Als een van de eerste landen ter wereld heeft Brazilië sociale afbraak in de grondwet verankerd. Met een amendement heeft de Senaat na de Kamer vastgelegd dat overheidsuitgaven voor onderwijs en gezondheidszorg niet mogen stijgen in de komende 20 jaar.
Met de recente wijziging van de Braziliaanse grondwet worden twee principes van de neoliberale ideologie verankerd. Ten eerste de afbraak van de sociale taken van de overheid, het is vanaf nu twintig jaar lang verboden voor de overheid om de uitgaven voor onderwijs en gezondheidszorg nog te laten stijgen. Voor andere overheidstaken als subsidies aan de grote bedrijven geldt dit niet. Ten tweede worden verkiezingen voor 20 jaar irrelevant gemaakt omdat het regeringsbeleid vast ligt en niet door nieuwe politieke meerderheden kan worden gewijzigd.
Sinds hij verkozen president Dilma Rousseff afzette in een politieke staatsgreep heeft president Michel Temer talrijke maatregelen genomen om alle sociale maatregelen van de voorbije vijftien jaar onder presidenten Lula en Rousseff af te schaffen (zie het dossier Brazilië Coup).
Zijn regering, zijn parlementaire meerderheid en hijzelf persoonlijk vrezen nieuwe verkiezingen. Het amendement van de grondwet moet worden gezien als een poging om het door Temer gekozen neoliberale beleid af te schermen van andere keuzes door een nieuwe parlementaire meerderheid. Zijn beleid gaat radicaal in tegen dat van de verkozen president die hij heeft afgezet en treft uitsluitend de armen en de lagere middenklasse van het land.
Onafgebroken protest
Sinds de afzetting van Rousseff in augustus 2016 zijn de protesten tegen president Temer nog niet afgenomen. Meer dan 1000 scholen worden al maanden bezet door studenten die protesteren door de drastische inkrimping van het budget voor onderwijs, de afschaffing van studiebeurzen, het ontslag van leerkrachten, de sluiting van schoolgebouwen.
Het amendement van de grondwet wordt door de protestbewegingen ‘het einde van de wereld’ genoemd. Volgens Philip Alston, speciaal VN-rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten, bevindt Brazilië zich sinds de maatregelen van Temer “in een aparte categorie van sociale regressie”.
Het amendement van de grondwet wordt door de protestbewegingen ‘het einde van de wereld’ genoemd. Volgens Philip Alston, speciaal VN-rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten, bevindt Brazilië zich sinds de maatregelen van Temer “in een aparte categorie van sociale regressie”.
President Temer wil ook het pensioensysteem van de vorige twee presidenten volledig afschaffen. In een land waar landarbeiders en ongeschoolde arbeiders nauwelijks 55 jaar oud worden de pensioenleeftijd voor alle categorieën – dus ook voor zwaar fysiek werk – op 65 jaar gelijk zetten. In de arme wijken van de Braziliaanse steden ligt de gemiddelde leeftijd om minder dan 65 jaar. Op het platteland is dat nog een stuk lager.
In een land waar een groot deel van de bevolking nog steeds zonder officieel arbeidscontract werkt, wil president Temer pensioen alleen nog toekennen aan al wie minstens 25 jaar sociale bijdragen heeft betaald.
In een land waar een groot deel van de bevolking nog steeds zonder officieel arbeidscontract werkt, wil president Temer pensioen alleen nog toekennen aan al wie minstens 25 jaar sociale bijdragen heeft betaald. Tegelijk wil de regering het aanwerven van personeel zonder vast contract vergemakkelijken en worden de controlediensten tegen zwartwerk afgebouwd.
In een ander wetsvoorstel wil de regering het mogelijk maken voor individuele bedrijven om de werkdag te verlengen tot 12 uur en om tijdelijk werk ter vervanging van vaste banen te vergemakkelijken. Bedrijven ontslaan nu al massaal hun werknemers, om ze vervolgens opnieuw aan te werven met losse contracten van korte duur.
Grote bedrijven mogen ook veel meer eigen taken ‘uitbesteden’ aan onderaannemers, wat concreet eveneens staat voor lagere lonen, tijdelijke contracten en slechtere arbeidsvoorwaarden.
Bron: The End of the World? In Brazil, It’s Already Here