Bernie Sanders won op 22 en 26 maart zeer overtuigend vijf staten op rij en voegt er volgens de peilingen nog twee aan toe, op 5 april in Wisconsin en op 9 april in Wyoming. De vooringenomenheid van de Amerikaanse media tegen zijn campagne wordt echter harder. Elke karige commentaar wordt steevast gevolgd door de bemerking dat de voorsprong van Clinton ‘onoverbrugbaar blijft’. Niets is minder waar.

Donald Trump blijft de Republikeinse voorverkiezingen winnen met voortdurend percentages tussen de 40 en 50 procent. Daarmee zal hij in de staten Wisconsin, Delaware, Maryland, Pennsylvania, Indiana, Nebraska, California, Montana, New Jersey en South Dakota alle delegates behalen, volgens het Republikeins winner-takes-all-kiessysteem van die staten. In de staten Colorado, New York, Connecticut, Rhode Island, West Virginia, Oregon, Washington (de staat) en New Mexico worden de Republikeinse delegates proportioneel verdeeld.

Hij staat nu op 738. Voor hem is de vraag niet langer of hij de meeste delegates zal behalen – dat staat vast – maar of hij meer dan de benodigde helft van 1.237 voor de partijconventie zal halen. Dat is nog verre van zeker. Ted Cruz heeft er 463, John Kasich 143. Ze zijn kansloos, maar kunnen nog altijd voldoende behalen om samen Trump van die helft af te houden. Bovendien heeft opgever Marco Rubio nog altijd geen stemadvies gegeven aan de 166 delegates die hij had verworven tot aan zijn opgave in Florida.

Een Democraat behaalt de helft, maar wanneer?

Aan Democratische kant zijn er nog slechts twee kandidaten over. Er zijn bovendien geen delegates te verdelen van andere kandidaten die hebben opgegeven. Het is dus zeker dat een van beide de helft zal hebben behaald op 14 juni, bij de laatste voorverkiezing in de hoofdstad Washington DC, maar wie?

Volgens de Amerikaanse media is die vraag al lang beantwoord sinds Super Tuesday 1 maart. Dat doen ze ondermeer door voortdurend te verwijzen naar de ‘grote achterstand’ van Sanders, met behulp van de ‘superdelegates’ (zie hierover de vorige artikels). Reeds 469 superdelegates hebben hun steun toegezegd aan Clinton, slechts 29 spraken zich tot nu uit voor Sanders. Dat geeft een ‘resultaat’ van 1.730 voor Clinton en 1.053 voor Sanders, een achterstand van 777.

Die ‘achterstand’ wordt dus onoverbrugbaar genoemd. Dat de grote Amerikaanse mediabedrijven zich met deze verdraaide weergave van de resultaten niet neutraal opstellen is nog enigszins te vatten. Sanders wil de privé-financiering van de verkiezingen afschaffen. Dat geld gaat grotendeels naar politieke advertenties in de media. Er zijn nog wel meer redenen waarom de mediabedrijven Sanders niet zien zitten, maar dit is wel een van de meest zichtbare.

Waarom buitenlandse en Belgische media de cijfers met de superdelegates inbegrepen zomaar overnemen is minder duidelijk. Het is bovendien de allereerste maal dat de media de superdelegates meetellen tijdens de voorverkiezingen, dat werd voorheen nooit gedaan.

De New York Times is de enige krant die op zijn website de volgende bemerking in kleine lettertjes toevoegt: “Superdelegates Clinton 469, Sanders 29. Dit zijn (niet vastgelegde) Democratische partijleiders die vrij zijn om eender welke kandidaat te steunen. De meerderheid van de 712 superdelegates heeft zijn steun al uitgesproken voor Mrs. Clinton, hoewel ze van kandidaat kunnen verwisselen als ze de leiding zou verliezen bij de vastgelegde (verkozen) delegates, die zijn gebaseerd op de verkiezingsresultaten.” Deze website geeft na twee dagen nog steeds voorlopige resultaten voor de staat Washington met 25 zetels voor Sanders en 9 voor Clinton. De volledige uitslag is 74/27.

De echte resultaten daarentegen

Een nadere blik op de echte resultaten na 22 en 26 maart geeft een ander beeld. Clinton heeft tot nu niet 1.730 maar 1.261 verkozen delegates veroverd bij de voorverkiezingen en Sanders niet 1.053 maar 1.024. Tot 22 maart was zijn achterstand op Clinton nog 303 delegates, nu zijn dat er nog 237. Clinton had tot 22 maart 57,1 procent van alle te winnen delegates veroverd. Nu is dat nog 55,2 procent.

Dat is inderdaad nog steeds een leidende positie, maar allesbehalve een zekere. Clinton en Sanders moeten immers nog iets meer dan de helft van alle verkozen delegates veroveren.

Een voorsprong van 5,2 procent op de tegenstrever in de eerste helft van de rit is allesbehalve een zekerheid. Dat weet niemand beter dan Hillary Clinton zelf. In 2008 stond ze op hetzelfde ogenblik in de race ongeveer even ver voor op tegenstander Barack Obama.

De recente overwinningen van Sanders in de westelijke staten op 22 en 26 maart waren zeer uitgesproken. Idaho 78 procent, Utah 69, Alaska 82, Hawaii 70 en de staat Washington 73 procent. Dat zijn hogere cijfers dan Obama daar behaalde in 2008, toen die op datzelfde ogenblik in de race zijn achterstand op Hillary Clinton begon in te lopen.

De peilingen voorspellen nog 14 overwinningen voor Sanders en 8 voor Clinton. Dat cijfer zegt op zichzelf echter niet zoveel, omdat de grootte van de betrokken staten en het aantal te verdelen delegates belangrijker zijn.

Alles zal daarom afhangen van de resultaten van de voorverkiezingen in de staten New York  met 247 delegates op 19 april, Pennsylvania met 189 op 26 april en vooral Californië met in één klap 475 op 7 juni. Clinton staat daar nog steeds voor in de peilingen, maar die evolueren al maanden in gunstige zin voor Sanders. Of dat voldoende zal zijn in de komende weken, zal moeten blijken. Voorlopig heeft Clinton nog het voordeel van de twijfel, een voordeel dat echter voortdurend kleiner wordt.

Obama’s record gebroken

Ondertussen heeft Sanders het record van Obama uit 2008 gebroken van de grootste samenkomst tijdens voorverkiezingen. Hij bracht op 26 maart 2016 34.000 mensen samen in het Safeco Field stadium in Seattle in de staat Washington. Twee weken eerder had hij al het record voor de verkiezingen van 2016 gebroken met 28.000 toehoorders in Portland, Oregon. De zender MSNBC had het over ‘several hundreds Sanders followers’ in Portland, zonder beelden. De bijeenkomst in Seattle kreeg wel ruime media-aandacht.

Sanders is zich goed bewust van de weerstand die hij ondervindt in de mediaberichtgeving over zijn campagne en van de redenen waarom dat zo is. Hij schrikt er niet voor terug om dat te vermelden in zijn toespraken. Hij scoort daarentegen zeer goed bij kleine alternatieve zenders zoals Democracy Now! en The Young Turks en bij regionale zenders (zie hieronder een uitgebreid interview op de alternatieve zender The Young Turks, met onder meer commentaar bij de beelden, de berichtgeving, de framing en de manier van vraagstelling door de grote media).

Zie ook deze analyse van de berichtgeving van CNN over de laatste voorverkiezingen. CNN is eigendom van Time Warner, een van de grootste sponsors van Hillary Clinton: CNN Whitewashes Sanders’ Primary Victories; Denies Diverse Racial Makeup of Hawaii, Alaska and Washington