De Prijs voor de Democratie 2016 gaat naar Lars Bové van De Tijd en Kristof Clerix van Knack/ex-MO* voor hun onderzoekswerk in het International Consortium of Investigative Journalists en het onthullen van de Panama Papers. De Prijs Jaap Kruithof 2016 gaat naar Francine Mestrum, als erkenning voor haar bijdrage aan het uitwerken van een concept van wereldwijde sociale bescherming.
Prijs voor de Democratie 2016
De onthulling van de PanamaPapers werd mogelijk dankzij de samenwerking van het International Consortium of Investigative Journalists met honderden journalisten, waaronder de Belgen Lars Bové en Kristof Clerix.
Hun onderzoek van een datalek bij het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca onthulde banden tussen meer dan 200.000 bedrijven op belastingparadijzen en wereldleiders, politici, bedriegers, drugstrafikanten, miljardairs en bekende persoonlijkheden, onder hen ook een groot aantal Belgen en Belgische bedrijven.
Prijs Jaap Kruithof 2016
Francine Mestrum krijgt erkenning voor haar denken en werk rond het thema sociale bescherming. Zij verzet zich tegen het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen en zoekt naar oplossingen die uitgaan van herverdeling op basis van structurele sociale bescherming. Mestrum is medeoprichter van de internationale organisatie Global Social Justice. Met de vele internationale contacten die ze tijdens haar loopbaan heeft ontwikkeld, geeft Francine Mestrum vorm een concept van mondiale sociale bescherming.
“Ze doet pijnlijke vaststellingen over de Noord-Zuid verhoudingen en neemt geen blad voor de mond. Ze omschrijft armoedebestrijding als ‘in essentie een neoliberaal verhaal’. Haar stelling is: ‘armoedebestrijding op de voorgrond plaatsen is solidariteit naar de achtergrond duwen, terwijl het juist moet beginnen met herverdeling’. Mestrum was politiek actief bij Links, Nieuw Links en Charta 91 en was lid van de Vooruitgroep”, stelt het juryrapport.
Ontstaan
De Prijs voor de Democratie en de Prijs Jaap Kruithof werden gecreëerd in 1992 na de zwarte zondag, bij de parlementaire verkiezingen op 24 november 1991. Toenmalige initiatiefnemers waren de organisaties Democratie 2000 en VZW Trefpunt.
Elk jaar stellen zij sindsdien een jury samen waarin deze twee initiatiefnemende organisaties samenzitten met persoonlijkheden uit de wetenschappelijke, journalistieke wereld en de civiele maatschappij en een selectie maken van kandidaten.
Het doel van de Prijs voor de Democratie is een individu of organisatie te bekronen die zich door haar/zijn inzet heeft onderscheiden in de strijd voor de democratie. Met de prijs wil de jury ook aantonen dat inzet en strijd van personen en groepen wel degelijk een verschil kunnen maken.
De jury kent tevens een Prijs Jaap Kruithof toe aan een radicale denker of sociale beweging voor maatschappelijke verandering. Professor Jaap Kruithof (1929-2009) was vrijzinnig en socialistisch filosoof, publicist en opiniemaker. Heel zijn academische leven was hij het voornaamste linkse icoon van de Universiteit Gent.
De Prijzen worden traditioneel overhandigd op 21 juli tijdens de Gentse Feesten.
De Prijs voor democratie ging vorig jaar naar Hart boven Hard. het Griekse volk, de Europese beweging voor solidariteit met het Griekse volk en Eric Toussaint kregen de Prijs Jaap Kruithof.