Er worden gevangenen geruild en er komen vier dagen lang geen (lucht)aanvallen. Dat is het resultaat van de onderhandelingen tussen Israël en Hamas. Het toont aan dat de druk van de internationale solidariteitsbeweging effect heeft en dat ze door moet gaan tot een langdurig staakt-het-vuren realiteit is.
Hamas zal de komende dagen 50 gijzelaars vrijlaten. Israël van haar kant laat 150 Palestijnse gijzelaars vrij en zal vier dagen lang geen (lucht)aanvallen uitvoeren. Dat is het resultaat van onderhandelingen tussen Israël en Hamas die met bemiddeling van Qatar plaatsvonden. Terwijl families van de gijzelaars aan bede kanten herenigd worden, krijgen de Palestijnen in Gaza de kans om hun doden te begraven.
Druk van de publieke opinie
Tot nu toe had Israël steeds elke vorm van gevangenenruil geweigerd. Dat die er nu toch komt, net als de humanitaire pauze, kan enkel begrepen worden door te kijken naar de druk van de wereldwijde publieke opinie.
In Israël zelf waren de families van de gijzelaars drijvende krachten achter protesten van duizenden Israëlische burgers die aandrongen op een staakt-het-vuren en een gevangenenruil.
Wereldwijd protest werkt, zoveel is duidelijk
Dat ook president Biden heeft aangedrongen op een humanitaire pauze heeft eveneens alles te maken met de groeiende protesten in zijn eigen land en de schrik dat onvoorwaardelijke steun aan Israël hem stemmen zal kunnen kosten.
Voorstanders van het zionistische project beweren dan wel dat dit akkoord er komt omdat Hamas zou bezweken zijn onder de militaire druk van de belegering van Gaza door het Israëlisch bezettingsleger. Niets is minder waar. Dit is wel degelijk een eerste politieke nederlaag voor de extreemrechtse regering van Netanyahu.
Eerst en vooral is dit akkoord de uitvoering van voorstellen die Hamas reeds de eerste week na 7 oktober heeft gedaan, om de Israëlische gijzelaars te ruilen voor de duizenden Palestijnen die in Israël worden vastgehouden zonder vorm van proces, waaronder meer dan 200 kinderen.
Velen daarvan zitten vast zonder enige vorm van beschuldiging met de expliciete bedoeling de familie onder druk te zetten om andere familieleden aan te geven. Ook deze Palestijnen zijn met andere woorden ‘gijzelaars’.
Eerste minister Netanyahu en meerdere van zijn extreemrechtse ministers hebben vanaf de eerste dag verklaard dat er geen sprake kon zijn van een ‘ruil’. Alleen onvoorwaardelijke vrijlating van de Israëlische gijzelaars was de militaire doelstelling.
Alle gruwelijke vernietiging en mensenlevens ten spijt is het Israëlisch leger er niet in geslaagd ook maar één gijzelaar te bevrijden, wat nochtans altijd de openlijk gestelde bedoeling was.
“Internationale gemeenschap moet pleiten voor staakt-het-vuren”
Er is wel degelijk iets aan het kantelen, het protest werkt. Zoveel is duidelijk. Tegelijkertijd blijft het bijzonder cynisch om een etnische zuivering enkele dagen te laten pauzeren om vervolgens onverminderd verder te gaan. Een pauze houd je bij een voetbalmatch, niet bij een genocide.
Dat gaf eerder ook CD&V-voorzitter Sammy Mahdi al aan. “Wanneer ik de Europese leiders zag hoera vieren voor het standpunt van een humanitaire pauze, dan heb ik daar heel cynisch op gereageerd”, aldus Mahdi twee weken geleden in De Afspraak.
“Op het moment dat bommen vallen, dat 4.000 kinderen sterven, 10.000 slachtoffers vallen in de Gaza-strook, dan zeggen: we gaan even een pauze nemen en dan zien we wel of we verder doen, dat lijkt me niet de juiste houding”.
Een pauze houd je bij een voetbalmatch, niet bij een genocide
“Het feit dat deze pauze nu centraal onderwerp van discussie is, markeert vandaag als de zoveelste dag zonder vooruitgang naar de enige humanitaire oplossing die er echt toe doet: een einde aan dit afschuwelijke bloedvergieten”, zo stelt ook de organisatie Oxfam vast in haar reactie op het akkoord.
En verder: “De internationale gemeenschap moet er dringend voor pleiten dat deze wapenstilstand uitmondt in een duurzaam staakt-het-vuren (…). Dit moet leiden tot een vredesproces dat de kern van het conflict aanpakt: een einde aan de langdurige militaire bezetting van Palestijns gebied door Israël en aan de blokkade van Gaza en tegelijkertijd de vrijlating van alle gijzelaars bewerkstelligen.”
“Dit proces moet de burgerlijke, politieke en mensenrechten van de Palestijnen respecteren, met de nadruk op hun recht op zelfbeschikking en gelijkheid”, zo besluit Oxfam.
Solidariteitsbeweging moet doorgaan
“We zijn in oorlog en zullen de oorlog doorzetten”, zo liet de Israëlische eerste minister Benjamin Netanyahu reeds kort na het sluiten van het akkoord verstaan dat het met deze pauze niet zijn bedoeling is om tot een langdurig staakt-het-vuren over te gaan.
De komende vier dagen zullen aantonen of vrede mogelijk is. Wanneer Netanyahu na vier dagen waarin het leven zich langzaam kan herstellen, opnieuw beslist om die ontkiemende vormen van leven de grond in te bombarderen, zal het opnieuw aan de internationale solidariteitsbeweging zijn om hem te doen stoppen.
Terwijl de huidige humanitaire pauze enerzijds aantoont dat die solidariteitsbeweging effect kan hebben, toont ze anderzijds ook aan dat ze nog steeds door moet blijven doorgaan tot een volledig en definitief staakt-het-vuren realiteit is.