De NMBS onderhandelt met Spaans bedrijf CAF over de aankoop van nieuwe treinstellen. CAF investeert in openbaar vervoer voor Israëlische kolonisten in bezet Palestina, waar de Palestijnse bevolking geen toegang toe zal hebben. Groen en PVDA eisen dat deze onderhandelingen worden stopgezet. PVDA heeft tevens sociaal-economische bezwaren.

Het Spaanse bedrijf Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (‘constructie en bijhorende spoorwegdiensten’ – CAF) lijkt op weg om een contract voor de levering van een groot aantal nieuwe AM-30-treinstellen te behalen.

Deze treinstellen hebben eigen tractie (in tegenstelling tot afzonderlijke wagons getrokken door een locomotief). Ze hebben een vaste configuratie van drie of vier wagons met stuurcabines aan beide zijden.

Deze bestelling gaat om gedeeltelijk dubbeldekse vierstellen en enkeldekse driestellen, zonder tussendeuren tussen de wagons (zoals in de Desiro-treinstellen van Siemens).

Ze worden voorzien van graffitiafstotende lak. De IC-versie (Intercity-lijnen) zal bredere zitjes hebben dan de S-versie (lokale stoptreinen). Het gaat om een aankoop van 600 treinstellen, te leveren vanaf 2030 gedurende 12 jaar.

Verder moeten de nieuwe treinstellen technisch geschikt zijn voor grensoverschrijdende verbindingen met de Belgische buurlanden (met andere stroomsterkte). De ramen moeten uit glas gemaakt zijn dat gsm-straling goed doorlaat en de wagons zullen camera’s hebben die het aantal passagiers kunnen tellen.

Actief in de koloniale nederzettingen

CAF bouwt voor het ogenblik spoorlijnen tussen West-Jeruzalem en een aantal koloniale nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Deze lijnen zullen uitsluitend toegankelijk zijn voor Israëlische burgers en kolonisten.

De Palestijnse bevolking langs de lijn krijgt er geen enkele toegang toe. Bovendien zullen deze nieuwe spoorlijnen nog meer versnippering van de overblijvende Palestijnse gebieden veroorzaken.

Volgens Groen-Kamerlid Staf Aerts is de keuze voor CAF als leverancier uiterst problematisch. “CAF is actief in bezet Palestijns gebied en legt daar spoorlijnen aan in de illegale Israëlische nederzettingen. Dat maakt elke deal met hen compleet immoreel en onaanvaardbaar. De onderhandelingen moeten onmiddellijk stopgezet worden.”

“Bedrijven waarmee de NMBS-zaken doet of wil doen, zijn verplicht om zowel mensenrechten als het internationaal recht na te leven. De NMBS schendt hiermee zowel haar eigen gedragscode als het contract dat ze heeft met de Belgische overheid. De Israëlische nederzettingen in Palestijns gebied zijn voor de VN en het Internationaal Gerechtshof illegaal. De Belgische regering bevestigde dat ook.”

Ook sociaal-economische bezwaren

De PVDA veroordeelt eveneens krachtig de beslissing van de raad van bestuur van de NMBS om een overheidsopdracht toe te kennen aan dit bedrijf. PVDA-Kamerlid Peter Mertens ziet naast internationaalrechtelijke argumenten ook sociaal-economische redenen om deze aankoop af te keuren:

“Deze keuze brengt rechtstreeks honderden banen bij Alstom in België in gevaar, terwijl Alstom over de nodige expertise beschikte om aan deze opdracht te voldoen.”

Alstom heeft 480 mensen in dienst in Brugge en meer dan 1.000 in Charleroi. Ook het Duitse bedrijf Siemens deed een bod dat lager is dan dat van CAF. Siemens levert nu reeds Desiro-treinstellen en AM30-treinstellen.

Hij voegt eraan toe: “De internationale BDS-campagne benadrukt dat CAF direct betrokken is bij de illegale bezetting van Palestina door zijn actieve rol in de uitbreiding van de tramlijn van West-Jeruzalem naar Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Dat is een schending van het internationaal recht. De NMBS mag geen medeplichtige zijn aan de onderdrukking van het Palestijnse volk.”

“Net zoals de BDS-campagne eist de PVDA dat de NMBS en haar bevoegde minister het internationaal recht respecteren. Wij roepen op om bedrijven die betrokken zijn bij schendingen van het internationaal recht uit te sluiten van overheidsopdrachten.”

Betere kandidaten beschikbaar

De keuze voor CAF is tevens betwistbaar omdat het noch de enige noch de goedkoopste kandidaat was. Treinbouwer Alstom schreef zich ook in op deze aanbesteding.

Hun offerte is financieel voordeliger dan die van CAF. Het negeren van een goedkopere offerte van een bedrijf met lokale productiesites roept volgens de PVDA zowel ethische als economische vragen op.

Federaal PVDA-volksvertegenwoordiger Farah Jacquet was van 2006 tot 2024 NMBS-treinbegeleidster. Haar commentaar: “We hebben in België de werknemers, de knowhow en de productiemiddelen om aan deze opdracht te voldoen. Waarom dan kiezen voor een buitenlands bedrijf dat medeplichtig is aan de Israëlische apartheid?”

Ook Groen en Ecolo eisen al langer een boycot van bedrijven die actief zijn in bezet Palestijns gebied. Groen-Kamerlid Staf Aerts: “Zowel Israël als bedrijven actief in bezet Palestijns gebied kunnen geen handelspartner zijn volgens ons. Israël is verantwoordelijk voor de dood van tienduizenden mensen, vermoordde net nog op tien dagen tijd meer dan driehonderd kinderen en dumpt hulpverleners in massagraven. Je zou denken dat dit voldoende argumenten zijn om de onderhandelingen met CAF onmiddellijk stop te zetten”.

Federaal minister van Mobiliteit Jean-Luc Crucke (Les Engagés) gaat niet in op de bezwaren van Groen en de PVDA. Volgens hem is er “geen juridisch probleem”. Staf Aerts: “België heeft de VN-Resoluties en het oordeel van het Internationaal Gerechtshof aanvaard dat de bezetting en kolonisering onwettig zijn. Dat legt de federale regering naast zich neer.”

Groen en PVDA zullen deze kwestie verder aanklagen in het parlement en daarbuiten.

 

Bronnen

CAF wins bid to supply Belgium’s SNCB with new AM30 train fleet

NMBS bevestigt CAF winnaar van 3,4 miljard euro AM30-contract