Een Britse rechtbank schaart zich op 15 april 2016 in haar vonnis volledig achter de stelling van de verdediging dat vredesactivisten een openbare toegang tot een wapenbeurs mochten blokkeren om grotere misdaden te voorkomen. Dit belangrijke precedent opent de weg naar juridische acties tegen de Britse overheid en tegen wapenfabrikanten en wapenhandelaars.
Op 11 april 2015 startte in Londen een rechtszaak tegen 5 Britse en 3 Belgische vredesactivisten (van de organisatie Vredesactie). Die waren op 11 september 2015 aangehouden en beschuldigd van ‘obstructie van de openbare weg’, een zware verkeersovertreding, waarop boetes tot 1860 euro staan.
Zij blokkeerden toen een toegangsweg naar een expositiecentrum in Londen waar de DSEI-wapenbeurs zou starten op die dag. Dit is een van de grootste wapenbeurzen in Groot-Brittannië, waar notoire schenders van de mensenrechten zoals Saoedi-Arabië en Oezbekistan op afkomen om Brits en buitenlands wapenmateriaal te keuren en te bestellen.
De drie Belgische activisten Bram Vranken, Javier Garate Neidhardt en Luis Tinoco waren bij de acht personen die toen werden aangehouden. Hun advocaat liet de rechtbank bij voorbaat weten dat zij de feiten niet zouden ontkennen, maar wel zouden stellen dat zij met deze bewuste verkeersovertreding veel ergere misdaden – in dit geval oorlogsmisdaden – wilden verhinderen. De rechter had reeds laten ontvankelijk te zijn voor die redenering, wat nog niet betekende dat ze ook zou worden aanvaard als geldige reden.
De eerste dag van de rechtszaak begon in grote chaos. De zaal van de rechtbank kon de toestroom van sympathisanten met de beschuldigden niet aan. De zaak startte met uren vertraging. Bovendien bleek de apparatuur van de rechtbank niet in staat om het videomateriaal van de verdediging te tonen.
De openbare aanklager poogde vervolgens onmiddellijk om de argumentatie van de verdediging onaanvaardbaar te verklaren, omdat “het blokkeren van een snelweg nooit redelijk kan zijn, ook niet in het geval van ernstige mensenrechtenschendingen of misdaden tegen de mensheid.”
Op de tweede zittingsdag werd dit argument echter door de rechter van tafel geveegd. Daarop kon de verdediging beginnen aan haar pleidooi. Op de derde dag kwamen de getuigen aan het woord. Vredesactivist Isa al-Aali (foto) getuigde hoe hij tijdens protesten van de Arabische Lente tegen de repressie in zijn land Bahrein werd aangehouden en gefolterd. Hij legde uit hoe Brits wapenmateriaal daar wordt ingezet tegen de burgerbevolking.
Wegens zijn verzet moest Isa vluchten voor zijn leven. Zijn politiek asiel werd door Groot-Brittannië aanvaard. Hij vatte zijn deelname aan de wegblokkade zo samen: “Nu de weg blokkeren of mensen die in de toekomst worden gedood. In dergelijk geval is mijn keuze gemakkelijk gemaakt.”
Verder kwamen ook Andrew Feinstein, auteur van het boek The Shadow World: inside the global arms trade en Olly Sprague van Amnesty International UK aan het woord.
Bram Vranken is alvast zeer verheugd met deze uitspraak: ” De rechter aanvaardt onze stelling dat er op deze beurs sprake is van illegale activiteiten. De Britse overheid bleef compleet in gebreke om daar iets aan te doen. Dat geeft activisten het recht om zelf in te grijpen.”
Het is nog te vroeg om verregaande conclusies te trekken, maar dit vonnis opent zeker de weg voor juridische initiatieven tegen wapenhandelaars en wapenfabrikanten.