Pechverhelper en belangenverdediger van automobilisten Touring Mobilis heeft zijn halfjaarlijkse filebarometer gepubliceerd. Files in de spits worden niet meer langer, maar files buiten de spits nemen toe. Wat opvalt aan de mediacommentaren is wat er niet in staat: openbaar vervoer en klimaatverandering.

Touring Mobilis heeft zijn halfjaarlijkse filebarometer gepubliceerd. Volgens de organisatie valt er zowel goed als slecht nieuws te melden. Files tijdens de spits worden in 2017 niet langer meer. Voor het eerst in jaren is er geen stijging waar te nemen. Het negatieve nieuws is dat de files buiten de spits, meer bepaald tussen 10 en 15 uur, toenemen.

Filebarometer?

Blijkbaar stellen meer en meer bedrijven en werknemers hun verplaatsingen uit. Er is echter ook een toename van vrijetijdsverkeer buiten de spitsuren en er rijden meer en meer kleine bestelwagens rond voor het leveren van e-commerce bestellingen, de ‘camionettisering’. “Mensen gaan vroeger of later naar kantoor, of stellen niet-noodzakelijke en vrijetijdsverplaatsingen uit. Dat laatste is iets waar we, samen met velen anderen, al lang voor pleiten. Misschien beginnen de mensen dat zelf uiteindelijk door te hebben.”

Het kan Touring Mobilis niet kwalijk worden genomen dat ze als belangenverdediger van automobilisten de mensen niet aanspoort om het openbaar vervoer te gebruiken. Het is zelfs begrijpelijk dat ze spreken van “wij” in uitspraken als “wij staan samen in de file”. Niet-automobilisten horen niet bij het collectieve ‘wij’ van Touring Mobilis.

Touring Mobilis ziet het evenmin als zijn roeping om het fileprobleem in een ruimere context te plaatsen. De organisatie stelt geen diepgaande vragen over het economisch bestel dat deze verkeerschaos veroorzaakt of over de klimaatverandering die er het gevolg van is. Die klimaatverandering heeft trouwens zelfs enkele positieve kanten. De zachte en droge winter en het droge voorjaar van 2017 hebben immers tot minder zware verkeersfiles geleid.

Ironisch toch dat de organisatie zijn dagelijkse fileoverzicht een ‘barometer’ noemt. Barometers registeren de luchtdruk, indicator van goed of slecht weer. Niet bepaald een fenomeen waar een mens invloed op kan hebben. Files zijn dus bijna letterlijk iets wat een mens overkomt, zoals – inderdaad – het weer.

Context, informatie blijft achterwege

Anders ligt dat toch voor de media. Van hen wordt verwacht dat ze de bredere context wel zien, kritische vragen stellen en vooral, wijzen op bestaande alternatieven. Integendeel, vragen aan de overheid over het verkeers- en klimaatbeleid blijven volledig achterwege.

In hun berichtgeving over de recente filebarometer nemen openbare zender VRT, De Standaard en De Morgen de premissen van Touring Mobilis gewoon over. Ook volgens hen staan ‘wij’ in de file.

Verkeersdeskundige Kris Peeters zegt het al jaren: “Wij staan niet in de file. Wij zijn de file”. Bovendien, wij staan niet eens samen in de file, we staan elk apart in de file. Of meer accuraat: automobilisten zijn ieder in zijn eigen aparte auto een onderdeel van de file.

Daarenboven, er zijn nog altijd heel veel mensen die niet dagelijks de auto gebruiken voor het werk. Elke dag nemen honderdduizenden de trein, de tram, de bus of de fiets. Objectieve verslaggeving hoort het hier met andere woorden te hebben over ‘autogebruikers’, niet over ‘wij’.

Niet gestelde vragen

Er zijn nochtans heel wat voor de hand liggende vragen die niet door de media worden gesteld: “Moeten de autogebruikers niet gestimuleerd worden om de auto minder te gebruiken en meer te kiezen voor het openbaar vervoer? Is het dan verantwoord dat de overheid blijft besparen op openbaar vervoer?”

Het is al eerder vermeld op deze website. In verhouding tot de bevolkingsdichtheid en het totaal aantal inwoners zijn Antwerpen en Brussel in de hele wereld de steden met de langste en langst durende verkeersfiles ter wereld. (Dat bleek uit een vergelijkend onderzoek door Amerikaanse instellingen.) Luchtvervuiling door fijnstof als gevolg van het autoverkeer is echter allesbehalve een exclusief probleem van beide steden. Zowat heel Vlaanderen wordt er door getroffen.

In werkelijkheid valt er dus helemaal geen goed nieuws te melden. De verkeerschaos is tijdens de spits zo totaal geworden dat er niets meer bijkan. Daarenboven, dat die files tijdens de spits niet langer toenemen is geen goed nieuws, maar de bestendiging van een zeer nefaste situatie. Het wordt erger. De chaos breidt zich uit naar de volledige dag.

Wat de media ondertussen weigeren te doen – bewust of onbewust doet niet eens terzake – is de overheid op zijn verantwoordelijkheid wijzen. Geen kritische vragen, geen verwijzingen naar openbaar vervoer of naar luchtvervuiling of naar de klimaatverandering,

Ondertussen woedt over de Caraïben de alles vernietigende orkaan Irma. Persagentschap Reuters noemt die orkaan Irma een “once in a generation storm”. Dat terwijl nog maar twee weken geleden orkaan Harvey passeerde. Verwijzingen naar de klimaatverandering ontbreken in de verslaggeving volledig.

In een tijdperk dat informatie over levensbelangrijke fenomenen cruciaal is hebben de media hun taak om de bevolking te informeren opgegeven.