Filipijnse vakbondsactiviste en strijdster voor de mensenrechten Eleanor R. de Guzman was in België om de repressie onder president Duterte aan te klagen. “Dit is geen strijd tegen terrorisme of tegen drugshandel, maar een oorlog om de arbeiders en armen te onderdrukken.” Haar vader en echtgenoot riskeren zware gevangenisstraffen op basis van gefingeerde beschuldigingen. DeWereldMorgen.be sprak met haar.

Eleanor de Guzman is een 39-jarige vakbondsactiviste en strijdster voor de mensenrechten. “Iedereen kent me als Lengua. Ik ben al jaren actief in meerdere organisaties, reeds van in de jeugdbeweging. Ik heb lang voor de Bagong Alyansang Makabayan (New Patriotic Alliance BAYAN) gewerkt, een koepel van progressieve organisaties, die in 1985 werd opgericht door de oppositie tegen president Marcos. Recent ben ik actief bij de Kilusang Mayo Uno(May First Movement KMU). Dit is een koepel van progressieve vakbonden. Daar werk ik voor de afdeling mensenrechten.”

Repressie van vakbonden

“Ik ben hier om vakbonden en andere organisaties te informeren over de situatie van vakbondsactivisten en strijders voor de mensenrechten in de gevangenis. Op dit ogenblik worden 541 Filipijnen om politieke redenen vastgehouden, waaronder 204 sinds Duterte aan de macht kwam. Omdat mijn vader en mijn man als vakbondsleiders zware straffen riskeren heb ik de opdracht gekregen hun zaak als voorbeeld te gebruiken.”

“Mijn vader Rafael Baylosis (#FreeRBnow) is al zeer lang vredesactivist. Hij maakt deel uit van een team onderhandelaars van het National Democratic Front of the Philippines, dat zich sinds 1973 inzet tegen de sociale uitbuiting door grootgrondbezitters, tegen de militarisering van de ordehandhaving en tegen de invloed van de VS in het land. Hij werd in januari 2018 opgepakt op beschuldiging van het bezit van vuurwapens en explosieven, een misdrijf waarvoor geen vrijlating onder borgsom mogelijk is en waar 6 jaar of meer gevangenisstraf op staat.”

 

“Mijn echtgenoot Marklen Maojo Maga (FreeMaojMaga) werd een maand later opgepakt met dezelfde drogreden én een beschuldiging van moord er bovenop. Hij zou een gepensioneerd generaal hebben vermoord in de deelstaat Mindanao, terwijl hij al jaren niet meer op het eiland Mindanao is geweest. Hij is reeds tien jaar organisator van KMU-acties.”

Jeepney-drivers

“Hij organiseerde de sociale strijd van de ‘Jeepney-drivers’. Dit zijn tweedehands terreinwagens ‘Jeeps’ die de mensen zelf hebben omgebouwd voor het vervoer van passagiers. Het zijn kleine zelfstandigen die één of een paar Jeeps hebben en daarmee openbaar vervoer organiseren in de steden. Zij verdienen gemiddeld 450 pesos per dag (ongeveer 59 euro). Het officiële openbaar vervoer is bijna onbestaand.”

“De overheid wil dat nu zogezegd rationaliseren en moderniseren. In werkelijkheid verkopen ze de hele sector uit aan buitenlandse bedrijven. De Jeepney-drivers worden verplicht nieuwe Public Utility Vehicles (PUV) te kopen die voldoen aan strenge wettelijke voorwaarden. Voor één PUV moeten ze 1 miljoen pesos betalen. Om dat bedrag bijeen te krijgen moeten ze vijf jaar werken. De ijver om hiervoor de wet te doen respecteren staat in schril contrast met de wetteloosheid voor zoveel andere zaken. Mijn man was organisator van de stakingen van de Jeepney-drivers tegen deze gang van zaken.”

“Duterte vreest de vakbonden, omdat zij in de steden de grootste sociale organisaties zijn. In onze strijd voor degelijke lonen, arbeidscontracten en werkvoorwaarden gaan we regelrecht in tegen zijn agenda ten bate van Filipijnse en buitenlandse multinationals. Wat hij wil is outsourcing, totale flexibiliteit, nuluurcontracten. Het laatste wat hij wil is dat stakingen zoals die van de Jeepneydrivers zouden uitbreiden tot een algemene opstand tegen zijn beleid. Daarom laat hij vakbondsleiders zoals mijn man opsluiten.”

“Hetzelfde gebeurt met mijn vader. De vredesgesprekken waar hij aan deelnam met het Democratic Front waren meerdere jaren opgeschort maar Duterte heeft die na zijn verkiezing in 2016 hervat, zoals hij beloofd had. Formeel klopt dat wel, maar in de praktijk doet hij daar niets mee. Zijn repressief beleid toont dat hij helemaal geen echte dialoog wil. Sinds hij werd verkozen zijn de moordaanslagen op mensenrechtenactivisten en vakbondsmensen toegenomen, net als de dodelijke repressie van de armen in de volkswijken onder het mom van de strijd tegen de drugs.”

Oorlog tegen de armen, niet tegen drugs

“Die drugsrepressie is uitsluitend gericht tegen kleine gebruikers en kleine dealers, gebruikers die wat dealen voor het betalen van hun eigen drugsgebruik. Dikwijls zijn de mensen die ze op straat afmaken niet eens drugsgebruikers, maar gewone armen die in de weg liepen, die verzet pleegden tegen politiegeweld.”

“De boodschap van die executies is gericht tegen de arme bevolking. Verzet u niet tegen uitbuiting en miserie of dit is uw deel. Dit is ‘social cleansing’. De politie gebruikt de aantallen doden dan als bewijs van hun degelijke aanpak van de drugsproblematiek. Gebruik van cocaïne en andere drugs op de party’s in de rijke wijken wordt volledig ongemoeid gelaten.”

“Ondertussen krijgen de echte druglords volledig vrij spel. Hele containers passeren ongemoeid douane- en politiecontroles. Zij distribueren de crack, een goedkope en uiterst verslavende vorm van cocaïne, in de volkswijken. Duterte gebuikte deze aanpak reeds toen hij nog burgemeester was van de stad Davao.”

Valse bewijzen

“Mijn vader werd aangehouden omdat de politie een granaat zou gevonden hebben in een zak rijst bij hem thuis. Ook voor de beschuldiging van moord tegen mijn man werd vals bewijs geplant. Ze vonden zogezegd het moordwapen, een .45 pistool, in zijn trainingszak, terwijl hij met vrienden basketbal aan het spelen was. Hij is dus al jaren niet op Mindanao geweest, er is daar geen activiteit van zijn vakbond.”

“Terwijl mensen zoals zij jarenlang in de gevangenis zitten zonder proces blijven anderen totaal ongenaakbaar. Imelda Marcos werd tot zware straffen veroordeeld voor 7 gevallen van grootschalige corruptie. Samen met haar man heeft zij het land geplunderd. De politie weigert haar aan te houden. Zij loopt gewoon vrij rond in het land.”

“De beschuldiging van moord tegen mijn man is een manier om hem borgtocht te weigeren en hem gevangen te houden. Die zaak is flinterdun. Het Filipijnse gerecht is echter onvoorspelbaar. Het is mogelijk dat een rechter hem vrijspreekt, maar net zo goed moeten wij rekening houden dat een rechter hem levenslang geeft.”

Waarom kiezen voor Duterte?

“Hoe valt het te verklaren dat een dergelijk onmens verkozen raakte? Voor dezelfde reden als in andere landen. Eerst en vooral een grote afwezigheid van de arme kiezers op de verkiezingsdag. Zij zien er het nut niet van in. Daarnaast een compleet verdraaide versie van de realiteit door de commerciële massamedia en tenslotte de desillusie van de mensen over de parlementaire democratie.”

“Als daar een man komt die eender wat zegt, die beweert de oude garde aan te pakken, die beweert de corruptie te zullen stoppen, stemmen ze voor hem. De traditionele politici zijn immers totaal ongeloofwaardig. Duterte laat de oligarchen en de Marcos-cronies echter ongemoeid. Hij gaat net als zijn voorganger proberen de grondwet te wijzigen die slechts één presidentieel mandaat toelaat.”

Internationale solidariteit

“Het leger en de politie hebben die media ook volledig aan hun kant om allerlei complottheorieën te verspreiden. Zo zou er een destabiliseringscampagne worden voorbereid door studentenleiders aan twintig universiteiten en zouden de stakingen van onze vakbondskoepel KMU een onderdeel zijn van dat complot.”

“Desondanks neemt het vreedzaam verzet toe. Mijn man en mijn vader zitten samen met 30 andere politieke gevangenen tussen gewone criminelen in de Metro Manilla District Jail 4. Ik bezoek hen elk weekend met ons zoontje. De omstandigheden zijn er naar Filipijnse normen nog redelijk, maar dat kan snel veranderen. Het is vooral het gebrek aan een tijdsschema dat zwaar weegt. Een proces kan net zo goed volgende week als binnen een paar jaar beginnen. Bovendien is het onvoorspelbaar welk vonnis daar uit zou volgen.”

“Ik ben voor tien dagen in België en Nederland om over de toestand in mijn land te spreken. Bij het ABVV en de LBC waren ze zeer gastvrij. Ik heb de indruk dat ze ons verhaal daar ter harte nemen.

“Samen met sympathisanten hebben we maandag 10 december een actie gevoerd aan het Centraal Station (zie foto’s). Internationale druk kan het verschil maken, bijvoorbeeld door petities aan de president en het gerecht. ”