Nigel Williams is niet op zijn mondje gevallen. Dat weten we onder meer van zijn forse uitspraken na het overlijden van Margaret Thatcher. Nu is er zijn boek FUCK TINA!, een forse middenvinger aan het neoliberale gespuis, een ode aan de sociale strijd en een boodschap voor de toekomst.
Ooit kwam hij naar België afgezakt vanuit het verre Bristol. Op de vlucht voor de sociale ellende die Thatcher over heel Groot-Brittannië verspreidde. Hier bracht hij het tot ABVV-vakbondsafgevaardigde. In 2000 maakte Nigel Williams een artistieke gok en sindsdien is hij een van de meest scherpe politieke stand-upcomedians van Vlaanderen en omstreken.
We’re only making plans for Nigel
Williams is niet op zijn mondje gevallen. Deze man praat niet stoer over dingen van-horen-zeggen. Sociale mistoestanden heeft hij zelf aan de lijve ondervonden, van in de vliegtuigfabriek van de Concorde in Bristol tot in de fabrieken van Antwerpen.
Dat hij geen liefhebber van Margaret Thatcher is, weet iedereen die een van zijn zaalshows heeft gezien. Toen de voormalige eerste minister van Groot-Brittannië (van 1979 tot 1990) op 8 april 2013 overleed, nam hij geen blad voor de mond. In het toenmalig Radio-1-programma ‘Nieuwe Feiten’ van dezelfde dag was Williams bikkelhard (zie Nigel Williams: Thatcher heeft een nieuw soort fascisme ingevoerd):
“Dit is de vrouw die Nelson Mandela als een terrorist bestempelde … die 8 Ierse gevangenen liet doodhongeren … die 500 onschuldige Argentijnse mariniers de dood heeft ingejaagd … die Pinochet verwelkomde. De daklozen zijn toegenomen (onder haar bestuur), ze is gestopt met het bouwen van sociale woningen. Tony Blair is haar light-versie…”
“Ze was zo anticommunist maar tijdens de mijnwerkersstakingen (van 1984-1985) is ze steenkool gaan kopen in het toen nog communistische Polen … Mijn vader – die nog in de Tweede Wereldoorlog heeft gevochten – moest als gepensioneerde plots met nog minder dan 100 euro per week rondkomen … ze zat geen kloten in met de gewone mens.”
Bij de VRT waren ze zoveel eerlijke commentaar op een overledene niet gewoon: “Wat met de etiquette om na het overlijden van een persoon alleen maar goede dingen te zeggen?”
“Dat is bullshit. Ik heb niks goeds over haar gezegd toen ze leefde, waarom zou ik het nu zeggen? Ze heeft de scheidingslijn heel duidelijk gemaakt. Engeland is altijd al een klassenmaatschappij geweest. Zij heeft de maskers afgeworpen en getoond wat voor mensen zij (de conservatieven) zijn.”
Daar drink ik een whisky op
Williams sloot af met te zeggen dat hij nog een goede whisky ging drinken op haar overlijden. Bij de VRT vonden ze dat ‘not done’ en hij werd prompt maandenlang gebannen. Niet dat hij het aan zijn hart liet komen, het sterkte zijn overtuiging alleen maar. Tijdens de eerste stakingen eind 2014 tegen de eerste neoliberale plannen van de regering-Michel kwam hij terug op zijn afkeer voor Thatcher: “Ik heb Thatcher al één keer meegemaakt, ik wil dit hier niet opnieuw zien gebeuren.”
Nu is er zijn boek FUCK TINA!, met uitroepteken. Die TINA in de titel staat voor There Is No Alternative, een van de vaste lijfspreuken van Margaret Thatcher.
Die leuze wordt na de recente betoging van 24 mei 2016 nog steeds herhaald als een allesheiligmakend mantra: “Het is niet dat we dat willen, we kunnen niet anders, er is gewoon geen alternatief.” Williams noemt TINA bij zijn echte naam: “Dit is bullshit”.
Met Trees Heirbaut en Jef Maes ging Nigel enkele weken na de stakingen van 2014 terug naar zijn geboortestad Bristol. In Groot-Brittannië werden met het breken van de mijnwerkersstaking alle vakbonden vernietigd. Sindsdien ging het van kwaad naar erger.
Williams neemt ons mee naar de wijk waar hij opgroeide. “Het ziet er netjes uit, maar hier loop je ’s avond best niet alleen rond. 30 procent van de inwoners heeft geen werk, dikwijls al twee generaties na elkaar. “ Het centrum van Bristol is wel mooi vernieuwd: “Ik vind dat ook mooi, maar het is hier enkel betaalbaar voor de betere middenklasse”.
Er zit ook een bezoek aan Manchester bij. Wie Manchester zegt, zegt Manchester United, de voetballegende. Er zit echter een donkere anti-sociale schaduwzijde aan dat succes. Williams neemt ons mee naar die andere club FC United of Manchester. Als er u er nog nooit van gehoord heeft, dan is dit boek uw kans. Een verhaal van mensen die in barre omstandigheden hun waardigheid tonen.
British Rail en NMBS
Met de huidige perikelen van de NMBS in het achterhoofd, komt Williams ook regelmatig terug op het peperdure geprivatiseerde openbare vervoer in zijn geboorteland. “In Londen is het voor een gewone mens niet meer betaalbaar, dat betekent twee à drie uur op de trein elke werkdag”, aldus een van de experten die Williams aan het woord laat, “mensen betalen tot 13 procent van hun maandloon aan het openbaar vervoer”.
Williams geeft meer dan alleen maar persoonlijke commentaar. Hij interviewt onder meer Owen Jones, bekend van zijn boeken Chavs en Het establishment, advocaat John Hendy, die jarenlang vakbonden en vakbondsleden verdedigde in de rechtbanken, en econoom Anthony Atkinson, die ooit nog les heeft gegeven aan ene Thomas Piketty. Atkinson pleit voor een maatschappij waar de ongelijkheid wordt aangepakt. “Het is gewoon een feit dat maatschappijen waar er minder ongelijkheid is, het ook economisch beter doen.” Verder praat Williams nog met Nederlandse Londenaar Joris Luyendijk over de interne contradicties van het neoliberalisme en met Jan Buelens en Jan Vranken over het historisch belang van het stakingsrecht.
En toch is er hoop
Het boekje van Williams is een gemakkelijk toegankelijk overzicht van waar het neoliberalisme toe leidt. De sociale welvaartsstaat werd in Groot-Brittannië vernietigd en vervangen door een ieder-voor-zich hel op aarde, waar armen losers zijn, die het alleen aan zichzelf te wijten hebben.
Er staat nog veel meer in dit zeer leesbaar geschreven boekje. Williams’ boodschap is eenvoudig. “Dit is wat er gebeurd is in Groot-Brittannië. Wel, dit is wat ons nu thuis (in België) te wachten staat als we niet in actie schieten.” Williams sluit zijn verhaal echter af met een positieve noot: een bezoek aan het grote overwinningsfeest na de verkiezing van Jeremy Corbyn tot nieuwe voorzitter van Labour.
FUCK TINA wordt geïllustreerd met cassante uitspraken van Rachida Aziz, Danielle Dierckx, Fikry El Azzouzi, Rudi Kennes, Tom Lanoye, An Nelissen en Charissa – Slongs Dievanongs – Parassiadis.
“Van Sanders tot Podemos, van Syriza tot Corbyn… in Europa en de Verenigde Staten ziet een nieuw ideologisch discours het daglicht, een ideologie die de doctrine van ‘There Is No Alternative’ in vraag stelt. Dankzij het succes van de 60-plussers Jeremy Corbyn en Bernie Sanders ziet Nigel de toekomst minder somber in.”
Hij is niet de enige.
Documentaire
FUCK TINA! is ook de naam van de documentaire van 40 minuten, die samen met het boek wordt aangeboden. Daarin een overzicht van het boek met sprekende beelden, als toetje de volledige interviews met Owen Jones en John Hendy. Ideaal cadeau voor de nog niet helemaal overtuigde weinig-of-geen-boekenlezer.
Trailer van FUCK TINA!