Sinds de overwinning van Donald Trump voert Bernie Sanders volop campagne door heel het land. Bij zijn toespraken roept hij op tot sociale massamobilisatie. Daarbij richt hij zich ook tot de kiezers die voor Trump hebben gestemd. “We moeten de hand reiken naar mensen met wie we het niet over alles eens zijn.”
Bernie Sanders is met zijn 75 jaar een van de oudste leden van de Amerikaanse federale Senaat. Na zijn nipte nederlaag in de Democratische voorverkiezingen, gaat hij echter onverminderd door. Na de Democratische partijconventie, waar Hillary Clinton werd genomineerd tot presidentskandidaat, schaarde hij zich volledig achter haar campagne.
Dat werd bij veel van zijn kiezers met ongeloof, soms zelfs met weerzin, onthaald. Sanders weerlegde de bezwaren tegen zijn standpunt vooral met het argument dat de politieke strijd ook na de verkiezingen gewoon doorgaat en dat hij met zijn mandaat van de voorverkiezingen zou blijven wegen op het beleid van een verkozen president Clinton. In hoeverre dat zou zijn gelukt zullen we nooit weten. Een mogelijke verkiezing van Donald Trump moest volgens Sanders voorrang krijgen op elke andere politieke prioriteit.
Politieke campagne gaat door
Clinton heeft uiteindelijk 2 miljoen stemmen meer behaald dan tegenstrever Donald Trump. Daarmee is zij de vijfde presidentskandidaat in de Amerikaanse geschiedenis die zo ‘verliest’, na Democraat Al Gore in 2000 die eveneens met meer stemmen dan George W. Bush toch geen president werd1.
In hoeverre Sanders een positieve impact heeft gehad op het kiesgedrag ten voordele van Clinton is nog niet uitgemaakt. Daar is nog degelijk onderzoek voor nodig (in geen geval de snelle ‘peilingen’ die tijdens de verkiezingscampagne zo gretig door de media werden verspreid en compleet waardeloos bleken te zijn).
2020?
Sanders houdt echter zijn belofte om campagne te blijven voeren voor zijn politiek programma na de verkiezingen. In 2018 loopt zijn huidig zesjarig mandaat als senator af. Gezien zijn populariteit, zeker in zijn thuisstaat Vermont (waar Clinton met 62 procent haar tweede hoogste resultaat behaalde na Californië) lijdt het geen twijfel dat hij opnieuw kandidaat zal zijn en verkozen zal worden voor een nieuwe termijn van zes jaar. De kans is dus reëel dat hij in 2020 opnieuw presidentskandidaat zal zijn.
Er is echter een grote ‘maar’ bij die toekomstvoorspelling. Bernie Sanders zal in 2020 79 jaar oud zijn. Hij was in 2016 al de oudste kandidaat. Los van zijn electorale kansen zal zijn gezondheid de bepalende factor zijn of het ooit zo ver komt. De vraag is ook of de grote Amerikaanse media hem de komende vier jaar nog een forum gaan geven. Ook dat valt af te wachten.
Non-stop campagne voeren
In ieder geval gaat Sanders nu onverminderd door. Hij doorkruist het land en geeft toespraken, niet meer voor de massa’s die hem kwamen beluisteren tijdens de voorverkiezingen, maar nog altijd voor duizenden toehoorders, in aantallen waar geen enkel ander Amerikaans politicus kan aan raken .
Sanders haalde meer dan 45 procent van de stemmen tegen Clinton, de kandidaat van het Democratisch partijapparaat, maar is nog altijd geen lid van de partij (de statuten van Democraten en Republikeinen laten dat toe, ook Donald Trump is geen lid van de Republikeinse Partij). Toch gaat hij overal spreken met een oproep om de Democratische Partij fundamenteel te veranderen.
Hij zet daar zijn bereikte en onweerlegbare electorale kracht voor in. Tijdens een toespraak in Boston, Massachusetts op 20 november 2016 verklaarde hij: “Wij kunnen deze kerel (Trump) verslagen. Wij kunnen zijn agenda verslagen. Dat moeten we echter doen op een manier zoals nooit voorheen. Het is essentieel dat we de hand reiken naar mensen met wie we niet over elk onderwerp overeenkomen. We moeten mensen terug samen brengen.” Op 21 november voegde Sanders daar in South Portland, Maine aan toe: “Neen, jullie gaan niet opgeven. Jullie gaan terugvechten en mobiliseren.”
Hoe die mobilisatie er gaat uitzien lichtte hij verder toe in een interview op de openbare zender PBS: “De bodemlijn is dat je geen partij (Democraten) kan zijn die geld aanneemt van Wall Street, die zich niet verzet tegen de farmaceutische industrie die ons elke dag afzet, die geen sterke positie inneemt over gezondheidszorg en de privé-gezondheidzorgsbedrijven niet aanpakt, die niet heeft aangetoond dat ze wil vechten tegen het economisch establishment en die dan aan de werkende gezinnen gaat zeggen dat ze aan hun kant staan. Daar kijken de mensen zo doorheen.”
In een interview met GQ-magazine legde hij verder nog uit wat zijn plannen zijn met de Democratische Partij: “We moeten de Democratische Partij transformeren. Ik ga wetsvoorstellen indienen om het (federaal) minimumloon op 15 dollar per uur te brengen2. Trump beweert dat hij aan de kant van de werkende gezinnen staat. Ik kijk er naar uit. Ik ga ook wetsvoorstellen indienen voor gelijkheid van loon voor vrouwen.”
Bron: ‘We Can Beat This Guy’: Sanders Urges Mass Mobilization Against Trump
1 Voor 2000 was het geleden van 1889, toen Republikein Benjamin Harrison president werd met 90.000 stemmen minder dan Democraat (en zetelend president) Grover Cleveland. Harrison behaalde echter meer kiezers in het presidentieel kiescollege (over de bizarre aspecten van het Amerikaanse verkiezingssysteem, zie De verkiezing van W. Bush en de Amerikaanse groenen).
2 In de VS bepaalt elke deelstaat zelf zijn minimumlonen, die mogen wel niet onder het federale minimum gaan. Dat federale minimum staan nu nog op 7,25 dollar (bruto: 6,86 euro). Een aantal Republikeinen wil het federaal minimum helemaal afschaffen. Met een federaal minimumloon van 15 dollar wil Sanders de lat in heel de VS gelijk leggen. Amerikaanse bedrijven dreigen voortdurend met delokalisatie om de lonen te drukken, niet alleen naar derdewereldlanden maar ook intern binnen de VS naar goedkopere staten.