Van 27 november tot 1 december vindt in New York de tweede bijeenkomst plaats van de lidstaten van het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens. De regering heeft ondanks deelname in 2022 als ‘waarnemer’ aan de eerste bijeenkomst van de lidstaten van het Verdrag, nog niet bevestigd dat ze terug zal deelnemen.

België heeft zich niet aangesloten bij het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens en is dus geen ‘partij’ bij het Verdrag. Daarom kan België alleen deelnemen als ‘waarnemer’ aan de vergaderingen van de lidstaten die wel bij het Verdrag aangesloten zijn.

In 2022 besliste de federale regering van Groen, Vooruit, Open VLD, CD&V, Ecolo, PS en MR op het laatste ogenblik om alsnog een officiële Belgische delegatie naar de eerste bijeenkomst van de Verdragstaten te sturen (Meeting of the State Parties, MSP).

Eerder had de Commissie Buitenlandse Betrekkingen van de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers al besloten om zelf een parlementaire delegatie te sturen, omdat de federale regering zo lang op zich liet wachten.

Die uiteindelijke deelname als ‘waarnemer’ was volgens het samenwerkingsverband van 53 organisaties in de Belgische Coalitie tegen Kernwapens (BCK) een zeer kleine pyrrusoverwinning. In ruil voor die deelname had de regering immers een geleidelijke verhoging van het defensiebudget tot 2% van het Bruto Binnenlands Product afgedwongen tegen 2035 – de norm die alle NAVO-lidstaten beloofden na te streven.

Ook in 2023 blijkt het moeilijk om een parlementaire delegatie naar de tweede MSP te zenden. De liberale partijen MR en Open VLD liggen dwars. De federale regering talmt eveneens met een beslissing.

Net als alle andere NAVO-leden heeft België het VN-Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens (Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons, TPNW), dat op 22 januari 2021 in werking trad, niet ondertekend.

Nochtans had de Belgische federale regering inspanningen voor nucleaire ontwapening opgenomen in haar regeerakkoord van oktober 2020. Daarin staat dat België op zijn minst zal onderzoeken of het TPNW een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening. Deelname als waarnemer aan de bijeenkomsten van de verdragspartijen bij het TPNW is een concrete uitvoering van deze intentie in het regeerakkoord.

In de huidige internationale context is elk engagement voor multilaterale nucleaire ontwapening van cruciaal belang. Daarom roept de BCK de federale regering op om een officiële delegatie te sturen naar de tweede bijeenkomst van de lidstaten bij het Verdrag in New York. Het BCK wijst België op haar verantwoordelijkheden en verplichtingen als lidstaat van het Non-proliferatieverdrag (1970) en haar engagementen in het eigen regeerakkoord.