VS-president Joe Biden lanceerde op 31 mei een plan in drie fazen, dat begint met tijdelijk staakt-het-vuren. Dat moet leiden tot geleidelijke vrijlating van de gijzelaars in Gaza, terugtrekking van alle Israëlische troepen. Uiteindelijk zou het uitmonden in een permanent staakt-het-vuren en een uitwisseling met Palestijnse gevangenen. Elk vredesvoorstel moet een kans krijgen, maar dit plan komt er alleen omdat de VS het eigen gezicht willen redden voor de wereld en de angel uit de ICJ-beschuldiging van genocide en het ICJ-arrest poogt te halen. Dit plan bewijst dat protest en actie helpen en dus moeten doorgaan.

Biden benadrukte dat het nu aan Hamas was om dit plan te aanvaarden, waarmee hij suggereerde dat de verzetsorganisatie tot nu alle vorige vredesvoorstellen zou hebben geweigerd. De premisse van zijn stelling is tevens dat Hamas tot nu zelf nog geen vredesvoorstellen zou hebben gedaan.

Bovendien suggereren woordvoerders van de president dat het voorstel in feite van Israëls eerste minister Benjamin Netanyahu zelf zou komen. Volgens zijn eigen uitleg, bevestigd door een aantal van zijn ministers laat dit voorstel toe om ‘de oorlog verder te zetten tot Hamas is vernietigd én niet langer in staat om te regeren (in Gaza)’.

 

Bidens toespraak van 31 mei (zijn vredesvoorstel begint op 02:02):

 

Die toelichting komt in feite neer op een opgestoken vinger, want het beëindigen van de bezetting van Gaza door het Israëlisch leger is een basisvoorwaarde van het vredesplan. Met andere woorden, Netanyahu zegt nu reeds dat hij het vredesakkoord niet zal respecteren.

Hamas heeft daarentegen onmiddellijk zijn volledige medewerking beloofd aan dit plan en aanvaardt het als een mogelijke oplossing, zonder enige bijkomende commentaar of voorwaarde te stellen. Elk vredesakkoord – hoe gebrekkig ook – moet een kans krijgen, dus ook dit VS-voorstel.

Dit is niet het eerste Hamas-voorstel

Er zijn meerdere redenen om wantrouwig te blijven over de slaagkansen die dit voorstel heeft. Wat zijn de echte intenties van de VS, Israël en Hamas? Waarom komt Biden nu met dit voorstel? Scepticisme blijft noodzakelijk, in afwachting dat dit voorstel al dan niet tot een akkoord lijkt, moeten de motieven achter de timing van dit akkoord erkend worden.

Het voorstel is eerst en vooral gebaseerd op een premisse die niet klopt. Het is niet Hamas maar Israël dat tot nu elk voorstel heeft afgewezen, elke onderhandeling heeft gesaboteerd, niet Hamas. Hamas heeft reeds voorstellen gedaan voor een staakt-het-vuren op 9 oktober, 16 oktober 17 oktober, 28 oktober, 17 november, 2 januari, 22 januari, 7 februari, 15 maart en meest recent op 7 mei.

 

De gebruikte bewoordingen van deze voorstellen veranderden naargelang de militaire belegering van Gaza meer slachtoffers eiste en meer infrastructuur vernietigde, maar een constante was telkens dat Hamas de Israëlische gijzelaars van 7 oktober geleidelijk zou vrijlaten in ruil voor de Palestijnse gijzelaars die Israël maakte op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Dat aantal is geleidelijk gestegen tot ongeveer 8000. Het zijn bijna allemaal personen, waaronder honderden kinderen, die worden vastgehouden zonder vorm van proces, zonder akte van beschuldiging. Zij krijgen van hun bewakers letterlijk te horen dat zij werden opgepakt als drukkingsmiddel, niet omwille van een of ander misdrijf dat ze zouden hebben begaan.

 

Zowel Israël als de VS blijven de Palestijnse gijzelaars dus gevangenen noemen, om zo twee dingen te benadrukken. Israël eist de vrijlating van onschuldige burgers en Hamas eist in ruil de vrijlating van terroristen.

De ware redenen voor dit voorstel

De inhoud van dit VS-voorstel is bijna volledig een herneming van het laatste voorstel dat Hamas deed op 7 mei. Dat voorstel was toen ook aanvaard door de VS en Israël. Israël kwam er echter op terug en intensifieerde zijn aanval op de Palestijnse bevolking van Rafah.

Om niet de indruk te wekken dat Israël eindelijk toegeeft om te onderhandelen over een vredesakkoord op basis van een plan dat Hamas heeft voorgesteld, laten de VS en Israël uitschijnen dat dit een totaal nieuw baanbrekend voorstel zou zijn waarvan Israël de initiatiefnemer is.

Zo wordt het pr-probleem omzeild dat Israël in feite moet toegeven dat het geen enkele van zijn militaire doeleinden heeft bereikt. De gewapende vleugel van Hamas is nog steeds niet verslagen en Hamas is nog steeds een erkende partij in vredesonderhandelingen.

Biden zei het zelf, al deed hij – of beter zijn tekstschrijvers – zijn uiterste best om een andere indruk te geven: “Oorlog zonder einde voor een niet geïdentificeerd idee van een totale overwinning… zal het isolement van Israël in de wereld nog vergroten.”

Hij zei niet “zal Israël isoleren”, hij zei “het isolement…nog vergroten”. Met andere woorden, zelfs de VS-regering erkent dat het internationale isolement van Israël een feit is. Hij voegde er nog aan toe dat de oorlog verderzetten “de gijzelaars niet naar huis zal brengen, het zal geen duurzame nederlaag voor Hamas voortbrengen en zal Israël geen blijvende veiligheid geven.”

En “er zijn er die in Israël niet akkoord zullen gaan met dit plan en die zullen oproepen om de oorlog verder te zetten voor onbepaalde tijd. Sommigen daarvan zitten zelfs in de regeringscoalitie.”

Zonder twijfel zijn dit boodschappen die de VS al enige tijd aan het geven is aan Israël achter gesloten deuren. Door dit nu openlijk te zeggen vanop de kansel in het Witte Huis ondergraaft de president volledig de stelling van Israël dat een militaire overwinning in het bereik zou liggen.

 

Dit alles gebeurt terwijl de Republikein Mike Johnson, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden¹, Netanyahu heeft uitgenodigd om te komen spreken voor een gemeenschappelijke zitting van het Huis en de Senaat (‘het Congres’) voor de vierde maal. Dat kon hij al eerder doen in 1996, 2011 en 2015. Alleen Brits eerste minister Winston Churchill deed dat ook drie maal in 1941, 1943 en 1952.

Daar hebben de Republikeinen en de rechtervleugel van de democraten (de overgrote meerderheid) hun eigen redenen voor, maar wat zeker meespeelt is dat de VS de rest van de wereld wil tonen dat zij het bevel van het Internationaal Strafhof volledig afwijzen. Voor Biden speelt de internationale rehabilitatie van Netanyahu zeker mee, want, hoe kan de wereld iemand vervolgen die een vredesakkoord bereikt?

Er is echter een veel belangrijke reden voor Biden om dit voorstel te lanceren. Het gaat niet goed met de peilingen voor de komende presidentsverkiezingen op 5 november. Die peilingen wijzen op een aanzienlijke minderheid van democratische kiezers die aangeven noch op Biden noch op Trump te zullen stemmen.

Dat kan zich uiten door op lokale kandidaten te stemmen, maar gevaarlijker is nog de Democratische kiezers die zullen beslissen thuis te blijven. Trump blijft het goed doen in de peilingen. Het VS-kiessysteem heeft echter enkele bizarre kenmerken.

Het volstaat dat tussen 10 à 20 procent van de Democratische kiezers niet op Biden stemt of niet gaat stemmen om het resultaat in een aantal deelstaten te doen kantelen naar Trump – een gevolg van het systeem dat alle zitjes in het presidentieel kiescollege toekent aan de kandidaat met de meeste stemmen (zelfs als dat geen 50 procent is, als bijvoorbeeld een derde kandidaat 10 procent haalt).

Ondertussen heeft het Israëlisch parlement Knesset een wetsvoorstel van de regering goedgekeurd dat de VN-hulporganisatie UNRWA tot terroristische organisatie verklaart – niet alleen in Gaza maar in alle bezette gebieden. Het Palestijns UNRWA-personeel wordt dan een ‘legitiem’ doelwit voor het bezettingsleger.

Dit voorstel moet niet alleen het verdere internationale isolement van Israël stoppen, ook die van de VS

Dat volgens het internationaal recht, internationale verdragen en talrijke VN-Resoluties eender welke wetgeving van het Israëlisch parlement niet van toepassing is in de bezette gebieden zal het bezettingsleger niet storen.

Wat dit betekent voor Gaza? Misschien kan dit voorstel – het zoveelste in een lange rij – ditmaal wel lukken. Op korte termijn, in de komende dagen moet echter gevreesd worden dat Israël zijn bezetting van Gaza nog zal intensifiëren. Dat is sinds Israël werd opgericht in 1949 altijd de gevolgde weg geweest, wanneer een of ander akkoord er aan zit te komen, nog snel zoveel mogelijk schade aanrichten…

Een kans op slagen?

Maar heeft dit akkoord een kans op slagen, gezien de vorige bemerkingen? Afgaand op de geschiedenis bestaat er immers een aanzienlijk risico dat Israël gaat doen wat het al zoveel maal heeft gedaan. Onderdelen van de akkoorden overtreden en dan een uitgelokte Palestijnse reactie op die schending gebruiken als uitvlucht om het akkoord op te zeggen.

Verder is het laatste onderdeel van dit voorstel bijzonder vaag. De heropbouw van Gaza zou op dergelijke manier moeten gebeuren ‘dat Hamas zich niet meer kan herbewapenen’. Biden spreekt zich niet uit over wie Gaza in de toekomst zal besturen. In feite geeft Biden dus impliciet toe dat dit met de samenwerking van Hamas zal gebeuren. Dat laatste is voor de huidige machthebbers in Israël onaanvaardbaar.

Biden blijft verder vaag over de tweestatenoplossing, wat toch de officiële lijn is van de VS. Hij heeft het over ‘zelfbeschikking, waardigheid, veiligheid en vrijheid’.

Een van de laatste zinnen in zijn toespraak is zonder meer hallucinant schijnheilig in de manier waarop hij het wereldwijde verzet tegen de genocide voor zijn kar poogt te spannen:

“Hamas zegt dat het een staakt-het-vuren wil. Dit akkoord is een opportuniteit om te bewijzen of ze het menen. Hamas moet dit akkoord aanvaarden. Maandenlang hebben mensen over heel de wereld opgeroepen voor een staakt-het-vuren. Nu is het tijd om je stemmen te verheffen en te eisen dat Hamas aan de tafel komt, dit akkoord aanvaardt en de oorlog beëindigt die ze begonnen.”

Biden vertrekt net als de westerse mainstream media van de ahistorische premisse dat er een ‘oorlog’ zou zijn begonnen op 7 oktober 2023 en stelt het voor alsof de wereldwijde protesten tegen Hamas zouden gericht zijn. In werkelijkheid richten die protesten zich unaniem tot Israël.

Verder ontkent hij elke betrokkenheid van de VS bij de genocide in Gaza, verbindt de laatste slachting in Rafah aan Hamas, stelt zichzelf voor als een nuchter toekijkende outsider, terwijl hij in de VN-Veiligheidsraad tegen alle voorstellen voor een staakt-het-vuren heeft gestemd, enorme wapenleveringen heeft goedgekeurd, logistieke steun blijft verlenen aan de militaire operaties in Gaza.

Als de VS echt bezorgd zou zijn over vrede in Gaza zijn al deze openbare voorstellen overbodig. Het volstaat dat de VS de wapenleveringen stopzeten zijn vazallen in Israël de levieten leest.

Dit voorstel is een poging om het eigen gezicht te redden voor de wereld. Dat deel van dit voorstel zal alvast mislukken. Het komt zeven maanden te laat – en in feite nog veel langer, tientallen jaren te laat.

Of het voorstel zal lukken voor de Palestijnse bevolking van Gaza blijft een open vraag. Het kan, maar zelfs dan blijft er de economische blokkade van Gaza, de bezetting en kolonisering van de Westelijke Jordaanoever, de geleidelijke annexatie van Oost-Jeruzalem, het brute geweld van de repressie, de apartheid van het rechtssysteem. Meer dan een zeer klein begin kan Bidens voorstel niet zijn.

 

Note: