De Amerikaanse mainstream pers doet heel verontwaardigd over de steun die president Trump blijft geven aan de Saoedische kroonprins. Dat heeft alles te maken met hun afkeer van Trump, niet met Saoedi-Arabië, dat ze tot voor kort altijd ruim hebben verdedigd als een “sterke bondgenoot”. Trump reproduceert getrouw het beleid van alle vorige presidenten voor hem.
Onafhankelijk journalist Glenn Greenwald is categoriek. Zijn reactie op de recente verklaring van president Trump vat hij zo samen: “Trumps amorele Saoedi-verklaring is een tientallen jaren oude, loepzuivere uitdrukking van ‘Amerikaanse waarden’ en een traditionele weergave van het Amerikaanse buitenlandse beleid” (zie Trump’s Amoral Saudi Statement Is a Pure Expression of Decades-Old “U.S. Values” and Foreign Policy Orthodoxies).
“Stabiele partner”
In zijn reeds enige tijd verwachte verklaring over de Amerikaanse betrekkingen met Saoedi-Arabië naar aanleiding van de gruwelijke moord op Jamal Khashoggi zei president Trump onder meer: “De VS willen een stabiele partner van Saoedi-Arabië blijven om de belangen van ons land, Israël en andere partners in de regio te verzekeren.”
En verder: “Saoedi-Arabië is de grootste olieproducerende natie in de wereld. Van de 450 miljard dollar (394 miljard euro, die Saoedi-Arabië heeft beloofd voor bestellingen bij Amerikaanse bedrijven, nvdr) zal 110 miljard gaan naar aankoop van militair materiaal bij Boeing, Lockheed Martin, Raytheon en vele ander grote wapenfabrikanten in de VS.”
In de Amerikaanse pers werd op die verklaring met grote verontwaardiging gereageerd (Zie de volledige verklaring van president Trump in Trump’s statement smearing Jamal Khashoggi and giving Saudi Arabia a pass, annotated).
Greenwald herleidt die voorgewende boosheid tot zijn ware dimensie: “Zijn verklaring veroorzaakte onmiddellijk en heel voorspelbaar pompeuze afkeuringen die het voorstelden alsof de houding van Trump een afwijking zou zijn, een smartelijke verkrachting van aloude Amerikaanse waarden en buitenlands beleid, eerder dan wat zijn beleid in feite écht is: een perfect voorbeeld – misschien een beetje platter en openhartiger uitgedrukt dan gewoonlijk – van hoe de VS zichzelf gedraagt en heeft gedragen in de wereld, minstens sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.”
Het sprookje van vrijheid en democratie
“De reactie (op de verklaring van Trump) was zo intens omdat het sprookje van de VS als verdediger van vrijheid en mensenrechten in de wereld een van de meest doordringende en krachtige slagzwaarden is van de westerse propaganda. Op dit sprookje rekenen de Amerikaanse politieke en media-elites om niet alleen de Amerikaanse bevolking maar ook zichzelf te overtuigen van hun eigen rechtschapenheid. Ondertussen gaan ze er al tientallen jaren mee door de ergste tirannen en despoten van de wereld te voorzien van wapens, geld, informatie en diplomatieke bescherming, terwijl die gruwelijkheden van historische proporties begaan.”
“Hoe overtuig je jezelf dat je desondanks toch een goed mens bent, terwijl je de ergste genocidaire monsters en tirannieën van de wereld bewapent, steunt, macht en mogelijkheden geeft? Eenvoudig, door te doen alsof je niets daarvan doet, dat dit soort wandaden tegen jouw waarden ingaan, dat je je zelfs inzet om dergelijke wreedheden tegen te gaan, dat je een krijger en kruisvaarder bent voor democratie en mensenrechten over heel de wereld.”
New York Times voor mensenrechten
Greenwald is in zijn analyse vooral vernietigend voor de New York Times (NYT), het vlaggenschip van de Amerikaanse ‘vrije’ media. “Zoals zo dikwijls nam de NYT de leiding in zijn editoriaal (van 20 november 2018), met verwaande, netjes uitgedachte morele verontwaardiging.
Greenwald citeert volgend fragment uit dat editoriaal: “President Trump bevestigde de bitsige karikaturen van de meest cynische critici van de VS toen hij de centrale objectieven (van de VS) voorstelde als hijgend achternalopen van geld en eng eigenbelang.” Greenwalds commentaar: “Volgens de NYT is een dergelijke visie blijkbaar een fictie, uitgevonden door Amerikahaters , eerder dan een eerlijke, rationele beschrijving van het buitenlandse beleid van het land om overal despoten te omarmen.”
Greenwald geeft vervolgens enkele sprekende voorbeelden van hoe de NYT en andere Amerikaanse media altijd volop de kaart hebben getrokken van de meest verachtelijke tirannen. “Zo uitgebreid is de actieve, voortdurende en enthousiaste steun dat een oplijsting van alle despoten een multi-volume boek nodig heeft in plaats van een artikel, om het ahistorische bedrog van deze reactie op Trump aan te tonen.”
Ríos Montt, Saddam Hoessein, Mubarak…
Hij geeft het sprekende voorbeeld van generaal Efraín Ríos Montt, een van de meest wrede dictators van Guatemala in de jaren 1980. In het artikel bij zijn overlijden vermeldde de NYT dat hij “tijdens de eerste vijf maanden van zijn regime meer dan 10.000 boeren liet afmaken.”
Toenmalig president Ronald Reagan noemde hem “een van zijn favoriete staatsleiders”. Reagan is volgens de Amerikaanse media zowat een heilige. Hij bewapende en financierde Montt en sprak in nog veel meer lovende woorden over hem dan Trump nu doet over de Saoedische kroonprins. Zo zei Reagan onder meer dat Montt “volledig toegewijd is aan de democratie in Guatemala … een mens met grote persoonlijke integriteit en toewijding.” De “ongelukkige massamoorden” op boeren waren gerechtvaardigd, of minstens begrijpbaar, omdat “de generaal voor de uitdaging stond van guerrilla die werd bewapend van buiten Guatemala.” Die guerrilla was in werkelijkheid het gewapend verzet tegen de brutale repressie van het regime dat ‘vanuit het buitenland’ door de VS werd bewapend …
President Obama deed in essentie identiek hetzelfde als Trump en Ronald Reagan lang voor hen beiden. Hij wist zijn beslissingen wel beter te camoufleren met ‘geschikte’ woorden. Nauwelijks enkele uren nadat hij on 2015 in India een toespraak had gegeven over verdraagzaamheid en de rechten van de vrouw nam hij de verdediging op van de net overleden Saoedische kroonprins Abdelaziz.
In 2012 sloot Obama net als Trump eveneens een contract voor de aankoop van wapens voor een bedrag van 115 miljard dollar. Het nieuwe wapencontract van Trump is hoofdzakelijk een verderzetting en uitbreiding van die overeenkomst. Die beslissing verdedigde Obama “uitsluitend in het belang van de nationale veiligheid van de VS”. Het werd allemaal netjes gereproduceerd door dezelfde media die nu schande spreken van Trump.
“Als je Trumps onverschilligheid tegenover Saoedische wreedheden wil aanklagen op morele, ethische of geopolitieke gronden – en ik vind die verwerpelijk op al die vlakken – doe dat dan. Maar voorwenden dat hij iets zou hebben gedaan dat ingaat tegen Amerikaanse waarden, tegen wat zijn voorgangers deden of tegen het buitenlandse beleid is niet alleen misleidend, het is ook destructief. Zo zorg je er mee voor dat hetzelfde beleid zal voortgaan: door bedrieglijk te doen alsof wat Trump doet iets unieks is, in plaats van wat het echt is: het gewoon verderzetten van wat zijn voorgangers altijd al deden.”
Net zo met de Arabische lente in Egypte. Nooit werd in de berichtgeving over die opstand vermeld dat het regime van Mubarak waartegen de Egyptenaren in opstand kwamen in 2011 enkel en alleen zo lang had stand gehouden omdat de Amerikaanse regering hem voortdurend had bewapend en financieel ondersteund. Toenmalig minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton antwoordde op een vraag over de schending van de mensenrechten in Egypte: “Ik beschouw president Mubarak en zijn echtgenote als vrienden van mijn familie. Ik kijk er naar uit hem dikwijls te zien hier in Egypte en in de VS.”
Niets nieuws onder de zon
Telkens weer doen editorialisten en denktanks alsof de VS pal tegenover tirannie en despotisme zou staan en zijn ze iedere keer weer ‘verrast’ wanneer hun politieke leiders wapens en steun blijken te geven aan tirannen en despoten. Het gaat gewoon door. Na de val van Mubarak geven de VS sinds 2013 alle steun aan nieuw dictator al-Sissi. Toen de extreme schendingen van de mensenrechten in 2015 onder zijn bewind aan de oppervlakte kwamen stelde een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken dat “ze hun zorg voor de mensenrechten niet in de weg laten staan voor toenemende veiligheidssamenwerking met Egypte.” Exact wat ook Trump nu zegt.
In 2002 stelde de NYT dat de staatsgreep tegen Hugo Chávez in Venezuela “de democratie had hersteld”. Nauwelijks twee dagen later mislukte die staatsgreep en zag de krant zich verplicht zich in omfloerste bewoordingen te excuseren voor de openlijke steun aan een staatsgreep tegen een democratisch verkozen president.
Greenwald wijst er verder nog op dat deze voorbeelden slechts “een miniem uittreksel” zijn uit een lijst voorbeelden die aantonen dat wat Trump nu doet teruggaat op een zeer lange traditie in de VS.
Zijn advies aan journalisten: “Als je Trumps onverschilligheid tegenover Saoedische wreedheden wil aanklagen op morele, ethische of geopolitieke gronden – en ik vind die verwerpelijk op al die vlakken – doe dat dan. Maar voorwenden dat hij iets zou hebben gedaan dat ingaat tegen Amerikaanse waarden, tegen wat zijn voorgangers deden of tegen het buitenlandse beleid is niet alleen misleidend, het is ook destructief. Zo zorg je er mee voor dat hetzelfde beleid zal voortgaan: door oneerlijk te doen alsof dit iets unieks is wat Trump doet, in plaats van het gewoon verder zetten van wat zijn voorgangers altijd al deden.”
Trump zegt uiteindelijk identiek hetzelfde als Belgisch federaal eerste minister Charles Michel en Vlaams minister-president Geert Bourgeois, wanneer ze hun wapenleveringen aan Saoedi-Arabië verdedigen. Er werden recent wel enkele uitspraken gedaan na de moord op Khashoggi, maar uiteindelijk blijft alles nog steeds bij het oude. De contracten gaan ook hier gewoon door.
Het volledige artikel van Glenn Greenwald: Trump’s Amoral Saudi Statement Is a Pure Expression of Decades-Old “U.S. Values” and Foreign Policy Orthodoxies