Gail Walker is directeur van de Interreligious Foundation for Community Organization in New York City. Haar organisatie organiseert onder meer solidariteitsacties met Cuba en reist nu door de EU om de samenwerking met Europese organisaties te versterken. DeWereldMorgen.be vroeg haar indrukken over Trump en haar verwachtingen, meer bepaald over de relaties met Cuba.
“Het wordt voor ieder progressief denkend mens in de VS wennen: “President Donald Trump”. Je kan dat bijna niet uitspreken. Wij hebben binnenkort een openlijk racistische en antifeministische president, die de lat op vlak van discriminatie en sociale afbraak nog hoger gaat leggen, dan nu al het geval is.”
“De allereerste reacties hier waren ongeloof, zelfs depressie, dat dit kon gebeuren. Na enkele dagen voelden we toch dat de mensen bereid zijn om hier voor te vechten. Dit gaat over de toekomst van onze etnische minderheden, over vrouwenrechten, gender, ons onderwijs, onze gezondheidszorg.”
Eerste spontane acties
“Die eerste betogingen in heel wat steden zijn spontaan ontstaan, zonder enig overleg. Het zijn vooral jonge mensen van alle slag, niet alleen universiteitsstudenten, die nu massaal op straat komen. De cruciale vraag is of die beweging gaat volhouden tot op de dag van de eedaflegging (20 januari 2016).”
“Er circuleren nu al petities om het presidentieel kiescollege af te schaffen, zelfs om Trump af te zetten – nog voor hij beëdigd is. Op zich geloof ik daar niet in. Het zijn volgens mij echter wel zeer nuttige instrumenten om de beweging te mobiliseren en te organiseren.”
“Heel wat organisaties, meer klassieke zoals de American Civil Liberties Union en nieuwe initiatieven zoals Black Lives Matter willen een grote manifestatie organiseren op 20 januari 2017. Veel mensen voelen zich door deze verkiezingsuitslag gesterkt in hun wil om zich te organiseren.”
Wat nu met Trump?
“Wat het wordt met president Trump? Ik verwacht niet veel goeds, maar hoe precies dat er zal uitzien weten we nog niet. Hij is niet bepaald iemand met een consistent ideologisch profiel. Het kan alle kanten uit. Wij wachten af wie er in zijn team (zijn regering en zijn adviseurs) zal zitten. De namen die circuleren zien er in ieder geval niet goed uit.”
“Dit alles betekent geenszins dat wij voor Hillary Clinton zijn. Integendeel, zij stond voor verderzetting van hetzelfde, van Obama en W. Bush. Zij stond voor uitbreiding van de Amerikaanse oorlogen in het buitenland. Van Trump weten we dat nog niet zeker. Hij wil wel meer wapenindustrie, maar dat ziet hij toch vooral als business, niet als politieke instrument.”
“Onze organisatie, de Interreligious Foundation for Community Organization (IFCO) bestaat volgend jaar 50 jaar. Wij gaan uiteraard door met onze activiteiten, Trump of geen Trump. Zo zijn wij actief in het bevorderen van solidariteit met de Cubaanse bevolking. Meer en meer Amerikanen zijn er zich van bewust dat ze niet degelijk worden geïnformeerd over wat in dat land gebeurt.”
“Ze zijn daarom niet direct fan van het politieke systeem daar, maar kijken wel op naar de resultaten die Cuba bereikt op vlak van gezondheidszorg bijvoorbeeld. In ieder geval merken wij dat de mensen minder en minder slikken wat de media hen voorkauwen. Het bezoek van Obama aan Cuba heeft ook wat opening gecreëerd in de media hier.”
Trump en Cuba?
“Gaat Trump de recente toenadering tot Cuba onder Obama terugdraaien? Moeilijk te zeggen. Je mag niet vergeten dat de economische blokkade van Cuba in feite nooit werd gesteund door een groot deel van de bedrijven in de VS, vooral dan de bedrijven die met lede ogen zien hoe door de blokkade marktmogelijkheden verloren gaan voor hen. De blokkade is altijd meer een politiek strijdpunt geweest dan een economisch. Het is dus maar de vraag wie gaat doorwegen op Trump, de bedrijven of de hardliners in de Republikeinse Partij.”
“Ondertussen mogen we niet vergeten dat de opening die Obama heeft gecreëerd nog steeds zeer beperkt is: de economische blokkade is er nog steeds.”
“Wij zetten ook onder president Trump onze acties onverminderd voort. Een van de dingen die wij doen is het organiseren van solidariteitskonvooien, wat wij de Caravans for Peace noemen. Met auto’s, bussen en vrachtwagens reizen we van stad tot stad om hulpgoederen in te zamelen. Dat doen we al sinds de jaren 1980.”
“We noemen dat onze Friendshipments (samentrekking van friendship-vriendschap en shipment-scheepslading). Met vier konvooien reizen we rond in de VS. Lokale organisaties bereiden onze komst voor met lezingen, bijeenkomsten, info-avonden, inzamelingsacties en zo…”
“IFCO is begonnen met de inzet van de progressieve clerus van de protestantse kerken hier, die met elkaar samenwerken. Wij werken vanuit de lokale kerkgemeenschappen, vanuit wijkcentra. We houden Picnics in the Park. De mensen die daar op afkomen zijn zeer divers: jongeren, studenten, jonge gezinnen, maar ook oudere mensen met kleinkinderen, werkende mensen, bediendes, vrijwilligers in ngo’s.”
Obama heeft een kleine opening gemaakt
“Met onze goederen reizen we vervolgens naar Texas waar we de grens oversteken naar Mexico. In de jaren 1990 was dat dikwijls zeer moeilijk. De grenspolitie wou ons niet zomaar laten oversteken. Zij zagen dat als ‘handel drijven met de vijand’. We kwamen er immers voor uit dat onze eindbestemming Cuba was.”
“Nu onder Obama is dat veel versoepeld. We moeten nog altijd een reislicentie naar Cuba aanvragen, maar voor een aantal categorieën zoals welzijnswerkers krijgen we dat nu automatisch na het invullen van een document. Sinds Obama is het voor ons ook makkelijker om ons fiscaal statuut van not for profit organisatie te krijgen.”
“Of dat zo gaat blijven onder Trump weten we dus nog niet. Iemand die ons grote zorgen baart is Steve Bannon, de oprichter van de extreem-rechtse nieuwssite Breitbart, nu ja, nieuws. Deze site specialiseert zich in het verspreiden van fake news.”
Onzekere toekomst
“Voorlopig weten we het dus nog niet. Hij gaat bijvoorbeeld ook het vrijhandelsakkoord TPP opzeggen. Dat is op zich goed, de vraag is wat er dan voor in de plaats komt. Meer sociale bescherming? Ik denk het niet. Hij stelt dat hij import uit Mexico en China zwaar gaat belasten. Dat moeten we nog zien.”
“Er zijn trouwens al een aantal zaken waar hij op terugkomt. Zo spreekt hij niet langer meer van de ‘wall’ tegen Mexico maar van een ‘fence’ (een omheining, bijvoorbeeld met prikkeldraad). “
“Gaat Bernie Sanders een rol spelen in de oppositie tegen Trump? Ik weet het nog niet. Hij heeft de voorverkiezingen verloren door de media en door de top van de Democratische Partij. Voor hen was hij een pretbederver voor kroonprinses Hillary, die iedereen al in het Witte Huis zag zitten.”
“Sanders heeft Clinton wel gedwongen om dingen te zeggen waar ze nooit over wilde spreken. Grotendeels zei ze echter niets in haar toespraken, alleen dezelfde prekerige clichés. Het was voor velen ‘meer van hetzelfde’. Daar stond dan Trump tegenover, met zijn krankzinnige boodschappen, die echter wel aansloegen. Ik vrees dat Sanders vanaf nu door de media gaat worden doodgezwegen.”
De strijd gaat door, onverminderd
“We zitten met fundamentele problemen in de VS, dat presidentieel kiescollege is er een van. Heel ons systeem is gericht op exclusieve politieke participatie van witte mannen, niet van vrouwen, niet van minderheden, overigens ook niet van arme witte mensen.”
“Wat wij daar tegenover plaatsen met IFCO is actie en opvoeding. Mensen bewust maken dat er ook andere manieren van leven bestaan, dat sociale gezondheidszorg niet des duivels is, maar reëel werkt in andere landen. Bewustwording is het begin van verandering. Wanneer mensen geïnformeerd zijn over het bestaan van alternatieven gaan ze zich daar voor inzetten. Dat merken wij. Daar geloof ik rotsvast in.”
People for People-Pastors for Peace (trailer) vertelt het verhaal van de mensen die samen met hun solidariteitsacties van de Caravans for Peace de blokkade van Cuba doorbreken:
Who’s afraid of the Little Yellow School Bus: het verhaal van 23 dagen hongerstaking in 1992 aan boord van een schoolbus die in Laredo, Texas de Mexicaanse grens niet over mocht van de Amerikaanse douane, tot ze konden vertrekken richting Cuba: