De Griekse bevolking lijdt zwaar onder de Europese opgelegde besparingen. Ondertussen blijft het land opgezadeld met een ernstig vluchtelingenprobleem. Sinds het referendum in Turkije van 16 april neemt de spanning met buurland Turkije toe. DeWereldMorgen.be besprak de situatie met Bruno Tersago in Athene.

“Er is heel veel onrust in Griekenland over het discours van Turks president Erdogan. Hij wil eigenlijk het Verdrag van Lausanne opzeggen. Dat is het verdrag dat is afgesloten na de Eerste Wereldoorlog (na de val van het Ottomaanse Rijk) waarbij de grenzen werden hertekend in de Balkan en tussen Griekenland en (de nieuwe staat) Turkije.”

“Dat betekent heel concreet dat hij het Griekse bestuur over de eilanden niet langer wil erkennen. Die zijn volgens Erdogans discours eigenlijk Turks¹. Hij gebruikt beeldspraak die er niet om liegt. Zo zei hij in een toespraak: “Als ik aan de kust sta en roep ‘Dit is Turkije’ hoor ik de echo van de eilanden terugklinken.”

“Turkse jachttoestellen schenden voortdurend het Griekse luchtruim boven en rond de eilanden. Die doen dat ook vaak, terwijl ze bewapend zijn². Het gaat dan om F16’s en andere toestellen waar bommen aan hangen. Dat maakt de Grieken uiteraard zeer zenuwachtig. Die sturen op hun beurt hun toestellen daar naartoe. Dergelijke kat-en-muis-incidenten heb je bijna elke week, zoniet dagelijks.”

“Dit is van ons”

“Bovendien, ook Turkse oorlogsbodems worden gesignaleerd in Griekse territoriale wateren. Die hebben al rondjes gedraaid rond een aantal Griekse onbewoonde rotseilanden, waar wel Griekse vlaggen op staan. Op die schepen neemt dan de volledige staf van de Turkse zeemacht foto’s van zichzelf met op de achtergrond die rotseilanden, met als onderschrift ‘Dit is van ons’.”

“De Griekse minister van defensie, Panos Kammenos, is een notoir nationalist. Hij is leider van de kleine rechtse partij Onafhankelijke Grieken, die in een meerderheidscoalitie zit samen met Syriza. Dat is eigenlijk een extreem-rechtse partij, niet fascistisch maar wel extreem-rechts nationalistisch. Die is Pasen gaan vieren op een van die Griekse rotseilandjes dat heel dicht bij de Turkse kust ligt.”

“Turkije wil in feite niet alleen Griekenland maar de hele EU uitdagen. Aanvankelijk dacht men hier dat hij dat allemaal deed om zicht te profileren in de aanloop naar het referendum van 16 april (over de invoering van een sterk presidentieel systeem). Dat heeft hij uiteindelijk maar met een nipte meerderheid gewonnen. Het referendum is nu voorbij en het houdt niet op. De grensschendingen in de lucht en op zee blijven doorgaan.”

“Begin mei is aan het licht gekomen dat Turkije een brief heeft gestuurd naar de VN waarin Turkije ermee dreigt Noord-Cyprus in te lijven, het deel van Cyprus dat in feite door Turkije wordt bezet (sinds 1974). Nicosia, de hoofdstad van Cyprus, is een EU-hoofdstad waar een scheidingslijn door loopt, waar nog een grensmuur staat. (Het zuidelijke deel van Cyprus is etnisch Grieks, alleen dat deel wordt internationaal erkend als een onafhankelijk land en is sinds 2004 lid van de EU, nvdr). Bovendien bedreigt Turkije de energiebedrijven die in de Egeïsche Zee rond Cyprus naar gas en olie aan het boren zijn. Ook daarover is heel wat spanning in Griekenland.”

“Werkt die deal eigenlijk? Sinds dat akkoord van kracht is, doet men in Europa of er nu geen nieuwe vluchtelingen meer aankomen op EU-grondgebied (op de Griekse eilanden). In werkelijkheid zijn er sinds maart 2016 meer dan 31.000 nieuwe vluchtelingen aangekomen. Hoeveel zijn er in diezelfde periode teruggestuurd naar Turkije: 1114.”

“Die zogenaamde opvangkampen op de eilanden die in maart 2016 helemaal werden leeggemaakt zitten nu overvol. Dat is zo erg dat een aantal van die vluchtelingen moest worden overgebracht naar kampen op het Griekse vasteland. Griekenland mocht dat alleen doen als de EU daar zijn toestemming voor gaf.”

“De EU heeft toegestaan dat een aantal kwetsbare groepen naar het vasteland mochten: zieke mensen, kankerpatiënten, gezinnen met kleine kindjes, zwangere vrouwen, kinderen zonder begeleiding. Dat is de reële situatie voor het ogenblik.”

1   Een groot deel van de Griekse eilanden in de Egeïsche Zee ligt binnen zichtafstand van de Turkse kust.

2   Militaire toestellen kunnen ook zonder bewapening vliegen, dan gaat het om verkennings- en/of trainingsvluchten. Bewapende toestellen worden op de radar als dusdanig herkend. Schendingen van het luchtruim worden dan veel ernstiger genomen.