PS-voorzitter Paul Magnette lanceert op het verkiezingscongres van zijn partij de 32-uren/vierdaagse werkweek als prioriteit voor de volgende regeringen. Werkgevers, N-VA en Open VLD reageren negatief. Onhaalbaar en onbetaalbaar. Integendeel, stellen de vrouwenbeweging Femma en Miranda Ulens van het ABVV.
Femma-woordvoerder Ilse De Vooght: “We hebben als vrouwenbeweging dit thema sinds ons ontstaan op de agenda staan. We merken dat het voor veel vrouwen moeilijk is om aan de hedendaagse norm van een 38-urige werkweek te geraken.”
“Voor een deftig loon, een volwaardige carrière en een degelijk pensioen moet je nu 38 of 40 uur per week werken. Dat is voor veel vrouwen niet haalbaar omdat zij vaak nog de waardevolle zorgarbeid te verrichten hebben en die willen we ook niet kwijt of uitbesteden.”
“Er is ook veel onbetaalde arbeid, zoals zorgarbeid, huishouden, kinderen, mantelzorg, vrijwilligerswerk, zelfzorg. Hier is nu veel te weinig ruimte voor. Die dominantie van betaalde arbeid en die 40 werkuren per week is voor veel mensen niet haalbaar.”
“Bovendien, veel mensen slagen er niet in, ook mannen niet, om tot aan hun pensioenleeftijd die norm te halen. Al die verschillende stelsels voor het einde van de loopbaan bestaan net omdat veel mensen er niet in slagen tot hun 67 jaar continu 38-40 uur per week te werken. Die norm is niet haalbaar en veroorzaakt veel stress.”
“Wij bekijken dit door een gender-, socio-culturele of etnisch culturele. bril Daarom zijn wij onder meer voorstander van de kortere werkweek. Dat vinden wij belangrijk om meer gelijkheid te creëren.”
Onbetaalbaar?
“Dat is een kwestie van wat je belangrijk vindt in de samenleving. Als je gelijkheid en solidariteit belangrijk vindt, dan ga je daarmee aan de slag. We hebben in het verleden nog collectieve arbeidstijdverkortingen gekend, anders zaten we nu nog in een 48-uren werkweek zoals vroeger.”
“Dat was altijd een voorwerp van sociale strijd. Daarom zijn er vakbonden, daarom moeten mensen zich daar sterk voor maken, zodat we dat samen kunnen realiseren.”
“Onze samenleving is rijk en welvarend maar niet voor iedereen. Daarom moet er herverdeling komen, onder meer door fiscale hervormingen. Dit is een kwestie van je beleid enten op wat je maatschappelijk belangrijk vindt.”
“Dat De Wever dat niet belangrijk vindt, verbaast me niet. Zijn partij maakt er dan ook geen punt van. Maar als je kijkt naar de realiteit dan zien we dat de 38-40-urige werkweek niet rechtvaardig is, niet solidair. Dat is ons uitgangspunt, ons leidend principe. We zijn een vrouwenbeweging die naar arbeid kijkt vanuit het perspectief van gender en socio-economisch en etnisch cultureel.”
“Iedereen moet in staat zijn kwaliteitsvol werk te verrichten aan een treffelijk loon en binnen een aanvaardbare tijd zodat er tijd over is voor zelfzorg, huishouden, gezin, mantelzorg, vrijwilligerswerk.”
Win-win-win!
Miranda Ulens, secretaris-generaal van het ABVV, maakt brandhout van de argumenten van de tegenstanders van dit voorstel. “Dit voorstel is een driedubbele win-win-win, voor werknemers, werkgevers én voor de sociale zekerheid.”
“Dit beantwoordt aan het streven van iedere werkende mens om een beter evenwicht te vinden tussen werk en privé, voor minder stress op het werk en een leefbaar werkritme.”
“De werkbaarheidsmonitor van de SERV is duidelijk daarover: werknemers klagen over de te hoge en toenemende werkdruk als een probleem om goed te presteren en zich goed te voelen tijdens en na het werk.”
“Zowel jong als oud verlangen naar meer evenwicht, wat sinds de pandemie nog duidelijker is geworden. Wat zij willen is werkbaar werk, een slogan die nu al 20 jaar bestaat, maar nog steeds geen reële doelstelling van het overheidsbeleid is.”
“Met een 32-uren/vierdagenwerkweek kunnen we ook af van al die verschillende deeltijdse arbeidsstelsels, die ongelijke sociale rechten en werkonzekerheid veroorzaken. Dit moet en kan met sociaal collectief overleg georganiseerd worden, waarbij men rekening houdt met de specifieke vereisten van de sectoren, de bedrijven en van de individuele werknemers.”
Individueel recht dankzij collectieve strijd
“Ook werkgevers hebben hier alleen maar baat bij: meer tevreden werknemers, betere kwaliteit van het geleverde werk en vooral minder langdurige zieken. Er zitten nu bijna 500.000 werknemers thuis met burn-out, depressie en werkgerelateerde ziektes.”
“Het biedt ook een oplossing voor het probleem van de tijdelijke werkloosheid. Minder ziekte-uitkeringen betekent niet alleen minder uitgaven voor de sociale zekerheid, maar ook meer bijdragen van werkende mensen die de sociale zekerheid gezond houden.”
“Een systeem van 32 uren-vierdagenweek werkt het best in combinatie met andere beleidsbeslissingen die werkbaar werk mogelijk maken. Waar dit ten gronde over gaat is een keuze voor een ander maatschappelijk model, niet een waar je leeft om te werken, maar werkt om te leven, om goéd te leven. Daar gaat deze discussie echt over.”
“Het gaat hier trouwens niet om een verplichting, maar om het vastleggen van een recht, waar ieder voor zich over kan beslissen. Het bekomen van dit individueel recht moet collectief vastgelegd worden, dat is geen contradictie. Een recht biedt een kans, een kans om zelf inspraak te hebben over het eigen leven.”
“Of dit betaalbaar is hangt enkel van politieke keuzes af. Schaf bijvoorbeeld de verlaagde sociale bijdrage van de werkgevers voor de eerste aanwervingen af. Maak eindelijk werk van de fiscale fraude, meer dan 1 miljard per dag! En zorg voor eerlijke en faire belastingen. Hier is wél geld genoeg voor.”
“De tegenstanders van dit idee kennen die voordelen ook. Wat hen tegensteekt is het maatschappelijk basisidee dat erachter zit, namelijk dat mensen inspraak hebben in hun werksituatie, dat willen zij helemaal niet. Daar gaat dit ook over.”