Enkele dagen na de Britse verkiezingen van 8 juni blijft Jeremy Corbyn er kalm bij. Geen protserige uitingen van triomf maar uitnodigingen aan zijn tegenstanders in eigen rangen om samen te werken. Enkelen van hen gingen daar al op in, met erkenning van de fenomenale prestatie die Corbyn heeft geleverd.

Historische prestatie van Corbyn

Het is geleden van 1945 met partijvoorzitter Clement Attlee dat Labour nog zo een grote sprong voorwaarts heeft gemaakt van één verkiezing op de volgende, een sprong van meer dan 10 procent in stemmenaantal. Corbyn haalt tevens het hoogste aantal stemmen ooit van Labour op die ene verkiezing van 1945 na.

In 1945 kon Attlee daarna eerste minister worden en richtte hij de openbare gezondheidszorg National Health Service (NHS) op, in een land dat na de Tweede Wereldoorlog nochtans bankroet was. De NHS werd een zo overweldigend succes dat zelfs Margaret Thatcher er niet aan raakte. Dat veranderde pas met David Cameron in 2010 en zijn opvolgster May. Corbyn maakte nu van de hernationalisering van de NHS zijn voornaamste strijdpunt.

Owen Smith, een van zijn grootste tegenstanders in eigen rangen, erkende zijn verdienste in de overwinning. Smith is de man die in 2016 nog onsuccesvol had gepoogd Corbyn te vervangen als voorzitter en toen grandioos faalde in zijn opzet. Ook Angela Eagle, een andere van de meest uitgesproken openlijke vijanden van Corbyn, uitte haar lof kort nadat de uitslagen bekend waren. David Milliband, de vorige partijvoorzitter, trad hen daarin bij.

Corbyn is goed, maar …

Wie hun commentaren echter volledig leest of beluistert ziet dat zij ten gronde helemaal niet van mening zijn veranderd. Zij blijven zichzelf zien als de ‘moderates‘ die nu de taak hebben Jeremy Corbyn te begeleiden naar een meer ‘gematigde’ koers om een ‘werkbare regering’ te kunnen leiden met de volledige steun van zijn partij.

Het blijft ook omwille van die interne verdeeldheid binnen Labour een merkwaardige verkiezingsuitslag. Talrijke Labour-parlementsleden hadden campagne gevoerd in hun eigen kiesdistrict met het idee ‘stem Labour, ook al zie je Jeremy Corbyn niet zitten’, omdat volgens hen een verderzetting van de Conservatieve regering nog veel erger zou zijn.

Dat deden onder meer ook Thangam Debbonaire, Stephen Kinnock (zoon van voormalig partijvoorzitter Neil Kinnock), Chuka Ummuna, Sadiq Kan (burgemeester van Londen), Yvette Cooper (in 2015 nog de favoriet van het partijestablishment om partijvoorzitter te worden) en Hillary Benn (zoon van Tony Benn).

Zelfs na de publicatie van het partijplatform For The Many, Not the Few bleven ze hun partijvoorzitter afvallen tijdens hun campagne in het eigen kiesdistrict. Dat ze hun herverkiezing net aan Corbyn te danken hebben zal hen zwaar vallen, ook al laten ze dat niet openlijk blijken.

Niet gestoord door enige schaamte schreeuwen zij sinds 8 juni hun lof uit voor Corbyn en zijn programma. Allen erkennen ze nu dat ze fout zaten. In ieder geval zijn hun plannen opgeborgen om onmiddellijk na deze verkiezingen Corbyn af te zetten als voorzitter en de partij terug in lijn te brengen met de Derde Weg van Tony Blair.

Met medewerking van de openbare omroep

Hoe oprecht de erkenning van Corbyn is, blijkt uit de vele interviews die ze sinds 8 juni geven. Op de BBC komen ze voortdurend aan het woord bij debatten met hun Conservatieve tegenstrevers, terwijl de medestanders van Corbyn worden overgeslagen. In hun uitspraken komt steevast hun vraag aan Corbyn om nu toch eindelijk werk te maken van de ‘eenheid binnen de partij’, alsof niet zij maar Corbyn daar verantwoordelijk voor was. Bovendien suggereren ze voortdurend dat het partijplatform For the Many, Not the Few wel heel mooi en idealistisch is, maar niet echt realiseerbaar, ‘not workable‘. ‘Niet realiseerbaar’ vervangt daarmee sinds 8 juni de term ‘niet verkiesbaar’ van voor de verkiezingen.

Corbyn heeft met andere woorden redenen genoeg om sceptisch te zijn. De man blijft echter bewonderenswaardig kalm en waardig, zoals hij dat de voorbije twee jaar altijd heeft gedaan. In een interview met BBC-sterjournalist Andrew Marr relativeerde hij zelfs de hetze tegen zijn persoon. Hij wees er echter wel op dat ‘jij en je collega’s van de pers zich zwaar hebben vergist’.

De Britse media gaan nog iets verder dan de voormalige vijanden van Corbyn in eigen partijrangen. Voor de Britse rechtse tabloids is Theresa May van redder des vaderlands veranderd in aangeschoten wild. De vermaledijde Corbyn wordt niet opgehemeld, verre van, hij is zo goed als afwezig in hun commentaren. Dat is al bij al reeds een hele verademing na de platte vulgaire bashing tegen zijn persoon van de voorbije weken (in feite van de voorbije twee jaar).

De krant The Daily Mail ging het verst met een speciale editie van vijftien pagina’s enkele dagen voor de verkiezingen waarin Jeremy Corbyn en zijn twee voornaamste medestanders John McDonnell en Diane Abbott werden neergezet als sympathisanten van terrorisme en communisten die onder meer een belasting gingen invoeren op de grootte van je tuin.

The Guardian, quo vadis?

Veel erger was echter de manier waarop zogenaamd progressieve kranten als The Guardian en The Independent en de openbare omroep BBC Jeremy Corbyn de voorbije twee jaar hebben aangevallen. De modale Brit is de stijl van de Britse tabloids wel gewoon. Dat ligt anders met deze media die veel geloofwaardiger overkomen. Juist omwille van die geloofwaardigheid was hun aanpak veel schadelijker dan die van de tabloids.

Het blijft echter verbazend hoe gemakkelijk mediacommentatoren nu de omslag maken van anti-Corbynretoriek naar lof voor de man die ze amper een week eerder nog wegzetten als ‘niet verkiesbaar’, ‘ongeschikt om eerste minister te worden’. De Guardian verliest voortdurend lezers, die de aanvallen tegen Corbyn aanhalen als reden om hun abonnement op te zeggen.

Het dilemma van commerciële media

Zo zit de krant met een dilemma, dat typerend is voor de crisis waarin alle hedendaagse mainstream media gevangen zitten. Vanuit het dogma dat informatieverstrekking een commercieel goed is, moeten kranten elke politieke keuze verwerpen die informatie als een burgerrecht ziet en niet als een consumptieproduct. Dat betekent concreet het verwerpen van de ideeën en voorstellen van Jeremy Corbyn. Dat niet doen en linkse programma’s zoals dat van Corbyn daarentegen wel steunen betekent echter het verlies van belangrijke sponsors, die een andere boodschap willen zien in ‘hun’ krant. In het ene geval verliezen ze lezers, in het andere geval verliezen ze sponsors.

Het probleem is met andere woorden systemisch. De grote tenoren van de krant als Polly Toynbee, Mathew d’Ancona, Jonathan Freedland en Owen Jones keren nu hun kar. In hun meest recente opinies stellen zij het zelfs voor alsof de rechtse tabloids het pleit verloren hebben, terwijl zij daarentegen altijd de juiste lijn zouden gevolgd hebben. Peter Preston schreef dat deze verkiezingen hebben aangetoond dat ‘vooringenomenheid van de media niet langer een rol speelt’ in een artikel over de tabloids, waarbij hij de rol van zijn eigen krant The Guardian compleet negeert.

Een groep media-activisten heeft de voornaamste artikels van de voorbije twee jaar in The Guardian opgelijst om het geheugen van de lezers op te frissen. Uit hun overzicht met de niet mis te verstane titel Dump The Guardian! blijkt iets heel anders dan wat The Guardian nu pretendeert. The Guardian heeft er met passie alles aan gedaan om Corbyn te ondermijnen, tot amper een week geleden. De krant spant zich nu in om de schade te beperken, door meer positieve opinies over Corbyn te plaatsen. Of de krant daarmee zijn imago als progressief medium terug kan waarmaken is echter zeer twijfelachtig.

Jeremy Corbyn heeft er alle belang bij uit deze gang van zaken lessen te trekken. Ook al geven de peilingen hem een week na de verkiezingen een voorsprong van 8 procent op de Conservatieven en wordt hij bijna gedoodverfd als toekomstig eerste minister na nieuwe verkiezingen, hij zal best niet te snel vergeten hoe vluchtig peilingen zijn en hoe weinig er nodig is om opnieuw kop van jut te worden voor de Britse pers.

Ook dat deel van zijn nieuwe achterban dat hem tot voor 8 juni nog zat te ondergraven kan hij best met veel argwaan benaderen. Politici die bereid zijn mee te werken aan de nederlaag van de eigen partij om zo terug de controle te verwerven zijn tot nog meer in staat. Corbyn heeft de voorbije twee jaar aangetoond dat hij de druk kan weerstaan. Dat zal hij nog wel enkele jaren volhouden.

Last but not least, vergelijkingen met andere landen zijn niet evident, maar progressieve bewegingen in de rest van Europa doen er goed aan de praktijken van de Britse media te bestuderen. Er zijn heel wat lessen te trekken uit de Britse ervaring wat betreft de werking van onze eigen mainstream media.

• Crawling back to Corbyn: The Labour rebels eating their words after benefiting from Jeremy Corbyn’s popularity
• May is the past for Tories now. And Amber Rudd looks like the future
• This election proves that media bias no longer matters
• Never before in my adult life has the future seemed so bleak for progressives
• Labour now has a six-point lead over the Tories, new poll finds
• BBC Desperately Tries to Re-Assert Old Political Spectrum
• Dump the Guardian!
• Corbyn has now drawn up his battle plan and it’s the one the Tories have been dreading
• Labour MPs now keen to serve under Corbyn, says Harriet Harman
• How Jeremy Corbyn managed to bring UKIP voters back to Labour

Seven Nation Army van The White Stripes ? Je kan hier zien welk een impact Jeremy Corbyn heeft gehad tijdens de voorbije verkiezingscampagne: