De mainstream media hebben tijdens de G7-samenkomst en de NAVO-top de verwachtingen (van de G7 en de NAVO) ingevuld. De berichtgeving was ‘kritisch’ binnen de krijtlijnen van het aanvaardbare spectrum en volgzaam vooringenomen tegen de door G7 en NAVO geproclameerde vijanden van de toekomst. De wereld wordt inderdaad onveiliger, maar dat is zo omdat G7 en NAVO dat willen, wat het publiek niet zal leren uit de berichtgeving.
De Britse media waren vol lof over het visionaire leiderschap van hun eerste minister Boris Johnson en VS-president Joe Biden tijdens de bijeenkomst van de G7. Commentatoren van de openbare omroep BBC, de grote commerciële zenders en de kwaliteitskranten met The Guardian op kop beconcurreerden elkaar voor de titel ‘meest beate fan’ van beide wereldleiders die samen de toekomst van de planeet bepaalden. De Belgische media waren iets minder volgzaam.
Een overzicht van de Vlaamse berichtgeving
De Tijd vatte de voorbije NAVO-top in Brussel samen onder de titel ‘Navo timmert strategie bij met blik op Chinese dreiging’. China is een ‘systemische uitdager, we bevinden ons op een ‘kantelmoment’. Deze top is een “signaal van eenheid” na de vier ontwrichtende jaren onder persident Donald Trump.
De NAVO is volgens president Biden strategisch belangrijk tegen de Russische dreiging, de cyberaanvallen en de klimaatverandering. Deze top was nodig want het vorige tienjarenplan was “hopeloos achterhaald voor deze nieuwe uitdagingen”. China respecteert de regels niet van een “op regels gebaseerde internationale orde”
De krant beperkt zich niet tot het kopiëren van persverklaringen en uitspraken. Er is zelfs kritiek op de VS! “De focus op China wijst er op dat de VS nog steeds de dominante partij zijn in de NAVO. Net als Trump heeft Biden er een prioriteit van gemaakt om de Chinese opmars een halt toe te roepen. Een verwijzing naar de mensenrechtenschendingen in de regio Xinjiang en de repressie in Hongkong hoort hier ook bij. Maar toch: “De Europese reis van Biden dient vooral de Amerikaanse[1] politiek”.
En toch, de krant is net als de woordvoerders van de Europese NAVO-lidstaten sceptisch over een nieuwe Koude Oorlog tegen China. “Voor veel lidstaten, vooral ex-oostbloklanden, is Rusland een veel directere bedreiging dan China en andere landen staan op de rem, omdat China een belangrijke handelspartner is, bovendien is samenwerking over de klimaatverandering met China cruciaal.”
Wie het archief van buitenlandse berichtgeving van commercieel mediabedrijf VTM wil napluizen komt bij de website van Het Laatste Nieuws terecht. In 6’45” legt de zender uit wat je ‘over de G7-top moet weten’. Je krijgt er gebald samengevat de indruk dat het hier over een bijeenkomst gaat waar belangrijke beslissingen genomen worden door de leiders van de vrije wereld, hoe zij de rest van de wereld zo snel mogelijk zullen vaccineren door 1 miljard vaccins ter beschikking te stellen (meer daarover verder).
Verder zal de G7 het nog over klimaatopwarming en de economie hebben. Je komt ook te weten waarom de Britse regering voor een zonnige plek in het uiterste zuidwesten van Engeland[2] heeft gekozen? En zowaar wat inhoudelijke commentaar, ondermeer hoeveel beter deze samenkomst is want “Trump leunde iets meer aan tegen Rusland”.
De openbare zender VRT ziet eveneens het grote belang van de G7 en de NAVO en vat de NAVO-top kernachtig samen: “Uitgedaagd door China en Rusland, maar wederzijdse bijstand is rotsvast”, “autoritaire regimes zoals Rusland en China (vormen) een uitdaging voor de wereldorde”.
Maar er is uitgebalanceerde commentaar, want Belgisch eerste minister Alexander De Croo verduidelijkt voor de Belgische zenders “dat er op de NAVO-top niet gesproken is over China als was het een vijand. Maar het is wel een wereldmacht geworden, ook op militair gebied. Hij staat daarin niet alleen want zelfs Brits eerste minister Boris Johnson “wil geen nieuwe Koude Oorlog met China”
De Morgen blikt vooruit naar de toekomst en ontwaart een heuse Biden-doctrine: “Kunnen onze kinderen vrij en veilig opgroeien terwijl China aan macht wint? Dat is de Biden-doctrine” in een notendop. Biden voert een “buitenlands beleid voor de middenklasse” gericht op tastbare resultaten.
Bij De Morgen eveneens een aantal kritische bemerkingen bij de anti-China-retoriek van de VS, want “veel Europeanen tonen zich afkerig van een te confronterend beleid ten aanzien van China, Duitsland drukte vorig jaar nog samenwerkingsakkoord EU-China door”.
Maar “(Biden’s) wens de banden tussen democratieën te versterken en te investeren in een doorstart van een op regels gebaseerde internationale orde oogst wel degelijk bijval van alle deelnemers aan de topconferenties”.
Er is wel enige scepticisme: “Niet alleen de Amerikaanse maar ook veel Europese democratieën beleven interne crises die gerelateerd zijn aan dit internationale krachtenspel, maar het is na een half jaar Biden nog een open vraag in hoeverre de VS en Europa de agenda’s kunnen afstemmen”.
De Standaard ten slotte ziet bij de G7 dezelfde prioriteiten net als de andere media: “G7 hamert op mensenrechten in China en belooft miljard vaccins voor arme landen”. De Standaard is de enige krant die bij zijn bericht zoals het hoort zijn bronnen vermeldt: persagentschappen Belga en Reuters (over die vaccinbelofte, zie Wist je dat de vaccinbelofte van de G7 de farce van het jaar is?)
“Oeigoeren worden in kampen opgesloten, gemarteld en gesteriliseerd en moeten dwangarbeid verrichten. De regering in Peking ontkent dat te doen en stelt dat extremistische en terroristische Oeigoeren in kampen worden heropgevoed. Volgens mensenrechtenactivisten worden meer dan 1 miljoen Oeigoeren in deze ‘gevangenissen’ systematisch mishandeld.” De beslissing om 1 miljard vaccins ter beschikking te stellen wordt eveneens kritisch becommentarieerd: “De verdeling van de vaccins over de hele wereld, inclusief arme landen, is een groot pijnpunt.
Uniform ‘diverse’ berichtgeving
Wat de kritische lezer/kijker/luisteraar opvalt, is hoe uniform de berichtgeving is in alle Vlaamse media. Tracht de artikels waarnaar hierboven wordt verwezen te lezen zonder te weten door welk medium ze worden verspreid. Je kan niet weten wat waar is verschenen. Er zijn geen verschillen.
De teneur is overal dezelfde. Onuitgesproken zijn de vastliggende premissen die als evident worden aanzien, dus niet hoeven bevestigd te worden. De G7 hebben een moreel gezag om de wereldorde te bepalen. Ze doen dat niet altijd even goed, even weloverwogen, maken soms zelfs fouten, maar de basis is altijd goed en vooral ‘oprecht’.
Hetzelfde geldt voor de NAVO: ook deze organisatie is niet vrij van fouten, verkeerde inschattingen, trage reacties, logge procedures, trage aanpassingen van het beleid, maar dat het allemaal bedoeld is voor de vrede, voor de democratie, voor de mensenrechten, staat boven alle verdenking verheven.
Een kritische stem die deze onuitgesproken premissen in vraag stelt, of erger nog, die stelt dat niet Rusland en China, maar de VS en de NAVO worden aanzien als de grootste bedreiging voor de wereldvrede komt niet aan bod. Want niet ‘neutraal’. In de rest van de wereld buiten de G7 en de EU is dit nochtans volgens alle peilingen exact wat men over de VS en de NAVO denkt.
Een echt democratisch debat zou deze tegengestelde visies tegenover elkaar plaatsen, met de pro-NAVO-stemmen in al hun ‘diversiteit’ samen aan één kant van de tafel. Wat we nu krijgen is een discussie tussen pro-NAVO-standpunten die variëren qua tactiek, qua commentaar.
Zo passen de media deze quote toe van VS-filosoof Noam Chomsky: “De verstandige manier om mensen passief en gehoorzaam te houden, bestaat erin het spectrum van aanvaardbare opinies strikt te beperken maar zeer levendig debat toe te laten binnen dat spectrum …”
Met hun berichtgeving verhinderen de media dat het publiek zich een genuanceerd beeld kan vormen van wat er echt gaande is, wat er echt speelt achter de ronkende verklaringen.
Wie het met deze pro-NAVO-berichtgeving eens is – als observerend journalist of als geïnteresseerd toeschouwer – zal deze weergave als ‘objectief’ ervaren. Dit betekent niet dat anti-NAVO-stemmen nooit aan bod zouden komen. Zij mogen af en toe verschijnen als Opinie of worden gekaderd als ‘pro-Russisch’ voorafgaand aan hun commentaar.
Wie het met deze media-analyse oneens is, mag terecht stellen dat deze nieuwssite toch ook stelling neemt. Dat klopt volledig. Er is echter een wezenlijk verschil. Het is voor de lezer van deze website meer dan duidelijk dat een heel andere visie deze analyse vorm geeft. Hij/zij weet waar DeWereldMorgen.be voor staat.
Het is trouwens het volste recht van VTM, VRT en de andere commerciële mediabedrijven om pro-G7 en pro-NAVO te zijn. Het is echter niet eerlijk tegenover hun publiek om daar niet openlijk voor uit te komen en hun producten (want dat zijn hun nieuwsberichten) voor te stellen als objectief, neutraal, wat ze overduidelijk niet zijn.
Voor de openbare omroep VRT is die selectieve vooringenomenheid ten voordele van één bepaalde visie nog meer problematisch. Met zijn aura van openbare omroep geeft de VRT immers de indruk zijn kijkers/luisteraars evenwichtige informatie te verschaffen die hen in staat zou stellen beter te begrijpen wat er in de wereld gaande is. Dat is niet het geval.
Afsluitende persconferentie van president Biden
Voor zijn terugreis naar de VS na zijn ontmoeting met Russisch president Poetin, gaf president Biden nog een toespraak voor de verzamelde pers. Een gemeenschappelijke persconferentie met vragen zagen hij noch Poetin zitten. Dit citaat uit deze slottoespraak vat de voorbije dagen goed samen:
.@POTUS: "How would it be if the United States were viewed by the rest of the world as interfering with the elections directly of other countries and everybody knew it? What would it be like if we engaged in activities that he engaged in? It diminishes the standing of a country." pic.twitter.com/yFFwwSKxSl
— The Hill (@thehill) June 16, 2021
“Zijn (Poetin’s) geloofwaardigheid neemt wereldwijd af. Laat dit duidelijk zijn. Hoe zouden de VS overkomen bij de rest van de wereld door zich te mengen in de verkiezingen van andere landen wanneer iedereen dat wist? Hoe zou dat zijn als we overgingen tot de activiteiten waarin hij betrokken is? Het vermindert het prestige van een land dat wanhopig poogt zijn prestige als grote wereldmacht in stand te houden. Het gaat dus niet alleen maar over wat ik doe, maar over de acties die andere landen ondernemen, in dit geval Rusland, die ingaan tegen internationale normen. Dat is de prijs die ze daarvoor betalen. Ze zijn niet in staat te dicteren wat er gebeurt in de wereld. Er zijn andere naties met significante impact, onder andere de VS zijn er daar één van.”
Dat de president van het land dat wereldwijd sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog (en daarvoor reeds in Latijns-Amerika) ongenaakbaar en absoluut wereldrecordhouder is wat betreft het omverwerpen van regeringen, steun voor of zelf organiseren van militaire staatsgrepen, manipuleren van verkiezingen en het elimineren van politieke tegenstanders op alle continenten, van Italië vlak na de oorlog tot Haïti dit jaar, dergelijke uitspraken doet, is op zich niet verwonderlijk.
Obama deed het met meer flair, Trump deed het heel lomp (net als W. Bush voor hem), maar allen zeiden ze ten gronde hetzelfde: “Wat wij doen is nooit slecht, omdat wij zeggen dat het goed is.” Biden zei hier in essentie wat alle presidenten voor hem sinds president John Kennedy al zeiden: “Wat wij doen in de wereld is per definitie juist, goed bedoeld, ten bate van democratie en mensenrechten en steeds volledig onbaatzuchtig.”
Hoe zou politicus Joe Biden overkomen als … ?
Joe Biden was sinds hij voor het eerst werd verkozen tot federaal senator van de staat Delaware op 3 januari 1973 hevig voorstander van inmenging in verkiezingen, steun aan brutale dictators, steun aan alle oorlogen die de VS voerden in Latijns-Amerika, Afrika, Azië en in Rusland (tijdens de verkiezing van Boris Jeltsin).
Als lid van de Commissie Buitenlandse Zaken van de Senaat pleitte hij voor de niet-erkenning van verkiezingsresultaten in Palestina in 2006. Toch is deze man oprecht wanneer hij dit zegt over Rusland en Poetin. De VS zijn immers een uitzonderlijk land dat alleen goed doet in de wereld.
Dat een Amerikaans president dit kan zeggen op een persconferentie van de NAVO is met andere woorden heel gewoon, zelfs routine. Trump was met zijn lomp en ondiplomatiek gedrag inderdaad een uitzondering, maar laat ons niet vergeten dat zijn ‘breuk’ louter een stijlbreuk was.
Zijn echte beleid was een zeer nauwgezette voortzetting van dat van zijn voorganger Obama en alle presidenten voor hem sinds Democraat Jimmy Carter en Republikein Ronald Reagan: steeds meer geld voor het leger, meer bestellingen bij de eigen militaire industrie, meer inmenging (politiek, economisch, militair) in andere landen, meer militaire interventies, meer inmenging in verkiezingen (en meer neoliberale inleveringen voor de gewone Amerikaan thuis) (zie Trumps militaire beleid is in feite verderzetting Obama en Bush).
Joe Biden was als vice-president rechtstreeks betrokken bij de regime change in Oekraïne, waar deelname van fascistische groupuscules geen bezwaar was voor het herstel van de democratie.
Kortom, de vanzelfsprekendheid waarmee hij deze woorden uitspreekt in zijn slotverklaring is niet het probleem. Het probleem is dat hij dit kan zeggen tegen een internationale pers zonder dat die daar enige kritische commentaar bij geeft, laat staan vragen zou over stellen, laat staan voorbeelden zou aanhalen die zijn woorden tegenspreken.
Journalisten in Rusland, China, zeker in Noord-Korea, hebben voor hun beate onjournalistieke gedrag nog een excuus. In het laatste geval riskeren ze zelfs hun leven, in Rusland hun baan en in China dreigen allerlei dingen tussenin.
Dat excuus hebben journalisten en media hier niet. Hun inschikkelijkheid is in feite nog erger. Zij gedragen zich zo uit vrije wil, de meesten van hen zijn zelf volledig overtuigd van de goede bedoelingen van de VS, de ‘vrije wereld’ en zijn militaire arm van de NAVO.
Meestal weten de media hun product goed te verpakken als ‘objectief’. Slechts heel af en toe vallen ze daarbij door de mand. Een treffend voorbeeld was een bericht in De Standaard van 6 april over de redenen waarom Russische toestellen in het internationale luchtruim boven de Noordzee circuleren. Volgens een bericht patrouilleren de perfide Russen boven de Noordzee “om te tonen dat ze het kunnen”.
Dit mag even toegelicht worden. Het vliegen boven internationale wateren in internationaal luchtruim is volledig vrij. Rusland en China oefenen dat recht niet uit boven de Stille Oceaan, boven de Atlantische Oceaan, in de Golf van Mexico in het zicht van de kusten van de VS. Ook al hebben ze evengoed dat recht als de VS heeft om in de Zuid-Chinese Zee te patrouilleren, toch doen ze dat niet.
Ze weten wel beter dan de grootste militaire macht op aarde zo te provoceren. Het alleenrecht van de VS om dat wel te doen voor hun kusten moeten ze noodgedwongen wel erkennen.
Rusland doet dat dus wel boven de Noordzee en de Oostzee. Verkenningsvliegtuigen en gevechtsvliegtuigen de grenzen laten verkennen van andere mogendheden is zowat het meest routineuze dat legers doen. Zij testen met hun meetapparatuur de installaties van de overkant. Wanneer vangt welke radar hun aanwezigheid op? Hoe snel komen toestellen van de overkant hen ‘begeleiden’ en van waaruit zijn ze vertrokken? Die toestellen jagen overigens niemand terug, maar blijven in de buurt tot de eigen toestellen zoals gepland vertrekken.
Inderdaad, de Russen doen dat “om te tonen dat ze het kunnen”, net als de Amerikanen, de Britten en heel de NAVO, omdat dat nu eenmaal de gewone werking is van alle legers die elkaars opponenten zijn. Daar is niets bijzonders aan. Gebeurt elke dag. Of hoe je van een objectief feit zonder nieuwswaarde leuke propaganda maakt om de lezer duidelijk te maken hoe slecht die anderen toch wel zijn. Alvast niet getreurd, want de NAVO ‘waakt’ …
Wie zijn de G7 dan echt?
De Group of Seven (G7) zijn een informeel forum van zeven vooraanstaande industriële staten opgericht in 1975: Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, Groot-Brittannië en de VS. Sinds 1977 neemt ook de Voorzitter van de Europese Commissie namens alle EU-lidstaten deel aan de bijeenkomsten. Van 1997 tot 2014 was het de G8 met Rusland erbij. Na de annexatie van de Krim wordt Rusland niet meer uitgenodigd.
De huidige G7 vertegenwoordigen samen 45 procent van het bruto nationaal product van alle landen ter wereld samen (in 1975 was dat nog 70 procent). Ze staan echter voor slechts 11 procent van de wereldbevolking, wat op zich al een stuitend voorbeeld is van de enorme en nog steeds toenemende maatschappelijke ongelijkheid in de wereld.
In hoeverre die 11 procent wereldburgers van de G7 achter de standpunten van hun regeringsleiders staan is een debat op zich waard. Ter vergelijking, China alleen staat voor 17,9 procent van de wereldbevolking, India voor 17,7 procent.
De volledige EU (niet langer met Groot-Brittannië er bij) is nog goed voor 9,78 procent. Op zijn samenkomsten nodigen de G7 steeds een aantal gastlanden uit, dit keer waren dat Australië, Zuid-Korea, Zuid-Afrika en India (en over India zie verder nog meer).
Het aantal landen en regimes waar de G7 ongehinderd door enige scrupules handel mee drijven of militair mee samenwerken is te lang om enige geloofwaardigheid te geven aan hun bezorgdheid over de schendingen van de mensenrechten in China, hoe reëel die ook mogen zijn.
Het volstaat twee voorbeelden uit een zeer lange lijst te geven. Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS faciliteren de oorlog tegen de bevolking van Jemen – de grootste humanitaire ramp van de 21ste eeuw volgens de VN – met wapens, clusterbommen, vliegtuigen, opleiding en begeleiding van piloten in Saoedi-Arabië en houden humanitaire hulp aan Jemen tegen door technische assistentie van de zeeblokkade rond het land. Britse experts leiden de politie in Bahrein, Oman, de Verenigde Arabische Emiraten en Koeweit op om de democratische opposanten te vervolgen en te ‘ondervragen’ .
De VS zijn kwantitatief zeker de grootste boosdoener, maar het is Groot-Brittannië dat de kroon spant qua hypocrisie. Jemen werd al vermeld. Minder bekend is dat voormalig kolonisator Groot-Brittannië in zijn enclave Hongkong tot op de laatste dag van zijn bestuur elke poging tot democratisering heeft tegengehouden en tot voor kort nog steeds de politie van Hongkong opleidingen gaf en materiaal verkocht.
De G7 zouden ook kunnen kiezen voor constructieve diplomatie – zoals ze met zoveel andere landen doen (of toch pretenderen te doen) om het één-land-twee-systemen te behouden, maar kiest integendeel voor de provocatie.
Diezelfde G7 en de NAVO ondersteunen ondertussen actief het regime van al-Sissi in Egypte, zowat het meest gruwelijke folterregime op aarde van het ogenblik, met wapenleveringen, opleiding van militairen, cursussen in ‘geavanceerde’ ondervragingstechnieken en dergelijke meer. Bovendien nodigden de G7 op deze top India uit, waar al sinds de onafhankelijkheid de Kashmiri gewelddadig onderdrukt worden, met een repressie die in geen geval moet onderdoen voor de onderdrukking van de Oeigoeren, nota bene in een provincie die grenst aan Kashmir.
Dat het ondertussen in de Chinese provincie Xinjiang fout loopt met de etnische minderheid der Oeigoeren is een open deur. Waarom dat net nu een probleem is en niet bijvoorbeeld tien jaar geleden, heeft niets te maken met enige bezorgdheid voor de mensenrechten, maar alles met de economische ontwikkeling van China en met de ontwikkeling van een economische route over land naar Centraal-Azië en Europa om de afhankelijkheid van aanvoer van grondstoffen over zee op te vangen (waar de VS met zijn bijna volledige vloot de vrijheid van ‘maritiem verkeer’ garandeert).
De VS, Groot-Brittannië en waarschijnlijk ook Frankrijk ondersteunen fanatieke Oeigoeren voor het plegen van bomaanslagen in Xinjiang, terwijl ze diezelfde groeperingen bestrijden in Afghanistan waar ze aan de zijde van de Taliban strijden voor hun fundamentalistische ideologie. Ook dat is niet nieuw. In Syrië gebeurt hetzelfde.
China investeert inderdaad zwaar in zijn militaire slagkracht. Alleen de VS spendeert nog meer aan militaire investeringen. Dat maakt China echter verre van de tweede machtigste speler op aarde, omdat het land nog een enorme militaire achterstand moet ophalen. Waarom en wanneer China daar mee begon?
Dat doet China sinds 2012 toen president Obama besliste de VS-vloot bijna volledig te verplaatsen naar de internationale wateren in de Zuid-Chinese Zee voor de kusten van China. Om dat nog eens even in perspectief te plaatsen, de Chinese marine patrouilleert niet aan de andere kant van de aardbol in de Golf van Mexico of voor de oost- en westkust van de VS (voor meer informatie over de Pivot to Asia van president Obama, zie deze twee artikels van 2012 Nieuwe Koude Oorlog in de maak in de Stille Oceaan en Nieuwe Koude Oorlog in de maak in de Stille Oceaan (2)).
De overtredingen van de VS en de NAVO van de internationale rechtsregels zijn legio. Wat Biden en zijn minister Blinken bedoelen met een ‘op regels gebaseerde wereldorde’ is lingo voor ‘de regels zoals wij en wij alleen die interpreteren’. Wat volledig ontbreekt in het discours van G7 en NAVO is enige verwijzing naar de door de VN erkende verdragen over het zeerecht en het luchtvaartrecht.
De klimaatverandering dan maar?
Ook de ijver voor de klimaatverandering klinkt hol, nog meer op de NAVO-top dan bij de G7. Het VS-leger is de grootste vervuilende entiteit op aarde, samen zijn alle NAVO-legers de grootste vervuilers, groter dan de meeste multinationals. Het militaire apparaat van NAVO én van zijn tegenstanders kan niet zonder zijn zware door aardolie aangedreven machines en vliegtuigen. Alleen een aantal grote marineschepen en duikboten worden met kernenergie aangedreven en zijn permanente bedreiging voor kernrampen op zee.
De hierboven verzamelde informatie is vrij verkrijgbaar. Ze komt uit Britse, VS, Franse en andere Europese bronnen. Dat ze wordt genegeerd door de grote media is geen toeval, geen ’teveel om te verwerken’, tijdsgebrek … Dit is een ideologische keuze. Of individuele journalisten zich van die selectieve keuzes bewust zijn of niet is irrelevant.
Deze opsomming van elementen is zeer onvolledig. Er is nog zoveel meer. Wat ze aantoont is dat noch G7 noch NAVO oprecht zijn wat betreft hun intenties en hun plannen. Bovendien ontbloot dit de werking van onze vrije media en herleidt ze tot hun ware dimensie: het in stand houden, uitvergroten en promoten van het verhaal dat ‘wij’ de wereld gaan redden.
Niets is minder waar.
PS. Tijdens de G7-top op 15 juni executeerde Saoedi-Arabië, een trouwe bondgenoot van alle G7-landen de 23-jarige Mustafa al-Darwish voor ‘misdaden’ die hij zou begaan hebben toen hij in 2015 17 jaar was. Hij legde volledige bekentenissen af… na zware folteringen. De G7-top had op zijn drukke agenda voor de mensenrechten geen tijd om hier een standpunt over in te nemen (zie Saoedi-Arabië executeert minderjarige tijdens G7- en NAVO-top voor democratie en mensenrechten).
Notes:
[1] De evidentie van de omschrijving ‘Amerikaans ‘ als begrip exclusief bedoeld voor de VS, met uitsluiting van de rest van Noord-Amerika (Mexico én Canada!), Centraal-Amerika en Zuid-Amerika is op zich een studie waard in vooringenomenheid en vanzelfsprekend supremacistisch denken van de westerse media.
[2] Het echte Engeland, de grootste regio van Groot-Brittannië, niet ‘Engeland’ zoals het regelmatig verkeerd wordt gebruik als synoniem voorn Groot-Brittannië.