Voor de lezer van DeWereldMorgen.be is Noam Chomsky een goede bekende. Bijna 90 jaar oud blijft hij de meest relevante stem van de progressieve publieke opinie wereldwijd. Jonas Slaats, medewerker van KifKif.be, ging met zijn ideeën op stap door het Vlaamse medialandschap en bundelde een aantal chomskiaanse bedenkingen in het leerzaam e-boek ‘Het samenspel van macht en media’.
Via tientallen artikels, interviews, columns, recensies (gebundeld in ons dossier ‘Alles over Chomsky’) blijft de lezer van deze site regelmatig op de hoogte van de inzichten, commentaren en kritische bedenkingen van de Joods-Amerikaanse auteur, filosoof, linguïst en politiek commentator Noam Chomsky. Op 7 december 2018 wordt hij negentig, maar hij reist nog steeds onverminderd de wereld rond om lezingen te geven voor bomvolle zalen.
Zelf blijft hij zich daar nog het meest over verbazen, vooral omdat zowat in elk land waar hij passeert zijn komst door de mainstream media meestal compleet wordt genegeerd. Daar heeft zonder twijfel een deel van zijn kritische gedachten mee te maken. Chomsky is niet alleen een vlijmscherp analyticus van het beleid van de regering van zijn eigen land, maar is ook onverbiddelijk over de werking van de grote media.
Het analysemodel van de vijf filters die hij samen met collega Edward Herman reeds in 1988 heeft ontwikkeld blijft nog steeds overeind, ook sinds de doorbraak van het internet. De methodes die maken dat iets nieuws wordt, zijn immers nog steeds dezelfde. Slechts twee zaken zijn veranderd: de mainstream media zijn hun monopolie op de sluizen van de informatiedoorstroming kwijt en de snelheid waarmee dingen de wereld rondgaan – ook het valse en gemanipuleerde nieuws – is enorm toegenomen.
Hoewel zijn model van de vijf filters dus al dertig jaar relevant gebleven is, werd het nog nooit in een uitgebreide studie toegepast op de Belgische media, Nederlandstalige noch Franstalige. Mag er wel eens van komen – idee voor een doctoraatsstudie?
Jonas Slaats is vast medewerker van KifKif, beweging voor gelijkheid en anti-racisme. Hij schrijft regelmatig analytische stukken over de media, waarin hij de vergelijkende methodiek van Chomsky en Herman toepast op de Vlaamse media. Een aantal van die artikels heeft hij nu gebundeld in een handig e-boek (dat ook in drukvorm verkrijgbaar is – zie onderaan voor weblinks).
Daarin onder meer een hoofdstukje over de redenen waarom onze media niet neutraal kunnen zijn, waarom conflict 1 al het nieuws dagenlang overheerst en even erg (of nog erger) conflict 2 schouderophalend wordt genegeerd. Hij geeft enkele voorbeelden van selectieve berichtgeving en formuleert een aantal vaststellingen over het nieuws (of wat daar voor door moet gaan). Uiteindelijk komt het altijd op hetzelfde neer: wie heeft de echte macht om te bepalen welke informatie we krijgen of niet (en op welke manier die informatie aan ons wordt gebracht).
In nauwelijks 65 pagina’s tekst (zonder voetnoten) weet auteur Jonas Slaats Noam Chomsky aan de lezer te introduceren. De lezeres/lezer die nog niet vertrouwd was met de methodische aanpak van Chomsky vindt hier de nodige startkit. Hij/zij weze echter verwittigd, wie dit leest zal een onweerstaanbare drang voelen om meer van en over Chomsky te weten.
Het Samenspel van Macht en Media – Op Stap met Chomsky van Jonas Slaats wordt in eigen beheer gepubliceerd door Kifkif.be enYunus Publishing Punkademics.
In pdf-formaat kan je het hier downloaden; je kan het ook verkrijgen in gemakkelijk printbare pdf met twee pagina’s op één A4, in epub formaat voor e-readers of in mobi formaat voor kindle. Via info@kifkif.be kan je een gedrukt exemplaar bekomen voor 5 euro.