Na de staatsgreep van 28 juni 2009 in Honduras, die met volle steun van toenmalig minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton en president Obama, werd gepleegd tegen de verkozen president is het land in een vernietigende spiraal verzonken van gruwelijke schendingen van de mensenrechten.
In verhouding tot zijn bevolkingsaantal is Honduras het gevaarlijkste land ter wereld voor journalisten en vakbondsleiders. Ook leiders van inheemse volkeren en leefmilieu-activisten worden bedreigd, ontvoerd, gefolterd en afgemaakt door doodseskaders. Na 2009 is Honduras verzakt tot de situatie van heel Centraal-Amerika in de jaren 1980. Sinds de frauduleuze verkiezingen van 2017 is de toestand zelfs nog verergerd.
Terwijl alle ogen zijn gericht op Venezuela speelt zich met volle steun van de VS, Canada en in feite het hele westen een gruwelijk drama af in Honduras. Nochtans zijn alle ingrediënten er aanwezig die nu in stelling worden gebracht tegen Venezuela. President Juan Orlando Hernández verkoos zichzelf voor een tweede mandaat (wat door de Hondurese grondwet wordt verboden) in flagrant frauduleuze verkiezingen, waarbij de tellingen werden stopgezet toen die de overwinning aankondigden van zijn tegenstander Salvador Nasralla. Nasralla verklaarde zich legitiem president maar kreeg geen enkele internationale steun.
Staatsterreur
Elke dissidente stem die ingaat tegen de machthebbers en hun extreem neoliberaal beleid wordt monddood gemaakt, vlucht het land uit of komt om onder de kogels van doodseskaders die hun opdrachten in volle dag onder het zicht van politie en publiek uitvoeren. Zij blijven ongestraft en zaaien zo terreur in het hele land.
De moord op Berta Berta Cáceres gebeurde op 3 maart 2016, exact drie jaar geleden. Zij was leider van de beweging van inheemse volkeren COPINH (Consejo Cívico de Organizaciones Populares e Indígenas de Honduras) die zich verzet tegen de bouw van de Agua Zarca dam voor een elektriciteitscentrale en die hun dorpen en landbouwakkers onder water zou zetten, was geen uitzondering. In haar geval hadden de machthebbers echter haar internationale faam verkeerd ingeschat. Een jaar eerder had Cáceres de Goldman Environmental Prize gewonnen, een eretitel die wereldwijd wordt erkend als de meest prestigieuze erkenning voor leefmilieu-activisten.
Werd haar moord in de mainstream aanvankelijk afgedaan als een zoveelste detail in een lange rij, was de internationale verontwaardiging via alternatieve media niet te stuiten. De machthebbers zagen zich verplicht ditmaal wel tot een gerechtelijk onderzoek en vervolging over te gaan, zij het met veel vertragingsmanoeuvres. Uiteindelijk werden een aantal van de fysieke daders, die de aanslag hadden voorbereid en georganiseerd, evenals de effectieve plegers van de moord veroordeeld. Een aantal van hen heeft banden met het leger en hadden voorheen trainingen gevolgd in de School of the Americas, de militaire academie van het VS-leger in Virginia. De rechtbank deed echter geen enkele moeite om de intellectuele daders, de opdrachtgevers, te vinden, laat staan ze te vervolgen.
Amnesty International klaagt in een verklaring op 28 februari 2019 aan dat die daders nog steeds vrij rondlopen, ook al zijn ze bekend. De voornaamste opdrachtgever voor de moord is de voorzitter van het Hondurees bedrijf DESA, de bouwer van de Agua Zarca dam, waartegen Berta Cáceres en COPINH zich verzetten.
Samengevat, in een Latijns-Amerikaans land is al toen jaar een regime aan de macht dat zijn bevolking uitbuit, elke dissidentie bloedig onderdrukt, vervalste verkiezingen organiseert, dit alles onder leiding van een corrupte oligarchie die doodseskaders inzet voor het vuile werk. Het gerechtelijk systeem werkt alleen ten dienste van het regime. De zaak van Berta Cáceres is een grote uitzondering. De president heeft geen enkel legitimiteit. Zijn eigen broer zit in de VS in de gevangenis op beschuldiging van grootschalige drugshandel.
Westen kijkt niet passief toe
Het vrije westen mag zeker niet worden beschuldigd van passiviteit tegenover het regime in Honduras. Vooral Canada en de VS, maar in mindere mate ook Frankrijk verkopen militair materiaal voor politie en leger “om de veiligheid te garanderen”, onder meer in de strijd tegen de drugshandel. Dat het Hondurees leger, de politie en de oligarchie zelf de grootste actoren van de drugshandel zijn stoort blijkbaar niet. Amerikaanse, Canadese en Europese bedrijven voeren ondertussen handel met Honduras en investeren in grootschalige projecten, waaronder de Agua Zarca dam.
In werkelijkheid zijn het leger en de politie de apparaten van de repressie. Het echte vuile werk besteden ze uit aan doodseskaders, maar regelmatig zijn ze ook rechtsreeks betrokken in gruwelijke schendingen van de mensenrechten. Die repressie richt zich uitsluitend tegen de arme, vooral de langelijke bevolking, die zich verzet tegen de verkaveling van hun traditionele landbouwgronden en dorpen door grote agromultinationals, door mijnbouw- en energiebedrijven.
De Hondurese bevolking maakt zich geen illusies over de machtsverhoudingen in hun land en over de internationale steun voor dit gruwelijke regime. Toch geven de Hondurezen de strijd niet op. Muurschilderijen met de figuur van Berta Cáceres verschijnen sneller dan het regime ze kan verwijderen. Zij blijft drie jaar na haar dood haar landgenoten inspireren.
3rd Anniversary of Berta Cáceres Murder in Honduras: Downward Spiral and Hope