Er woedt een mediastorm in Groot-Brittannië over een tweet van BBC-sportjournalist Gary Lineker. Die zou de strikte richtlijnen van politieke onpartijdigheid geschonden hebben. Gretig overgenomen door de media hier, heel opmerkelijk, want er klopt niets van. De BBC is sinds zijn oprichting in 1922 nooit onpartijdig geweest. Dat was ook nooit de bedoeling.

Kort samengevat en ruim overgenomen door de media hier: sportjournalist en voormalig topvoetballer Gary Lineker werd geschorst als presentator van het populaire BBC-programma Match of the Day.

Dat werd beslist door de leiding van de BBC drie dagen nadat Gary Lineker op zijn persoonlijke Twitter-account het beleid en het woordgebruik van de huidige Conservatieve regering over de bootvluchtelingen had vergeleken met het discours van nazi-Duitsland in de jaren 1930, voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog.

Trage reactie van de BBC-top en van Labour

Oorspronkelijk deed de BBC niets. Reactie kwam er pas toen de Conservatieve regering er bij de bestuurders van de omroep klacht over neerlegde. Hij werd vervolgens geschorst in afwachting van een beslissing ten gronde. De oppositiepartij Labour liet zich aanvankelijk evenmin horen. 

Toen gebeurde iets dat noch de BBC, noch de Conservatieve regering, noch Labour, noch de andere media hadden ingeschat: er ontstond een overweldigende golf van sympathie voor Gary Lineker. Voetbalfans lieten weten niet langer naar Match of the Day te zullen kijken. Voetballers verklaarden geen interviews te geven aan BBC-journalisten zolang Gary Lineker geschorst bleef.

Die overweldigende reactie was alleen verrassend voor wie het politieke en media-discours gelooft – in de eerste plaats politici en journalisten zelf – dat de bevolking grotendeels achter een zeer repressieve aanpak van de vluchtelingencrisis zou staan.

Pas dan, na de uitbarsting van sympathie voor Lineker, schoot Labour in een zeer lauwe reactiekramp. Meerdere Labour-politici als Yvette Cooper verklaarden dat ze het oneens waren met de vergelijking van Lineker maar dat hij wel het recht op zijn mening had en dat hij die mocht uiten. Zopas, terwijl ik dit artikel schrijf werd de schorsing van Lineker door de BBC ongedaan gemaakt.

Onverdachte consequente steun

Er was slechts één parlementslid die zich zonder enige reserve achter de opinie van Lineker schaarde. Jeremy Corbyn sloot zich volledig bij zijn opinie aan, wat niet te verwonderen was. Hij had zich zelf al in dezelfde lijn uitgedrukt als enige (Labour)parlementslid.

Ik zet (Labour) tussen haakjes want Corbyn werd definitief uit de partij gezet door voorzitter Keir Starmer, wegens ‘antisemitisme’. Over de absurde onzin van die bewering en de redenen waarom ze gelanceerd werd in 2015 kan de volger van deze nieuwssite voldoende artikels vinden.

Die steun van Corbyn is niet zomaar consequent. Gary Lineker nam zelf deel aan de hetze tegen Corbyn toen hij nog partijvoorzitter was, met de onvertaalbare tweet ‘Bin Corbyn’, (werp Corbyn in de vuilbak). Daar werd Lineker nooit op aangesproken. Het tekent de echte persoonlijkheid die Corbyn is dat hij dit standpunt inneemt ten bate van een persoon die hem de voorbije jaren niet gespaard heeft.

‘Politiek neutraal’

De bewering van de BBC dat Lineker met zijn recente tweet de gedragsrichtlijnen van openbare neutraliteit zou hebben geschonden is te belachelijk voor woorden. Het huidige hoofd van de BBC, een rijke oligarch, heeft vorig jaar nog 400.000 pond gestort als steun voor de Conservatieve Partij.

Sterjournaliste Laura Kuenssberg heeft tijdens de verkiezingen van 2019 talrijke tweets verstuurd waarin zijn opriep vooral niet op Corbyn te stemmen. Haar openlijk vijandige commentaren en interviews met Corbyn waren toonbeelden van partijdige vooringenomenheid.

Een andere sterjournalist, Andrew Neill, is tegelijkertijd hoofdredacteur van het rechtse blad The Spectator. Nog een andere sterjournaliste, Kirsty Wark presenteerde een hele avondshow met Corbyn en een gefotoshopte Russische muts op een donkerrode achtergrond van het Kremlin.

Topjournalist John Ware van Panorama, presenteerde in 2019 de documentaire ‘Is Labour Anti-Semitic?’  Sindsdien is de ene na de andere revelatie uitgekomen dat hij interviews en beeldmateriaal kaderde om andere indrukken te geven. De BBC en andere Britse media zijn echter zo kies om daar geen enkele ruchtbaarheid aan te geven.

De voorbeelden van politieke vooringenomenheid van de BBC over de jaren heen zijn te talrijk om hier op te sommen, dit is slechts een selectie:

• één jaar na de oprichting van de BBC in 1922 kregen alle journalisten (toen nog enkel radio) de opdracht de stakingen voor te stellen als misdadig, stakers als relschoppers en over elk incident de indruk te wekken dat de stakers telkens de aanleiding gaven met eigen geweld tegen de ordediensten;
• na de Tweede Wereldoorlog schaarden de BBC-verslaggevers zich als één man (het waren dan nog uitsluitend mannen) achter alle pogingen van de Britse regering om de onafhankelijkheidsstrijd in de Britse kolonies in de kiem te smoren; artikels en uitzendingen uit die periode zijn doordrongen van openlijk racisme; de massaslachtingen van het Britse leger in ondermeer Kenia en India werden telkens met de mantel der liefde toegedekt;
• wie er vandaag de berichtgeving van de BBC over de Noord-Ierse kwestie van de jaren 1970 en 1980 op naleest, nakijkt, kan niet anders dan verbolgen zijn over het brutaal openlijke anti-Iers racisme van de BBC-journalisten;
• uit onafhankelijk onderzoek is gebleken dat de BBC systematisch videomateriaal verknipte om bij elke gewelddadige confrontatie met de mijnstakers van 1982-1983 beelden van brutale politierepressie te laten voorafgaan door beelden van stakers die de indruk gaven dat stakers eerst de politie hadden aangevallen;
• de BBC heeft sinds het ontstaan van de staat Israël altijd kant gekozen tegen de Palestijnse vrijheidsstrijd; het gebruik van passieve zinsconstructies, termen als ‘conflict’ en ‘wederzijds geweld’ zijn te talrijk om van toevallige redactionele omstandigheden te spreken; Palestijnen komen telkens weer om bij ‘gewelddadige confrontaties’, Israëli’s worden daarentegen altijd ‘vermoord door terroristen’; aanslagen door Israël gebeuren altijd ‘naar aanleiding van een of andere Palestijnse aanslag’, het omgekeerde is nooit het geval;
• de BBC heeft voluit de kaart getrokken van de ‘massavernietigingswapens’ in Irak in 2003, ook al waren de feiten reeds bekend; later verklaarde de BBC weliswaar dat ze waren ‘misleid’, ‘we were hoodwinked’, zoals toenmalig sterjournalist Jeremy Paxman beweerde.

De bewering dat de openbare zender BBC een politiek neutrale observator zou zijn is zonder meer onjuist. De zender is niet uitgesproken rechts of links, maar schikt zich naar de regering van het ogenblik, zij het toch altijd iets vriendelijker tegenover rechtse regeringen. De BBC haalt zijn internationale reputatie ondermeer uit de uitzonderlijk excellente kwaliteit van zijn documentaires, zijn series en zijn filmproducties. Die reputatie geldt echter niet voor zijn politieke berichtgeving. 

Dat weerlegt niet dat er wel degelijk ook zeer kritische berichtgeving aan bod komt op de zenders van de BBC. Die hebben met elkaar gemeen dat ze over onderwerpen en gebeurtenissen gaan die ofwel geen band hebben met de eigen Britse regering, met de NAVO of met de VS, ofwel gaan over een kwestie waar de beide machtspartijen het onderling en intern oneens over zijn, wat ruimte laat voor ‘onpartijdige kritiek’.

Overigens is de BBC in deze niet bepaald anders dan openbare en commerciële omroepen in de rest van de wereld, ook hier in eigen land.

DeWereldMorgen heeft meerdere artikels gepubliceerd die het neutrale karakter van de BBC (en andere media) in twijfel trekken. Enkele voorbeelden: 

De BBC of de mythe van een openbare dienst, en de VRT? Brits socioloog Tom Mills schreef het boek The BBC – Myth of a Public Service. In plaats van een openbare dienst die machthebbers ter verantwoording roept blijkt de BBC volledig vervlochten te zijn met de politieke en economische macht in Groot-Brittannië. Hoeft dat ons eigenlijk te verbazen?

BBC niet neutraal tijdens verkiezingen: misleidende titel geeft omgekeerde perceptie feiten ten nadele van Labour: Een onderzoek toont aan dat 88 procent van alle Conservatieve advertenties (ads) op sociale media vals en misleidend zijn tegenover nul procent van alle Labour ads. Openbare zender BBC verbergt die cruciale informatie echter in een zin helemaal onderaan het artikel en plaatst het artikel  onder een vage, veralgemenende en misleidende titel: “General election 2019: Ads are ‘indecent, dishonest and untruthful’, die de verkeerde indruk geeft dat alle politieke advertenties in dezelfde mate fout zouden zijn.

Studie bewijst: Guardian, BBC vooringenomen tegen Corbyn: Een studie van de Britse berichtgeving over Labour en anti-semitisme stelt “systematisch falen” vast. Onjuiste berichtgeving werd het meest begaan door de Guardian, openbare omroep BBC en de tabloid Sun.