Lobby-organisaties en denktanks van de grote bedrijven voeren een bitse campagne tegen ngo’s en organisaties die zich inzetten tegen EU-vrijhandelsakkoorden als TTIP en CETA. Europese waakhondorganisaties Corporate Europe Observatory en LobbyControl onderzochten hun methodes. “Zij willen de civiele maatschappij ondermijnen en discrediteren”.

Corporate Europe Observatory (CEO) en LobbyControl publiceren de bevindingen van hun onderzoek in het rapport Blaming the Messenger. Daarin hebben ze de tactieken en argumenten verzameld die belangengroepen van de grote bedrijven inzetten en hoe hun bondgenoten in de politiek en in de media de verspreiding van hun desinformatie faciliteren. Het doelwit zijn alle ngo’s en organisaties die zich inzetten tegen de EU-vrijhandelsakkoorden zoals TTIP en CETA. Ze viseren ook academici, organisaties die opkomen voor kleine ondernemers en zelfstandigen, lokale overheden, vakbonden. Zelfs rechters worden aangevallen om hun geloofwaardigheid te ondernemen.

De tactieken die deze lobby-organisaties inzetten tonen een diep misprijzen voor inspraak, voor gewone mensen en voor democratie. Tegenstanders van de vrijhandelsakkoorden zijn paniekzaaiers, manipuleren een ‘niet opgevoed’ publiek en doen dat voor eigen financieel gewin door degelijk onderzoek in twijfel te trekken. Critici worden ook geassocieerd met extreem-rechts populisme. Zelfs verdenkingen van Russische steun voor hun bewegingen wordt er bij gehaald.

Meest zorgwekkend is wat deze organisaties voorstellen om aan deze maatschappelijke kritiek paal en perk te stellen: zij stellen voor het democratisch debat over handelsbeleid te bevriezen, net als elk debat over de macht van grote bedrijven en over het geheel van het economisch systeem.

In het rapport geven CEO en LobbyControl meer details over deze ingezette argumenten:

• ngo’s zijn stromannen van enge belangen die los staan van het algemeen belang;
• alle critici van de EU-vrijhandelsakkoorden worden als een amorf geheel voorgesteld, waarbij afzonderlijke motieven en voorgestelde alternatieven op één hoop worden gegooid met extreem-rechtse en nationalistische stemmen tegen globalisering;
• zij herleiden hun ‘bewijzen’ en ‘feiten’ tot ‘meningen en beweringen’ van het pro-TTIP-kamp en weerleggen van kritiek op hun standpunten als ‘mythes’ en misvattingen’;
• voorstanders van TTIP worden door hen voorgesteld als ‘economisch ongeletterd’;
• fondsen zouden van Rusland of van andere dubieuze bronnen komen, een argument dat wordt ingezet om een debat over de argumenten uit de weg te gaan.

Een van de gebruikte tactieken is het oprichten van neporganisaties die dan zogezegd ‘gematigde standpunten’ verdedigen over de vrijhandelsakkoorden. Ook werden pogingen gedaan om fake Twitter-accounts te lanceren (die echter slechts 2000 volgers wisten te overtuigen). Het European Liberal Youth Forum poogde een betoging pro-TTIP te organiseren die echter nauwelijks volk te been bracht (in oktober 2015 stapten in Berlijn alleen 250.000 betogers op tegen TTIP en CETA).

Hoewel deze strategieën er niet in slagen de dynamiek van het anti-TTIP-protest in te dijken, hebben ze wel belangrijke politieke figuren en het merendeel van de massamedia achter zich gekregen om organisaties van de civiele maatschappij in diskrediet te brengen.

De strijd tegen de EU-vrijhandelsakkoorden gaat ondertussen onverminderd door. Dat de grote bedrijven alle middelen inzetten om deze strijd te discrediteren toont hoe zij over democratie en vrijheid van meningsuiting denken. Het toont echter ook aan dat zij bevreesd zijn en onzeker over de toekomst van deze vrijhandelsakkoorden. Er staan voor hen dan ook enorme winsten op het spel.

De bedrijfswereld slaagt er echter niet in zelfstandigen en kleine ondernemers aan hun kant te krijgen. In Duitsland zijn organisaties van KMO’s zelfs een van de drijvende krachten achter het anti-TTIP-protest. Ook in andere landen zijn deze economische sectoren tegen de vrijhandelsakkoorden gekant, om logische redenen. Deze akkoorden hebben immers alleen voordelen voor de grote bedrijven.

De anti-campagne heeft ten slotte een belangrijk nadeel: de nuchtere feiten. Meer en meer mensen ondervinden dagelijks hoe bedrijven wegraken met enorme vervuiling, hoe hun werkomstandigheden verslechteren en de koopkracht van hun loon vermindert, hoe openbare diensten worden geprivatiseerd en hoe zij over deze evolutie geen zeggenschap krijgen. Dat is de echte voedingsbodem van deze protesten.

Bronnen:

• The corporate attack on the movement for trade justice
• Blaming the messenger: the corporate attack on the movement for trade justice