De werkgeversorganisaties zijn ‘gematigd positief’ over de federale begroting 2023. In tijden van zware sociale crisis en na de bikkelharde antisociale campagne van deze organisaties is dat een teken aan de wand. De vertegenwoordigende organisaties van de werkende bevolking denken er daarentegen volledig anders over. Geen enkel probleem werd ten gronde aangepakt. Voor elk wat wils? Dan wel met de nadruk op ‘wat’.

De argumenten van de werkgeversorganisaties komen zeer ruim en nauwelijks gecontesteerd aan bod in de mainstream media. Wie er in geïnteresseerd is, vindt ze daar voldoende terug.

De voorbije maanden hebben zij een niets ontziende anticampagne gevoerd tegen de automatische loonindex. Aan de woekerwinsten van een aantal grote bedrijven mocht immers niet geraakt worden.

Solidariteit onder bedrijven, geen sprake van

Ook een onderscheid qua solidariteit tussen de ondernemingen die wél lijden onder de energiecrisis en zij die daar wel bij varen is voor hen uit den boze. Het gaat deze organisaties immers om een fundamenteel principe: winsten mogen in geen enkel geval gunstig zijn voor zij die het werk leveren, voor zij die deze winsten mogelijk hebben gemaakt.

De automatische loonindex – de enige garantie op behoud van de koopkracht voor de werkende mensen die van een maandloon leven – is voor hen kop van jut. Dat verlies van koopkracht voor miljoenen werkende burgers ook slecht is voor de economie, deert hen niet.

Zelfs al wordt de taart kleiner door dat verlies aan koopkracht, zolang de winstmarges behouden blijven, is dat voor hen OK.  Het bijna feodale cynisme van deze organisaties laat niet toe dat winsten onderdeel worden van sociale onderhandelingen.

Er zijn wel degelijk bedrijven, meestal kleinere KMO’s, die het inderdaad moeilijk hebben, maar solidariteit van grote bedrijven met de kleine is not done voor deze captains of industry. ‘Solidariteit’ moet en zal alleen komen van de werkende bevolking.

Gematigd positief …

Zij zijn nu ‘gematigd positief’ over de federale begroting 2023. In de geschiedenis van dit land is het trouwens nog nooit voorgekomen dat werkgevers zeer positief waren over begrotingen. Daar is een eenvoudige verklaring voor.

Eerst en vooral kan het voor hen nooit goed genoeg zijn als het gaat over het verwerven van winsten ten koste van al de rest. Ten tweede beseffen zij echter ook dat al te triomfalistisch doen niet goed is voor hun imago en de standpunten van de sociale partners alleen maar zou verharden.

Wanneer de sociale organisatie die de werkende bevolking vertegenwoordigen, de vakbonden, eveneens gematigd positief zijn, betekent dat iets heel anders. Het komt er op neer dat zij hun mensen willen tonen wat effectief bereikt werd dankzij hun strijd.

Deze houding is echter in geen geval tactisch, zoals die van de werkgevers. Er is immers heel wat in deze begroting die voor de werkende bevolking allesbehalve een uitweg uit de crisis biedt.

Verdeel en heers

Er wordt door de werkgevers en hun politieke bondgenoten bij de neoliberale partijen N-VA, Open Vld, Vlaams Belang en (delen van de) CD&V weer zwaar gestookt tegen de volgens hen overdreven hoge lonen en pensioenen van de ambtenaren. Hun boodschap aan de werkende mensen is echter routineus en perfect voorspelbaar:

“Kijk niet naar de grootverdieners en de enorme winsten boven u, kijk naar de mensen naast en onder u. Eis niet dat iedereen de degelijke lonen en pensioenen van onze overheidsambtenaren krijgt. Eis integendeel dat ook zij voortaan onderbetaald worden en te lage pensioenen krijgen zoals u.”

Manipulatie van cijfers – een vast ingrediënt, nooit werken met gemiddelden, maar met de cijfers van de hoogste pensioenen van een kleine minderheid van topambtenaren – is zoals steeds het propaganda-instrument par excellence.

Tevens stellen zij pensioenen voor als een afzonderlijke uitgave van de overheid op kosten van de werkgevers. Niets is minder waar. Pensioenen zijn uitgesteld loon.

Met maandelijkse afdrachten van een deel van het loon dat werkende mensen hebben verdiend spijzen zij hun  pensioenkassen. Pensioenen zijn met andere woorden geen geld van de bedrijven, maar van de werkende mensen.

Perequatie?

De vakorganisaties van de openbare sector VSOA (ACLVB), FCSOD (ACV) en ACOD (ABVV) zijn er echter in geslaagd de doelstellingen van deze verdeel-en-heers-anti-campagne tegen te houden.

De berekeningsmethode van de pensioenen in de overheidssector blijft behouden. Deze methode wordt de perequatie¹ genoemd. Deze herberekening gebeurt om de twee jaar en moet nu op 1 januari 2023 opnieuw gebeuren.

Met deze methode volgen deze pensioenen de werkelijke lonen van de nog werkende collega’s (die immers bij elke loonstijging ook een hogere pensioenbijdrage opzij zetten).

Welvaartsvastheid

Koen De Mey, voorzitter van de FCSOD, die de Openbare Sectoren van de ACV samenbrengt, zegt hierover: “De afschaffing van de welvaartsvastheid² zou ervoor zorgen dat de gepensioneerden naarmate ze langer met pensioen zijn hun inkomen zien dalen tegenover de actieven.”

François Fernandez-Corrales, voorzitter van het VSOA, de openbare sector van de ACLVB: “Zo laat je gepensioneerden geleidelijk verarmen. Gelukkig hebben we dit kunnen vermijden.”

Michel Meyer, voorzitter van de ACOD, de openbare sector van het ABVV: “In het ambtenarenstelsel is de afgelopen jaren al drastisch bespaard, waardoor de pensioenen de komende jaren al zullen dalen. De limiet is bereikt!”

Tijdskrediet, flexijobs …

Over het verlies van tijdskrediet, het mechanisme dat werkende ouders toelaat tegen gedeeltelijk loonbehoud tijd vrij te maken voor hun gezin, zijn de vakbonden allesbehalve te spreken.

Snijden in het tijdskrediet door de federale regering is volgens de ACLVB een puur financiële operatie die ten koste gaat van heel wat werknemers.

Tevens pleegt de regering met deze inkrimping woordbreuk, omdat ze had beloofd deze thematiek op tafel te leggen tijdens het geplande sociale overleg in november.

Ook de uitbreiding van de toepasbaarheid van flexijobs en studentenarbeid gaat in tegen de echte sociale noden voor beter en degelijk aanbod van voltijdse banen en duurzamen kwaliteitsvolle tewerkstelling.

De liberale vakbond juicht de maandelijkse energiekorting toe, net als de overwinstbelasting voor energiebedrijven maar beoordeelt beide maatregelen als onvoldoende en onzeker. Zij vreest dat werkende mensen de echte rekening achteraf gaan gepresenteerd krijgen.

ACV-Puls van zijn kant verbaast er zich over dat flexijobs nu ook mogelijk worden in de cultuursector, iets waar niemand uit de sector op gevraagd heeft.  ”

“Flexi-jobs betekent nog meer korte contracten en onzekerheid. Ze worden zo deel van het probleem, niet van een oplossing. In een sector die al kreunt onder de onzekere contracten, zal het systeem van de flexi-obs de instabiliteit van de tewerkstelling enkel doen toenemen.”

“Er is net nood aan langere contracten en meer stabiele tewerkstelling”, aldus nog Tijs Hostyn, sectorverantwoordelijke cultuur en media van ACV-Puls.

Woordbreuk

Ook het ACV noemt de beslissingen van de federale regering hierover woordbreuk. Op 30 juni 2022 was immers een voorakkoord afgesloten voor de federale ambtenaren.

Voor het eerst in 12 jaar hadden zij nog eens zicht op een loonakkoord voor hun sector en voor het eerst in 20 jaar op een loonsverhoging bovenop de automatische loonindexering. “Maar na die bemoedigende stappen in het sociaal overleg pleegt de regering nu schaamteloos woordbreuk!”

“Met dat voorakkoord hadden 65.000 federale ambtenaren eindelijk zicht op een herwaardering van hun koopkracht. Het is bedroevend dat de regering, net op een ogenblik dat ook vele federale ambtenaren het moeilijk hebben om hun energiefactuur te betalen, de verwachte loonsverhoging intrekt”, aldus Johan Lippens, teamverantwoordelijke Federale Overheid bij ACV Openbare Diensten.

“Er komt evenmin een verhoging van de eindejaarstoelage, geen loonsverhoging van (amper) 2% en het is nog steeds wachten op maaltijdcheques. Hoewel de maaltijdcheques vanaf november 2022 werden beloofd, moeten de federale ambtenaren nog tot 2024 op de cheques wachten.”

“We moeten de vraag durven stellen of deze regering nog sociaal overleg binnen de federale overheidssector wenst. Het is een raadsel hoe het sociaal overleg nu verder moet.” aldus nog Johan Lippens.

Niet niets, maar niet genoeg

Het ABVV is eveneens zeer scherp voor deze begroting: “We zien enkele stappen in de goeie richting, maar de politieke rechterzijde en de werkgevers boeken belangrijke ideologische overwinningen, ter versterking van een liberaal model dat niet het onze is.”

De vakbond juicht de steunmaatregelen voor de energieprijzen en het behoud van de loonindexering in januari 2023 toe.

“Een verschil van 1.000 euro op de factuur is meer dan welgekomen. Het ergste wordt vermeden. Er worden eindelijk bijdragen gezocht van de banken, bij de overwinsten en bij kapitaal. Dit is niet niets! Maar het is niet genoeg!”

Het ABVV klaagt tevens aan dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de grote bedrijven die enorme woekerwinsten maken tijdens de energiecrisis en de bedrijven (meestal kleinere bedrijven en kmo’s) die wel lijden onder de hoge energieprijzen.

Integendeel, de grote winstslikkers, zoals energiegigant Engie, die dat totaal niet nodig heeft, krijgen evenveel ‘compensatie’ van 7% op de werkgeversbijdragen toegespeeld als de bedrijven die het wél nodig hebben.

Werkende bevolking betaalt de eindrekening

Die rekening wordt grotendeels betaald door de sociale zekerheid, dat wil zeggen met de maandelijkse bijdragen van de werkende mensen, slechts zéér gedeeltelijk met belastingen op de overwinsten.

Ook het besliste uitstel van de betaling van de sociale bijdragen door de werkgevers zet de sociale zekerheid verder onder druk.

De socialistische vakbond ziet in deze maatregelen net als de andere vakbonden een feitelijke ondergraving van het sociaal overleg. Flexijobs, studentenarbeid en tijdskrediet horen in het sociaal overleg thuis, zoals ook was beloofd door de federale regering.

Fiscale hervorming?

De fiscale hervorming tenslotte is volledig afwezig in deze begroting. Blijkbaar zou daar in december over worden beslist. Voor het ABVV is het nu reeds duidelijk hoe die er moet uitzien: herstel van de progressieve belastingvoeten voor de hoogste inkomens.

De socialistische vakbond vreest na deze begroting in de context van de huidige crisis dat de werkende bevolking het vertrouwen in haar leiders volledig verliest.

Zij blijft na deze begroting onverminderd bij de intentie om op 9 november een algemene staking uit te roepen.

 

Analyses van de federale begroting wat betreft de klimaatcrisis, defensie en het openbaar vervoer maken deel uit van volgende artikels.

Notes: