Tijdens een recente toespraak in de Maranatha Baptist Church in zijn woonplaats Plains in de staat Georgia had voormalig Democratisch president Jimmy Carter (1977-1981) het ondermeer over de rivaliteit van de VS met China. “China is ons aan het voorbijsteken”. Volgens de meeste economische prognoses gaat China’s economie binnen tien jaar groter zijn dan die van de VS. “Ik ben daar niet echt bang van”.
Jimmy Carter was als president verantwoordelijk voor de normalisering van de diplomatieke betrekkingen met China in 1979, dertig jaar nadat een communistische opstand onder leiding van Mao Zedong de feodale dictatuur van keizer Chang-Kai-Shek omverwierp. Volgens hem is de enorme groei van de Chinese economie een gevolg van verstandige investeringen die worden verder geholpen door vrede. “Hoe dikwijls is China sinds 1979 (het jaar dat Carter de betrekkingen met China normaliseerde) in oorlog geweest met wie dan ook? Met niemand. En wij hebben voortdurend oorlogen gevoerd.
“De VS hebben exact 16 jaar in hun 242-jarige geschiedenis géén oorlog gevoerd… dat maakt ons de meest oorlogszuchtige natie in de geschiedenis van de wereld”. Ondertussen zijn de economische voordelen van vrede overduidelijk. “Terwijl China ongeveer 18.000 mijl (ongeveer 29.00 km) hogesnelheidstreinen heeft aangelegd, hebben de VS ongeveer 3.000 miljard dollar verspild aan militaire uitgaven… Als je dat geld in onze infrastructuur had gestoken, dan zouden we nog 2.000 miljard overhouden, terwijl we hogesnelheidstreinen zouden hebben, geen bruggen meer die instorten, goed onderhouden wegen, degelijk onderwijs…”
Carter’s beschouwingen tijdens deze lezing zijn eerder algemeen en ongenuanceerd, maar zijn argumentatie klopt wel. China geeft wel geld uit aan defensie, maar dat bedrag is peanuts in vergelijking met de VS, een land dat bovendien slechts één vierde heeft van de bevolking van China (327 miljoen tegenover 1.386 miljoen). (voor meer achtergrond over Chinese mythes en feiten, zie ‘Amerika tegen China’ doorprikt vooroordelen en toont echte inzet).
Recent kwam minister van buitenlandse zaken Pompeo nog verkondigen in de EU dat Chinees communicatiegigant Huawei massaal spioneert via zijn gsm’s. Na de revelaties van WikiLeaks weten we dat de VS dat zelf doen. De echte drijfveer is echter altijd commercieel. De VS vreest de concurrentie. Alle retoriek ten spijt hebben Amerikaanse, Britse, Franse en andere westerse multinationals geen hoge dunk van de echte vrije markt. Wat ze met het begrip ‘vrije markt’ bedoelen is iets heel anders: “een door onszelf, grote megabedrijven gecontroleerde markt”.
President Obama vestigde een historisch record qua militaire uitgaven, zowel in absolute cijfers als in verhouding tot het bnp, dat door president Trump nog werd verhoogd. Europese bedrijven en politieke leiders hebben al bij al een iets meer nuchtere kijk op de reële vrije markt. Een onderzoek van de Belgische staatsveiligheid wees alvast uit dat er geen bewijzen of aanwijzingen zijn dat Huawei spionagesoftware in zijn gsm’s zou verbergen. Dit wijst andermaal op de tanende economische overmacht van de VS. Omdat de VS-elite het vooruitzicht van een andere economische supermacht naast zichzelf niet aankan gaat het land nog meer investeren in militaire expansie, waardoor de echte economie nog meer onder druk wordt gezet, een vicieuze cirkel.