President-elect Donald Trump is zijn regeringsploeg aan het samenstellen. Het wordt in absolute en relatieve cijfers het rijkste kabinet ooit in de Amerikaanse geschiedenis. De bedrijfswereld en het leger nemen met Trump het bestuur van de VS over.

Volgers van de VS weten al langer dat de Amerikaanse bedrijfswereld een bijzonder groot overwicht heeft in de beslissingen die de overheid neemt, zowel op nationaal-federaal niveau als in de deelstaten en de steden. Na de Tweede Wereldoorlog werd het verkiezingsproces in de VS meer en meer een zaak van rijke donors. Het record van de kostprijs van opeenvolgende campagnes wordt om de vier jaar gebroken sinds de jaren 1960.

Amerikaanse Grondwet

Het idee dat niet de gewone bevolking maar de oligarchie de baas hoort te zijn is niet nieuw in de Amerikaanse geschiedenis. John Jay (1745-1829), een van de Founding Fathers van de Amerikaanse Federatie, zei tijdens de debatten op de Conventie voor de Grondwet in (de eerste hoofdstad) Philadelphia dat ‘zij die het land bezitten horen het te regeren’. Het systeem van het presidentieel kiescollege werd door hen ontworpen.

De Amerikaanse Grondwet is gebaseerd op het idee dat macht en welvaart het exclusief recht en privilege horen te zijn van een gevestigde oligarchie. De Founding Fathers dachten immers in termen van hun tijd. Het waren allen slavenhouders, grootgrondbezitters en pre-industriële investeerders. De hedendaagse economische elite van de VS is in feite een gemoderniseerde versie van deze Founding Fathers.

De financiering van verkiezingscampagnes werd sinds de jaren 1960 geleidelijk geprivatiseerd. Het ging voor het bedrijfsleven niet ver genoeg. De zogenaamde burgerorganisatie Citizens United diende in 2010 een klacht tegen de Federal Electoral Commission (FEC) omdat volgens deze organisatie de bestaande beperking van maximumbedragen voor steun aan kandidaten een inbreuk was op het recht op vrije meningsuiting.

Met 5 tegen 4 keurde het Hooggerechtshof vervolgens de bestaande bovengrens voor financiële donaties voor bedrijven af. De enige beperking was voortaan dat donaties niet rechtstreeks naar kandidaten mochten gaan maar naar actiecomités, een PAC (Political Action Committee). Net als Citizens United zelf zijn deze PACs allesbehalve spontane burgerbewegingen maar fronten van de bedrijfswereld.

De aanwezigheid van hoge vertegenwoordigers uit de bedrijfswereld en de banken zijn altijd al een constante geweest in Amerikaanse regeringen. In 2014 kwamen onderzoekers van de Amerikaanse Princeton University na een onderzoek van de politieke instellingen en machtsstructuren tot de vaststelling dat de VS de facto een oligarchie is (zie Amerikaanse studie: economische elite bestuurt VS).

Donald Trump zet deze traditie verder. Desondanks verzet hij met zijn keuzes voor zijn regeringsploeg de bakens. Nooit eerder had een presidentieel kabinet zoveel vertegenwoordigers van de economische toplaag van het land.

Rijker dan 43 miljoen Amerikanen

Samen zijn de personen die hij al heeft aangeduid goed meer dan 10 miljard dollar persoonlijke fortuinen. Dat is meer dan de 43 miljoen armste Amerikanen samen. Trump heeft met die benoemingen nog niet al zijn regeringsposten aangeduid. Hij heeft ook meer generaals in zijn kabinet dan ooit tevoren en meer witte mannen.

In de VS zijn zowel persoonlijke adviseurs van de president, ministers als topfunctionarissen in de overheidsdepartementen leden van de regering (die in de VS ‘administration’ wordt genoemd, ministers heten ‘secretary’). De president benoemt ook meerdere ambassadeurs, die in de VS ook carrièrediplomaten kunnen zijn, maar evengoed personen zonder band met het diplomatiek korps. die worden om politieke redenen door de president benoemd (vooral in als cruciaal beschouwde landen). Hij mag daarvoor volledig vrij een keuze maken.

Voorlopige lijst

Dit is een voorlopige lijst van adviseurs, ministers, topfunctionarissen en ambassadeurs die Trump al heeft aangeduid:

• Mick Mulvaney gaat het beheer en het budget van het Witte Huis leiden. Hij was federaal volksvertegenwoordiger voor South Carolina. Zijn fortuin beloopt 2,63 miljoen dollar.
• Rick Perry, voormalig gouverneur van Texas, wordt minister van energie, het departement dat hij tijdens de campagne nog wilde afschaffen. Goed voor 3 miljoen dollar.
• Rex Tillerson is CEO van petroleumgigant Exxon Mobil. Hij wordt minister van buitenlandse zaken. 218 miljoen dollar + 69,5 miljoen dollar pensioenplan.
• Gary Cohn is voorzitter van de investeringsbank Goldman Sachs en wordt voorzitter van de Economische Raad van de president. Goed voor 20,5 miljoen dollar.
• Andrew Puzder is eigenaar van de fast-foodketens Carl’s Jr, Hardee’s, Green Burrito en Red Burrito. Puzder is een fervent tegenstander van eender welk minimumloon. Hij wordt minister van arbeid. Fortuin 4 miljoen dollar
• Linda McMahon wordt hoofd van het overheidsdepartement voor KMO’s. Haar fortuin 500 miljoen dollar
• Ben Carson is gepensioneerd neurochirurg. Hij wordt minister van huisvesting en stadsontwikkeling. Als presidentskandidaat toonde hij zich een tegenstander van een overheidsrol in ruimtelijke ordening en urbanisatie. Hij bezit 30 miljoen dollar.
• Steven Mnuchin werkte 24 jaar bij Goldman Sachs en bezit nu een eigen investeringsbedrijf Dune Capital Management. Tijdens de campagne was hij financieel adviseur van Trump. Hij wordt minister van financiën. Bezit 40 miljoen dollar.
• Wilbur Ross, voormalig hoofd van investeringsbank Rothschild, wordt minister van handel. Goed voor 2,9 miljard dollar.
• Todd Ricketts wordt vice-minister van handel. Hij bezit 1 miljard dollar.
• Elaine Chao wordt minister van vervoer. Zij is goed voor 22,8 miljoen dollar.
• Tom Price, orthopedisch chirurg en fervent tegenstander van Obamacare wordt minister van volksgezondheid. Zijn fortuin bedraagt 13,6 miljoen dollar.
• Betsy DeVos ijvert al heel haar leven voor de afschaffing van alle openbare scholen, de ‘vrijheid van keuze’ voor de ouders en de uitbreiding van het charter-systeem¹ voor onderwijs. Haar fortuin 5,2 miljard dollar.
• Nikky Haley is gouverneur van de staat South Carolina. Zij wordt ambassadeur bij de VN. Zij bezit 1,6 miljoen dollar.
• Jeff Sessions is federaal senator voor de staat Alabama. Hij heeft zich altijd verzet tegen burgerrechten voor minderheden en tegen de legalisering van immigratie. Hij wordt minister van justitie. Zijn fortuin 7,52 miljoen dollar.
• Steve Bannon wordt hoofdadviseur strategie van de president. Hij is oprichter en voormalig hoofd van de website Breitbart News, is hevig antisemiet en pro-zionist. Hij bezit 10 miljoen dollar.
• Reince Priebus wordt kabinetschef van de president. Zijn fortuin bedraagt 7 miljoen dollar

Amerikaans stand-up comedian George Carlin vat het Amerikaanse politieke systeem samen (uit zijn show van 2007): 

1   Minder welgestelde burgers kunnen op aanvraag checks van de overheid krijgen waarmee ze onderwijs kunnen ‘kopen’ in een privé-school naar keuze.