Op 20 april 2016 was het verkeer op de luchthaven van Charleroi tijdelijk onderbroken wegens de ‘onverwachte’ ziekte van één luchtverkeersleider. In Luik zijn er gelijkaardige problemen. Deze feiten bevestigen de versie van de luchtverkeersleiders van de gebeurtenissen op 13 april op de luchthaven van Zaventem. Toch is dat niet de conclusie die de overheid trekt.
Het klinkt als een déjà vu. Woensdagochtend 20 april 2016 raakt bekend dat de luchthaven van Charleroi even dicht moet en dat het aantal toegelaten vluchten tijdelijk wordt beperkt. Dit omdat één van de luchtverkeersleiders onverwacht ziek is en er geen vervanger wordt gevonden. Bij gebrek aan luchtverkeersleiders treden strenge regels in werking die bepalen hoeveel vluchten dan nog toegelaten zijn. Ook in Luik wordt blijkbaar al enige tijd een beperkend regime opgelegd wegens personeelsgebrek.
Het echte verhaal
In het interview De luchtverkeersleiders: het echte verhaal van 14 april legden twee luchtverkeersleiders van Zaventem een aantal zaken uit. Zo mag een luchtverkeersleider maximaal slechts 15 vluchten tegelijk behandelen.
Uit dat interview blijkt ook dat de taak van luchtverkeersleider een zo hoge concentratie vereist dat de betrokken personeelsleden eerst maximaal 40 minuten een collega begeleiden, waarna ze zelf 40 minuten het luchtverkeer regelen. Daarna moeten ze verplicht een pauze van 40 minuten nemen, dat alles in een cyclus van maximaal vier keer per werkdag.
Ze moeten dan ook superfit zijn voor die dagtaak. Een irritante hoest, een snotvalling of gewoon maar een hese stem zijn al voldoende om naar huis te worden gestuurd: niet veilig genoeg.
Uit dat interview bleek bovendien dat de personeelsbezetting in Zaventem nog net voldoende is, maar dat er in de regionale luchthavens een groot tekort aan luchtverkeersleiders is. Woensdag 13 april konden een aantal zieke collega’s niet vervangen worden. Dat werd door Belgocontrol echter voorgesteld als een onverantwoorde sociale actie van collectieve ziekmelding, die het imago van België zo kort na de aanslagen van 22 maart 2016 zwaar besmeurde. Belgocontrol zag zich immers verplicht het luchtverkeer tijdelijk te beperken.
De luchtverkeersleiders in het interview spraken die versie van de feiten echter volledig tegen. Nauwelijks een week later wordt hun weergave van wat er echt gebeurde bevestigd. Belgocontrol blijkt inderdaad onvoldoende personeel te hebben, bijvoorbeeld om één zieke luchtverkeersleider in Charleroi te vervangen. Zo krap zitten ze daar.
Een luchtverkeersleider mag niet zomaar van de ene naar de andere luchthaven hoppen. Voor elke luchthaven is een aparte opleiding, training en licentie nodig. Even bijspringen vanuit andere luchthavens is onmogelijk. Het is dus de taak van Belgocontrol om een volledig effectief aan personeelsleden te hebben op elke luchthaven.
Op woensdag 20 april was het dus zover in Charleroi. Hoewel dit een exacte kopie is van wat een week eerder in Zaventem gebeurde, was de directie van Belgocontrol er ditmaal als de kippen bij om geruststellend te verkondigen dat er dit keer geen sprake was van een ‘sociale actie’ van luchtverkeersleiders die ziekte veinsden om hun ongenoegen te laten horen over een sociaal akkoord dat hen wordt opgedrongen en geen oplossing biedt voor het steeds nijpender personeelsgebrek.
Er kwamen dit keer evenmin verontwaardigde reacties van luchthavenbeheerders, genre Marc Descheemaecker, dat het imago van België zwaar zou beschadigd zijn.
Imagoschade door de overheid veroorzaakt
Vreemd is dat. Een tweede voorval dat de weergave van een voorgaand feit tegenspreekt en de andere versie van de luchtverkeersleiders daarover onderschrijft, wordt niet aangewend om uit te leggen dat een en ander een week eerder niet helemaal correct was weergegeven. Integendeel, dat tweede voorval wordt zo verdraaid dat het een bevestiging wordt van de verkeerde versie van de feiten een week eerder. U kan nog volgen?
Een luchtverkeersleider – één – te weinig veroorzaakt de sluiting van een luchthaven. Dat kan je alleen een bijzonder genante en zeer imagobeschadigende gebeurtenis noemen voor het land. Incompetent en onverantwoord.
Wordt de overheidsdienst Belgocontrol en dus in feite de betrokken minister en de federale regering daar op aangesproken? Neen. Dat gebeurt niet.
Hoe dat valt te verklaren? Er spelen hier andere motieven en prioriteiten dan bezorgdheid over de veiligheid van het luchtverkeer.
Meer duiding vindt u in dit interview van 14 april 2016 De luchtverkeersleiders: het echte verhaal.