-Sanders na South-Carolina 544-85 zou zijn. Dat is niet zo, maar de perceptie van onoverwinnelijkheid van Clinton wordt zo wel voortdurend aangemoedigd. Hiermee trachten zij de kiezers in volgende voorverkiezingen aan te zetten om ‘nuttig’ te stemmen voor Hillary Clinton.

De redactionele lijn van alle mainstreammedia over de Democratische strijd is eenvormig: “Sanders zal ‘uw’ belastingen doen stijgen, heeft geen buitenlandse ervaring en de supporters van Sanders stemmen eigenlijk voor hem omdat ze niet voor een vrouw willen stemmen”. Daarmee zitten ze op één lijn met de advertenties die Hillary Clinton plaatst op diezelfde media. Ook zowat alle mediacommentatoren volgen die lijn.

Superdelegates voor Obama

De superdelegates kozen in 2008 uiteindelijk voor Obama. Zij begrepen immers dat toch Hillary Clinton met hun stem de nominatie geven haar in een zeer zwakke positie zou hebben geplaatst in de strijd tegen Republikeins tegenkandidaat John McCain. De tegenpartij zou het immers niet laten er op te wijzen dat de Democratische tegenkandidaat niet eens de helft van de eigen kiezers kon overtuigen. McCain verloor uiteindelijk tegen Obama, omwille een bijzonder slecht doordachte campagne, die bovendien zichzelf torpedeerde door de keuze voor Sarah Palin als kandidaat vice-president.

Ook na South-Carolina is de kans nog altijd groot dat Sanders en Clinton met een klein verschil naar de partijconventie gaan. In tegenstelling tot wat de Amerikaanse media impliciet suggereren zijn de stemmen van de superdelegates immers allesbehalve definitief. Die mogen tot het laatste ogenblik van opinie veranderen. Zij zijn immers niet ‘pledged’ zoals de verkozen delegates worden genoemd (moeilijk vertaalbaar: ‘beloofd’, ’toegewijd’, de ‘pledged delegates’ kunnen niet van stemgedrag veranderen tijdens de partijconventie).

Het is weliswaar geen nieuw fenomeen dat een aantal van die superdelegates zich reeds tijdens de voorverkiezingen uitspreken (en daarna van kant veranderen). Dat de media dat zo prominent in de berichtgeving weergeven en in de ‘resultaten’ verwerken is dat wel. Dat geeft kiezers in volgende voorverkiezingen een perceptie van grote verschillen en een stil advies om ‘nuttig’ te stemmen.

Ter illustratie, deze commentaar in de New York Times van 21 februari 2016 na de nipte overwinning van Clinton in Nevada: “De dikwijls overgeslagen telling van delegates in de Democratische voorverkiezingen toont dat Sanders ruim aan het wegslippen is achter Hillary Clinton in de race voor de nominatie en dat de kansen voor hem om het nog over te nemen zeer miniem aan het worden zijn. Mevrouw Clinton heeft 502 delegates tegen Mijnheer Sanders 70. Er zijn 2.383 delegates nodig om de nominatie te winnen.”

Dit citaat gebruikt de vagere term ‘delegates’ in het algemeen. Correcter zou zijn: “Sinds 2016 tellen we voor het eerst de onverkozen ‘superdelegates’ mee bij de resultaten van de voorverkiezingen.” De Belgische en Nederlandse media volgen die lijn: Clinton ‘verplettert’… ‘onstopbaar’…’met veel voorsprong’.

Superdelegates voor wie?

Als Sanders het toch met een gering verschil zou halen in de voorverkiezingen, zullen de superdelegates wel degelijk achter hem gaan staan, om dezelfde reden als in 2008 met Obama. Bovendien blijkt uit peilingen dat Amerikanen in een keuze tussen slechts twee kandidaten nog steeds Bernie Sanders verkiezen boven Donald Trump, Ted Cruz of Marco Rubio, terwijl Hillary Clinton het in die twee-aan-twee vergelijkingen veel slechter doet, van nipt gelijk tot slechter dan de tegenkandidaat. Bovendien staat Sanders nu al gelijk met Clinton in de nationale peilingen van Democratische kiezers.

Het Amerikaanse progressieve tijdschrift In These Times maakte een schatting van mogelijke resultaten in de nog komende voorverkiezingen op basis van de bestaande peilingen. Daaruit blijkt dat Clinton in meer staten een meerderheid zal halen dan Sanders.

De eindresultaten hangen echter vooral af van de resultaten in enkele grote staten. In 2008 ging Obama met 116 delegates meer dan Clinton naar de partijconventie. 55 delegates van die meerderheid kwamen echter uit één staat, zijn thuisstaat Illinois, 26 uit Washington (de staat, niet de hoofdstad), 24 uit Minnesota en 22 uit Virginia. Obama haalde zijn meerderheid dus in vier staten.

Super Tuesday 1 maart

Op Super Tuesday 1 maart zal Clinton waarschijnlijk zes staten winnen, met een groot verschil in Alabama, Texas en Georgia. Sanders zal uitgesproken winnen in Colorado, Minnesota en Vermont (zijn thuisstaat), maar dat zijn kleinere staten waar minder delegates te verdienen zijn. Dat zou Clinton na 1 maart op een voorsprong van 65 verkozen delegates brengen (voor leesbaarheid klikken op de tabel).

Het verschil in belang tussen grote staten en kleine zal ook blijken op 5 maart, wanneer Sanders waarschijnlijk twee van de drie staten die dag zal winnen, maar Clinton de grootste staat Louisiana, waardoor ze een voorsprong van 58 delegates zal behouden. Daarna zal haar voorsprong geleidelijk vergroten tot 73 delegates op 15 maart. Dat is nog steeds een geringe voorsprong.

Sanders zal volgens de huidige peilingen in de deelstaten zijn achterstand geleidelijk inlopen en Clinton evenaren op 10 mei bij de voorverkiezingen in Wisconsin, waar enkele jaren terug nog zwaar werd betoogd tegen de wet die sociale collectieve onderhandelingen door vakbonden sindsdien verbiedt in de staat.

California 7 juni

In California worden op 7 juni in één klap 475 delegates toegewezen. De peilingen geven Clinton daar nog een voorsprong van ongeveer 10 procent, wat haar terug een voorsprong in het totaal zal opleveren van ongeveer 14 delegates. (Een recentere peiling na deze analyse geeft beide kandidaten echter ongeveer de helft van de stemmen).

Op diezelfde dag worden ook nog in 5 kleinere staten voorverkiezingen gehouden. Dat brengt de stand dan waarschijnlijk op een voorsprong van 5 voor Sanders. De allerlaatste voorverkiezing gaat door in de hoofdstad Washington DC op 14 juni. Daar zal Clinton het volgens de peilingen halen met 12 zetels tegen 8 voor Sanders. Eindstand wordt in deze schatting dan 2026 voor Sanders, 2025 voor Clinton. Ongezien nipt.

Veel zal dus afhangen van kleine verschuivingen in de peilingen. In de vier eerste voorverkiezingen, ook die in South-Carolina, zaten de recente peilingen zeer dicht bij het uiteindelijk resultaat.

De anti-campagne in de media (zowel in de betaalde advertenties als in de redactionele lijn) zal vanaf 1 maart naar alle waarschijnlijkheid veel bitsiger worden, maar de strijd is nog lang niet gestreden. Bernie Sanders heeft nu al geschiedenis geschreven met zijn bereikte resultaten, tegen de hele politieke en mediamachine in.

Meer en meer mensen laten dat mediakader ‘links’ liggen. Daar staat tegenover dat deze machine nog altijd zeer machtig is en dat er nog altijd heel veel kiezers hun stemgedrag uitsluitend baseren op wat ze op de grote buis zien.

Bron:  Bernie Sanders Still Has a Path to Victory. Here It Is