Een enorme moddercampagne in de Mexicaanse massamedia – daarin gesteund door hun collega’s in de VS – mocht niet baten. De Mexicanen trapten er niet in en verkozen links kandidate Claudia Sheinbaum met de hoogste score ooit van een Mexicaans presidentskandidaat; 3 miljoen meer dan het vorige record van haar voorganger Andrés Manuel López Obrador. De uitdaging blijft enorm, maar Mexico is veranderd, ten goede.

Na een campagne die werd geteisterd door vulgair seksistische commentaren en antisemitische verwijten aan haar adres behaalde links kandidate Claudia Sheinbaum met 59,35 procent¹ van de uitgebrachte stemmen een afgetekende overwinning op haar rechtse rivale Xóchitl Gálvez, die met 27,90 procent minder dan de helft behaalde van de winnares.

Jorge Máynez van de centrumlinkse partij Movimiento Ciudadano behaalde 10,41 procent. Dit betekent dat bijna 70 procent van alle kiezers die kwamen opdagen voor een links beleid kozen (de overige 2,33 procent stemmen gingen naar zes andere kandidaten).

Sheinbaum kon voluit genieten van de immense populariteit van haar voorganger Andrés Manuel López Obrador (AMLO), die zijn mandaat beëindigt met een populariteitsscore van 80 procent (in Mexico verbiedt de grondwet twee opeenvolgende mandaten). Die hoge score had hij eerder ook behaald als burgemeester van de hoofdstad Mexico City² in 2005.

Rechtse critici en de meeste mainstream media negeerden dat hij trouw bleef aan zijn verkiezingsbeloften en concentreerden zich op zijn retorische stijl, die ze ‘bombastisch populistisch’ noemden.

Wat ze daarbij eveneens negeren (bewust of onbewust doet niet ter zake) is dat die theatrale stijl eigen is aan zowat alle Latijns-Amerikaanse staatshoofden en politici, links en rechts.

 

De kritiek tegen zijn opvolgster belooft een kopie te worden van de vooringenomenheid tegen haar voorganger. Zo kunnen de grote media in Mexico en de VS het niet laten om te wijzen op het moordcijfer in Mexico onder AMLO.

Wat ze er niet bij zeggen is dat die stijging reeds is begonnen in 2016, twee jaar voor AMLO werd verkozen en bovendien de voorbije twee jaar terug afzwakt.

Onder president AMLO was het verzet van de economische elite en de politie tegen zijn hervormingsbeleid een van de oorzaken van dat geweld. Hij moest opboksen tegen een verkankerd overheidsapparaat, gepolitiseerde justitie en door en door corrupte in de drugshandel verweven politie.

Het is een weerkerend drama van elke linkse president in Latijns-Amerika die de koers van neoliberale, corrupte en pro-VS regimes wil omkeren, en daarbij op het gewelddadig verzet stoot van de reactionaire krachten.

Net als met AMLO in 2018 heeft de VS-ambassade in Mexico een moddercampagne georganiseerd om te pogen Sheinbaum en haar medewerkers van banden met de drugsmaffia te beschuldigen.

Rechtstreeks omkopen van de Mexicaanse commerciële media lukt niet meer, die tijden zijn voorbij. De strategie bestond er ditmaal in zogenaamde VS-onderzoeksjournalisten aan bod te laten komen in de VS-media, die grotendeels bewijsvrije ‘dossiers’ publiceerden, en die vervolgens werden ‘overgenomen’ door Mexicaanse media.

Historische opkomst van meer dan 60% (er is geen stemplicht en de verkiezingen gaan door op een werkdag):

 

De Mexicaanse bevolking is echter al langer dergelijke moddercampagnes gewoon en heeft met haar stem duidelijk gemaakt dat ze er niet in trappen. De rechtse oppositie zag de bui al hangen en kondigde reeds voor 2 juni aan het resultaat aan te vechten voor de rechtbank.

Zonder daarvoor enige bewijs te geven voorspelden ze tevens vervalste verkiezingen. Ze doelen daarmee op de pogingen van president AMLO om de Nationale Verkiezingscommissie te hervormen om ze minder politiek afhankelijk te maken. Het door rechters van de oppositie gedomineerde Hooggerechtshof hield die hervorming tegen.

Tevens beweerde de rechtse oppositie dat de programma’s voor de verbetering van de sociale welvaartsstaat onder AMLO een verkapte methode zouden zijn om stemmen te ronselen. Anders gezegd: zij verwijten de president dat hij opkomt voor de rechten van de arme Mexicanen, die dan voor hem gaan stemmen.

Met andere woorden, ze verwijten de vorige en de nieuwe president een beleid te voeren dat populair is, in het mainstream mediajargon heet dat dan ‘populisme’. Vooral de integratie van het recht op pensioen in de grondwet werd als ‘electorale corruptie’ aangeklaagd.

Buitenlandse observatoren beoordeelden echter unaniem de campagne en de verkiezingsdag als fair en transparant.

Colombiaans president Gustavo Petro dankt Mexico voor zijn bescherming als politiek vluchteling in de jaren 1990:

 

Claudia Sheinbaum is met andere woorden een verschrikking voor de VS en voor de collaborerende comprador-elite van Mexico, net als haar voorganger. De Mexicanen zelf zijn zo vrij er anders over te denken.

Sheinbaum was eerder Minister van Leefmilieu onder AMLO toen hij burgemeester van Mexico City was en volgde hem in 2018 op als burgemeester. Onder haar bestuur werden meerdere maatregelen ingevoerd om de luchtkwaliteit van de hoofdstad te verbeteren.

Ze is natuurwetenschapper met een academische loopbaan, publiceerde meer dan 100 wetenschappelijke artikels en twee boeken over energie, leefmilieu (zie boekcover) en duurzame ontwikkeling en heeft als adviseur gewerkt voor het International Panel on Climate Change (IPCC).

Bovendien is Sheinbaum een uitgesproken tegenstander van het neoliberale economische beleid van alle presidenten voor AMLO sinds de jaren 1990.

Een van haar voornaamste verkiezingsbeloften is de uitbreiding van de sociale welvaartsstaat. Ze zal alle sociale projecten die werden gestart door haar voorganger verder zetten, waaronder de uitbouw van een pensioenstelsel voor alle Mexicanen.

Verder is ze openlijk voorstander voor gelijke rechten van werkende vrouwen, legalisering van abortus en bescherming LGTBQI+ rechten. In 2022 was ze de eerste burgemeester van Mexico City die deelnam aan de Gay Pride.

Voor die standpunten werd ze in de rechtse media van de oligarchie voortdurend aangevallen, waarbij naar Latijns-Amerikaanse gewoonte elke overdrijving, elke verdraaiing op ronduit fictieve verhalen werden verkocht als ‘nieuws’.

Een veranderd land

Wie dacht dat zij daar in het katholieke en machistische Mexico geen stemmen voor zou krijgen kwam op 2 juni bedrogen uit. Sheinbaum behaalde met 33 miljoen stemmen het hoogste aantal stemmen ooit van een Mexicaanse presidentskandidaat, waarmee ze met 3 miljoen stemmen het vorige record van haar voorganger AMLO brak.

Bovendien behaalde ze die meerderheid over het hele grondgebied van Mexico, in 31 van de 32 federale staten, eveneens een historisch record. Alleen in de kleine centraal gelegen staat Aguascalientes behaalde ze geen 50%, maar ze is ook daar de kandidaat met het hoogst aantal stemmen.

Nog een reden voor de grote media om haar verkiezing ‘problematisch’ te noemen voor de democratie …

 

Naast de eerste vrouwelijke president van Mexico is ze tevens de eerste Joodse president van een land, dat voor bijna 80 procent rooms-katholiek is en 10 procent protestants. In Mexico leven ongeveer 40.000 Joden, de meesten in de hoofdstad en in enkele andere steden.

De Mexicaanse bevolking heeft met andere woorden een keuze gemaakt voor die kandidaat wiens politieke beleid ze goedkeuren. Voor haar beleid de komende zes jaar heeft ze de steun van 57 van de 128 federale senatoren en 202 van de 500 leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Dat zijn geen meerderheden, maar net als onder haar voorganger kan ze rekenen op de wisselende steun van kleinere linkse en centrumlinkse partijen, die ze waarschijnlijk zal opnemen in haar regering.

Het valt niet uit te sluiten dat ze in die coalities voldoende steun vindt voor een tweederdemeerderheid, noodzakelijk voor wijzigingen aan de Grondwet.

Op buitenlands vlak zal zij het ongebonden beleid van haar voorganger verderzetten. Dat betekent onder meer dat zij de standpunten van AMLO over Gaza, Palestina en Israël zal overnemen.

Ze wordt op sociale media reeds aangevallen door zionisten en pro-zionistische personen dat ze ‘geen echte Joodse’ zou zijn omdat ze Israël niet steunt.

 

Claudia Sheinbaum wordt op 1 oktober 2024 president van een veranderd land. De oude reactionaire economische machthebbers zullen zich weren, met de steun van hun collega’s in de VS.

Dat hun mediabarrage de Mexicanen niet kon overtuigen en dat hun kandidaat slechts 26 procent haalde, minder dan de helft van de winnares is een teken aan de wand.

Hoe hard de Mexicaanse mainstream media (daarin braaf gevolgd door de buitenlandse media) ook hun best deden om het te ontkennen, op 2 juni 2024 heeft Mexico wel degelijk geschiedenis geschreven.

 

Notes: