Operatie ‘Steadfast Noon’ moet Rusland tonen dat de NAVO klaar is om gepast op een kernwapenaanval te antwoorden. Tenminste, dat is de officiële uitleg. Tijd om even dieper in te gaan op de echte redenen waarom deze jaarlijkse oefening zoveel aandacht krijgt. Die zijn complex en talrijk: intimideren van ‘de Russen’ hoort er echter niet bij.

De NAVO-lidstaten België, Nederland en Duitsland houden oefeningen onder de wat rare naam Steadfast Noon (standvastige middag) om hun paraatheid te tonen dat de kernwapens die in Kleine Brogel, de Nederlandse basis Volkel en de Duitse basis Büchel gestationeerd staan wel degelijk snel en efficiënt kunnen worden gelanceerd met behulp van daarvoor speciaal uitgeruste gevechtsvliegtuigen met getrainde ervaren piloten.

Het gaat om klassieke ‘bommen’, geen raketten met eigen aandrijfkracht. De B-61-kernwapens waarvan hier sprake (‘en die binnenkort worden vervangen door de gemoderniseerde versie B61-12) moeten door een vliegtuig naar hun doelwit worden vervoerd, waar ze worden afgeworpen.

Deze bommen bestaan uit twee delen, een klassieke bom met een springlading en de kernstoflading, die door de eerste bom tot ontploffing wordt gebracht. Daarvoor moet de bom aan boord wel zo worden ingesteld dat die koppeling gebeurt. Zoniet ontploft alleen de gewone bom (of niet) en wordt de radioactieve kernwapenlading alleen verspreid in de onmiddellijke omgeving zonder een kernwapenontploffing.

Eerst moet de gewone bom ook ontploffingsklaar worden gemaakt. Anders valt ze als een baksteen neer zonder verder gevolg. De betrokken piloten moeten tevens dat koppelingsmechanisme op een te bepalen ogenblik inschakelen. Dat kan alleen met vliegtuigen die daarvoor de nodige technische uitrusting hebben.

Piloten en begeleidende technici worden nu getraind op snelle lading aan boord van de toestellen, uitvoering van de vlucht naar het doelwit (dat kan veranderen tijdens de vlucht), tijdige schakeling van het koppelingsmechanisme en tenslotte, het correct afwerpen van de bom op het vastgelegde doelwit.

Dit is slechts een korte samenvatting. Technisch is het allemaal ingewikkelder dan dit, maar dit is in grote lijnen waar deze oefening over gaat. Die gebeurt nu met nepbommen, die alle technische kenmerken hebben van de echte kernbommen, zonder de springladingen.

Zo voorzichtig zijn ze wel bij de NAVO. Toestellen kunnen immers neerstorten (en sinds kernwapens bestaan is dat overigens meermaals gebeurd – tot nu steeds met kernbommen die nog niet waren gekoppeld en geactiveerd).

Er wordt heel wat doorgedramd over de vernietigende capaciteit die deze bommen hebben. De cijfers die daarover in de media worden verspreid kloppen zeker. Deze bommen zijn gruwelijke massavernietigingswapens. Toch zijn ze compleet nutteloos voor een kernoorlog die je wil winnen. Ze zijn alleen goed voor een totale armageddon.

Drie methodes van lancering

Er zijn in grote lijnen drie soorten kernwapens, eerst en vooral de bommen aan vliegtuigen waarvan nu sprake in de huidige NAVO-oefening. Daarnaast zijn er kernraketten die vanop vaste basissen op het land worden gelanceerd. De derde soort zijn kernraketten die vanop duikboten worden gelanceerd.

Kernraketten op vaste lanceerbasissen staan vooral in de VS zelf en in Rusland (zie de kaarten hieronder). Het zijn zeer zware ballistische raketten. Met ballistisch wordt bedoeld dat ze als projectielen bij de lancering in een baan worden gebracht naar een vastgelegd doelwit. Eenmaal gelanceerd is er geen mogelijkheid meer om dat doelwit te veranderen of om het vluchttraject te wijzigen. Hun doelwitten zijn grote steden, havens, grote militaire basissen. Hun ballistisch traject maakt hen wel veel kwetsbaarder voor antiraketsystemen.

Op duikboten staan kleinere raketten, die echter wel besturingsmechanismen hebben om ze tijdens de vlucht te leiden. Daarom worden ze tactische wapens genoemd. Zij kunnen worden ingezet op kleinere doelwitten. Je kan er de vijand mee misleiden, van vluchttraject én van doelwit veranderen. Bovendien kunnen deze wapens hun doelwit volgen als dit zich zou verplaatsen.

De meeste van deze kernwapens – met uitzondering van de kernbommen waar nu mee wordt geoefend – dragen trouwens meer dan één kernlading. Ze kunnen met andere woorden meerdere kernbommen tegelijk vervoeren, die meerdere doelwitten kunnen treffen, doordat ze tijdens hun traject van elkaar worden gesplitst en afzonderlijk afgeworpen.

Wat elke kernwapenexpert je echter kan vertellen is dat in het geheel van soorten kernwapens de door vliegtuigen vervoerde kernbommen en grote kernraketten op vaste landbasissen nutteloos zijn voor een kernoorlog die je wil winnen. Een ‘beperkte’ kernoorlog is met deze wapens uitgesloten. Hun lancering heeft alleen zin als ze massaal is met het volledige arsenaal. Nu ja, ‘zin’. Ze betekenen totale kernoorlog, totale vernietiging.

Duikboten met kernwapens

De beschikbare vernietigingskracht van alle kernwapens in duikboten is op zich ruim voldoende om de aarde meerdere malen te vernietigen. Eén VS-kernduikboot is in staat om 21 steden in Rusland of China te raken. Daar heeft het land er 71 van. Die zijn niet allemaal effectief uitgerust met kenwapens, maar ze hebben wel allen het technisch potentieel. Rusland heeft er 33, Groot-Brittannië 11, Frankrijk 10, China 3, India 2.

Over hoeveel kernwapens precies op elk ogenblik klaar voor gebruik in een of andere duikboot rondvaren is uiteraard geheim. Het grote voordeel is dat duikboten van eender waar op zee hun massavernietigingswapens lanceren. Ze zijn met andere woorden onmogelijk te stoppen met een tegenaanval.

De kleine aantallen duikboten van China en India lijken in dit geheel verwaarloosbaar. Waarnemers gaan er van uit dat China en India in werkelijkheid slechts één van hun duikboten paraat kunnen maken. Bedenk echter wel dat één kernduikboot van eender welk van deze landen voldoende is om tientallen steden te verwoesten en een kettingreactie van tegenaanvallen in gang te zetten.

Diezelfde expert kan je tevens uitleggen dat de fameuze kernraketten Minutemen (omdat ze binnen enkele minuten hun doel kunnen bereiken) in de dun bevolkte staten van de Midwest, hoe groot en hoe vernietigend ze ook kunnen zijn, – ik blijf het herhalen – totaal nutteloos en overbodig zijn voor een kernwapenoorlog die je wil winnen.

De vijand kan kaarten lezen

De reden waarom kan iedereen met een dosis gezond verstand zelf wel raden. De vijand weet waar die lanceerbasissen staan. Ze zijn de eerste doelwitten bij een kernoorlog. Bij een aanval met kernwapens heb je met andere woorden slechts enkele minuten tijd (en die tijd kort met de jaren in dankzij de technologische evolutie) om deze zware kernraketten te lanceren.

Bovendien kan je ze dan beter allemaal ineens lanceren, omdat alle basissen enkele minuten na het begin van de kernoorlog toch worden vernietigd – ook die waarvan je eigenlijk niet wou lanceren. Voor het personeel ter plaatse hoeft naar boven komen na de lancering niet meer want de wereld daarboven is toch onbewoonbaar geworden.

Kernbommen vanuit vliegtuigen zijn al helemaal nutteloos. Om ze effectief te lanceren moet je er van uitgaan dat de betrokken luchtmachtbasis nog niet geraakt is door een tegenaanval. Vervolgens moet je er op hopen dat de vliegtuigen niet worden neergehaald voor ze hun doel bereiken. Zelfs al alle toestellen van alle zes Europese luchtmachtbasissen met VS-kernwapens tegelijkertijd zouden opstijgen, zijn dat er nog te weinig om het luchtafweergeschut van Rusland te kunnen omzeilen.

Je kan je bij deze waanzin twee vragen stellen: waarom bestaan die wapens nog, waarom wordt er nog altijd met deze wapens geoefend? Je mag dan eerst en vooral wijzen op de wapenbedrijven die deze geldverspillende (voor ons, belastingbetalers) en winstgevende (voor de betrokken bedrijven) spullen fabriceren, maar dat volstaat niet als uitleg.

Werkgelegenheid

In de VS zelf zit er nog een andere drijfveer achter. De Minutemen-raketten staan in landelijke, dun bevolkte gebieden, omdat ze daar ver weg zijn van dichtbevolkte steden en gebieden. Dat is toch de officiële uitleg. Alsof die dichtbevolkte gebieden bij een kernoorlog daarom wél zouden worden gespaard. De drijvende kracht achter het behoud van deze installaties is niet militair maar politiek.

Naast lobbyen voor steun bij bedrijven voor hun tweejaarlijkse (!) verkiezingscampagnes ijveren Congresleden in de VS ook voor de bouw van militaire installaties (en gevangenissen) als vorm van tewerkstelling in hun landelijke en door werkloosheid geteisterde kiesdistricten.

Defensie is naast een lucratieve business voor privé-bedrijven tevens de grootste werkgever van de VS. Kortom, de lanceerbasissen van intercontinentale ballistische kernraketten vanuit de Midwest hebben geen militair nut, ze staan er om andere redenen.

Zijn die landbasissen voor grote kernraketten al militair zinloos, dan is dat voor kernbommen aan vliegtuigen nog meer het geval.

Psychologie van kernwapens

De analyse van deze waanzin is daarmee nog niet afgerond. Militaire psychologen gaan er van uit dat als er ooit echt een bevel komt om een kernoorlog te beginnen, een aanzienlijk deel van de soldaten achter de lanceringsschermen in de vaste landinstallaties en in de duikboten dat bevel niet gaan opvolgen of de lancering zelfs gaan saboteren.

De geschiedenis van de kernwapens heeft dat al meerdere malen aangetoond. Tijdens de rakettencrisis rond Cuba in 1962 wilde een commandant van een Russische duikboot een kernraket gooien op Amerikaanse schepen die dieptebommen afwierpen. Een dergelijk bevel kon hij – gelukkig maar – niet alleen uitvoeren. Zijn tweede en derde officier moesten eveneens hun toestemming (en hun geheime code) geven. In dit geval weigerde de derde officier, de laatste van de drie.

In de late jaren 1980 kreeg een lanceringsbasis van landraketten in de Sovjet-Unie op zijn radar meerdere inkomende Amerikaanse kernraketten te zien. De bevelvoerende officier liet de minimale tijd passeren om nog te kunnen reageren zonder het bevel voor de tegenaanval te geven. Er gebeurde niets. Het bleek een computerfout te zijn in de radar. Er kwamen geen kernraketten af.

De lijst incidenten met kernbommen sinds 1945 is enorm, met naast gecrashte vliegtuigen, per vergissing gedropte niet-geactiveerde kernbommen en een hoop nipt afgewende bijna-lanceringen (zie List of military nuclear incidents).

Militairen weten uiteraard ook wel dat de echte kernoorlog zal worden gevoerd met de kernraketten die vanop duikboten worden afgevuurd. Het is dus allesbehalve zeker dat de piloten die worden opgeroepen voor een opdracht wel zullen opdagen en er voor zullen kiezen bij hun gezin te blijven tot de wereld vergaat.

Verder zullen er zonder de minste twijfel piloten zijn die hun bom tijdens de vlucht niet zullen activeren en/of ergens niet-geactiveerd zullen droppen. Vervolgens zijn de enkele piloten die wél bereid zouden zijn hun opdracht uit te voeren allesbehalve zeker dat ze wel levend en wel hun einddoel zullen bereiken.

En zelfs als dat zou lukken, weten ze heel zeker dat hun thuisbasis (en hun thuisland) ondertussen ook vernietigd wordt door de tegenaanval. Om de absurditeit helemaal af te ronden, hun doelwitten zijn bij hun aankomst meer dan waarschijnlijk al vernield door kernraketten vanop duikboten.

Duikboten varen weliswaar ongemerkt en veilig naar hun doelwit, maar ook hun bemanningen weten dat er bij hun thuiskomst allesbehalve een ongeschonden terugkeer in huis en haard wacht.

Een kleine hoeveelheid kernbommen volstaat al

Wie uit deze analyse afleidt dat kernwapens dus nutteloos zijn en er niet echt een kernoorlog dreigt vergeet echter één ding: het volstaat dat enkele duikboten, een paar landinstallaties en enkele vliegtuigen er in slagen hun kernwapens af te vuren om het gruwelijke armageddon te ontketenen. Met slechts 10 procent (en waarschijnlijk zelfs minder) van al hun kernwapens zijn zowel de VS als Rusland reeds in staat de wereld helemaal te vernietigen.

Want ook dat is de waanzin van kernwapens: boven een bepaald aantal maakt het eigenlijk niet veel uit hoeveel je er hebt.

Het gevaar van een kernoorlog is reëel, maar niet op de cleane macho manier zoals NAVO-woordvoerders dat graag voorstellen. Een echte kernoorlog zal grauwe chaos zijn onder een pikdonkere hemel die jarenlang door nucleair stof zal worden verduisterd, alle oogsten zal vernietigen en het leven voor de menselijke soort grotendeels onmogelijk zal maken. Niet iets om naar te streven.

Albert Einstein zei ooit: “Ik weet niet met welke wapens de Derde Wereldoorlog zal worden gevochten, maar de Vierde Wereldoorlog zal met stenen en stokken worden gevochten.”

Als van alle drie de systemen om kernwapens te lanceren die met vliegtuigen de meest zinloze is, waarom gaan die oefeningen dan nog door. Daar zijn eerst en vooral budgettaire redenen voor: al die dure spullen moeten toch hun ‘nut’ tonen.

 

On the Beach (1959) is een sf-film over de bemanning van een Amerikaanse duikboot na een kernoorlog die het hele noordelijke halfrond heeft vernietigd en die in de buurt van San Francisco aankomt en er een dode stad terugvindt. De film duidt geen ‘dader’ voor die oorlog aan en suggereert dat het om een per vergissing begonnen oorlog gaat. Gebaseerd op de roman On the Beach van Neville Shute. (Trailer 4:46)

 

De NAVO-legers kunnen zich niet permitteren die dingen zomaar in de vitrine te laten staan. Dat zou de roep om inkrimping van de militaire budgetten alleen maar luider maken. Dat is op zich al een degelijke reden om deze oefeningen te laten doorgaan.

Of de piloten en hun collega’s op de grond écht geloven dat zij deelnemen aan een grootse reddingsoperatie om de vrije wereld te beschermen is volledig irrelevant. Er zullen er inderdaad wel bij zijn die dat echt geloven. De meesten hebben gewoon een baan die ze graag doen, die heel avontuurlijk en glamoureus is, perspectief geeft op een vroeg pensioen en verder doen ze dit werk in de stille hoop dat het hun tijd wel zal duren.

Deze oefening zou bedoeld zijn om ‘de Russen’ te waarschuwen, alsof die niet reeds voldoende op de hoogte zouden zijn en de basis van Kleine Brogel niet op de landkaart zouden weten te liggen. Laat dat immers duidelijk zijn. De oefening Steadfast Noon die nu doorgaat wordt om de zoveel jaar gedaan. Dat weten de Russen al heel lang. Het enige verschil met de andere jaren is dat er door de oorlog in Oekraïne veel meer aandacht aan gegeven wordt door de grote media. Laat net dat de voornaamste bedoeling zijn van Steadfast Noon.

Het echte doelwit van operatie Steadfast Noon is u, lezers van dit artikel, u en de hele Europese bevolking. Ruime verspreiding door de kritiekloze massamedia garandeert maximale impact van de boodschap.

De propagandadienst van de NAVO weet zeer goed dat het publiek vliegtuigen en bommen verbindt met de beelden van Hiroshima en Nagasaki. Ook daarom zijn deze oefeningen ‘nuttig’.

U, beste burger, moet er maar mee ophouden om besparingen op defensie te eisen om die te gebruiken voor sociale voorzieningen, gezondheidszorg, onderwijs en al dat soort ongein. U moet terug leren gehoorzaam zijn en luisteren naar zij die het beter weten dan u. Wees heel bang en heel braaf. Daarom dus.